Quốc hội đã thông qua luật sửa đổi 10 luật về an ninh trật tự, có hiệu lực thi hành từ 1-7-2026. Trong số các luật được sửa đổi có Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.

Bổ sung các trường hợp thu hồi, hủy hộ chiếu

Đáng chú ý, luật mới bổ sung thêm 3 trường hợp thu hồi, hủy giá trị sử dụng hộ chiếu. Cụ thể, hủy giá trị sử dụng của hộ chiếu phổ thông còn thời hạn đối với trường hợp đã được cấp hộ chiếu phổ thông mới.

Thu hồi, hủy giá trị sử dụng hộ chiếu của người đã được cấp nhưng bị sai thông tin trên hộ chiếu. Hủy giá trị sử dụng hộ chiếu của người đang bị truy nã.

Theo quy định hiện hành các trường hợp thu hồi, hủy giá trị sử dụng hộ chiếu gồm hủy giá trị sử dụng hộ chiếu còn thời hạn bị mất hoặc đối với trường hợp đã quá 12 tháng kể từ ngày cơ quan chức năng hẹn trả hộ chiếu mà công dân không nhận hộ chiếu và không có thông báo bằng văn bản về lý do chưa nhận.

Thu hồi, hủy giá trị sử dụng hộ chiếu của người được thôi quốc tịch, bị tước quốc tịch Việt Nam, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam.

Thu hồi, hủy giá trị sử dụng hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ còn thời hạn đối với trường hợp không còn thuộc đối tượng được sử dụng.

Thu hồi, hủy giá trị sử dụng hộ chiếu đã cấp cho người thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 điều 21 của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.

Trong báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự luật trước khi được Quốc hội thông qua, Chính phủ cho hay có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định hủy giá trị sử dụng hộ chiếu của người đang bị truy nã.

Bởi trường hợp người đó đang ở quốc gia không có cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam thì không thể xin cấp lại hộ chiếu.

Do đó đề nghị nghiên cứu quy định bảo đảm linh hoạt, phù hợp đối với trường hợp người bị truy nã tự nguyện hồi hương ra đầu thú.

Về nội dung này, Chính phủ nêu rõ quy định hủy giá trị sử dụng hộ chiếu của người đang bị truy nã để hạn chế quyền tự do đi lại của người đang bị truy nã nhằm phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử hoặc thi hành án.

Đối với trường hợp người đang bị truy nã chưa xuất cảnh, việc hủy giá trị sử dụng hộ chiếu sẽ ngăn chặn việc xuất cảnh của người đó.

Đối với trường hợp người đang bị truy nã đã xuất cảnh, việc hủy giá trị sử dụng của hộ chiếu là cơ sở để Việt Nam đề nghị với cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài trục xuất hoặc dẫn độ người đang bị truy nã.

Khi người bị truy nã có mong muốn về nước để đầu thú hoặc phục vụ hoạt động tố tụng hình sự thì cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn cho người đó.

Chính phủ cho hay về trách nhiệm thông báo cho công dân biết việc hộ chiếu bị sai thông tin được thể hiện tại luật. Theo đó khi có căn cứ xác định hộ chiếu đã cấp cho công dân bị sai thông tin chi tiết nhân thân thì cơ quan cấp hộ chiếu kiểm tra, yêu cầu người đã được cấp hộ chiếu nộp lại hộ chiếu đó để hủy.

Chính phủ nêu rõ hiện nay hộ chiếu cấp cho người từ đủ 14 tuổi có thời hạn 10 năm, hộ chiếu cấp cho người dưới 14 tuổi có thời hạn 5 năm, khi hộ chiếu hết thời hạn, đương nhiên không cần hủy giá trị.

Tuy nhiên thực tiễn cho thấy có nhiều trường hợp mặc dù hộ chiếu chưa hết hạn nhưng công dân vẫn đề nghị cấp lại vì các lý do. Như hộ chiếu bị hư hỏng, bị sai thông tin nhân thân hoặc hộ chiếu bị mất, hộ chiếu hết trang đóng dấu kiểm chứng hoặc hết trang dán visa...

Những trường hợp trên cần phải hủy giá trị sử dụng hộ chiếu, đặc biệt trong trường hợp không thu hồi được hộ chiếu cần phải hủy trên hệ thống dữ liệu để phục vụ công tác quản lý, tuy nhiên các trường hợp này chưa được quy định trong luật nên chưa có cơ sở thực hiện.

Trong hộ chiếu hoặc giấy tờ khác có ghi thời hạn sử dụng, khi hết thời hạn đó (nếu không được gia hạn) sẽ đương nhiên hết giá trị sử dụng, trong hệ thống dữ liệu sẽ tự động cập nhật trạng thái hộ chiếu hết giá trị.

Quy định mới về hộ chiếu phổ thông cấp theo thủ tục rút gọn

Một điểm khác, luật mới quy định hộ chiếu phổ thông cấp theo thủ tục rút gọn có thời hạn không quá 12 tháng, không được gia hạn và chỉ có giá trị sử dụng 1 lần khi xuất cảnh Việt Nam hoặc nhập cảnh Việt Nam.

Luật mới bổ sung quy định liên quan cấp hộ chiếu phổ thông ở trong nước. Theo đó người đề nghị cấp hộ chiếu nộp tờ khai theo mẫu đã điền đầy đủ thông tin, 2 ảnh chân dung và giấy tờ liên quan; xuất trình thẻ căn cước công dân hoặc thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử hoặc hộ chiếu còn giá trị sử dụng.

Bổ sung quy định về giấy tờ liên quan đến việc cấp hộ chiếu phổ thông ở nước ngoài. Cụ thể, là bản chụp thẻ căn cước công dân hoặc thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử hoặc giấy tờ khác có liên quan do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp đối với trường hợp có sự thay đổi thông tin về nhân thân so với thông tin trong hộ chiếu đã cấp lần gần nhất.

Các quy định mới về cư trú, thủ tục thường trú cho trẻ em từ 1-7-2026

Từ 1-7-2026, sẽ có nhiều quy định mới về cư trú, trong đó có thủ tục nhập khẩu cho trẻ em, đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình sẽ có hiệu lực.