Radar Trung Quốc xây trái phép trên đảo nhân tạo thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam - Ảnh: CSIS

Như thường lệ, hội nghị diễn ra hai phần chính, gồm trao đổi các nội dung hợp tác trong Cộng đồng ASEAN và thảo luận các vấn đề khu vực quốc tế cùng quan tâm, trong đó có vấn đề Biển Đông.

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, về vấn đề Biển Đông, các ngoại trưởng chia sẻ quan ngại sâu sắc về những diễn biến phức tạp gần đây và đang diễn ra, trong đó có các hoạt động bồi đắp và các hành động khác, làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng, đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực; nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, không quân sự hóa, kiềm chế, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 và đạt tiến triển thực chất trong việc thực hiện Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).

Các ngoại trưởng nhấn mạnh trong bối cảnh khu vực và quốc tế ngày càng chuyển biến phức tạp, tác động nhiều chiều đến ASEAN, ASEAN phải tăng cường vai trò trung tâm, củng cố đoàn kết, thống nhất, lập trường chung, nâng cao trách nhiệm và vai trò chủ đạo trong việc xử lý các vấn đề ở khu vực.

Liên quan đến Cộng đồng ASEAN, các nước thành viên đã trao đổi các biện pháp triển khai hiệu quả Tầm nhìn ASEAN 2025 và các Kế hoạch Tổng thể của 3 cộng đồng, nhất là cộng đồng chính trị - an ninh.

Các nước nhất trí cần xác định các lĩnh vực và biện pháp ưu tiên trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, xây dựng lộ trình triển khai cụ thể, huy động và phân bổ nguồn lực phù hợp cũng như tăng cường các cơ chế giám sát và điều phối ở cả cấp quốc gia và khu vực nhằm bảo đảm tiến độ và chất lượng thực thi.

Các nước đều ủng hộ 8 ưu tiên do Lào đề xuất, nhất trí sẽ tập trung thúc đẩy hợp tác và liên kết ASEAN trên cả 3 trụ cột với những kết quả thực chất và cụ thể, củng cố đoàn kết, thống nhất của ASEAN, phát huy vai trò chủ đạo của ASEAN trong việc duy trì hòa bình, an ninh khu vực, đẩy mạnh đối thoại, hợp tác, tăng cường lòng tin, hiểu biết và sự tin cậy giữa các nước, nâng cao năng lực của ASEAN nhằm ứng phó kịp thời và hữu hiệu với các thách thức đang và sẽ đặt ra, tăng cường quan hệ giữa ASEAN với các đối tác cũng như tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy tổ chức ASEAN.

Về quan hệ đối ngoại, các nước nhất trí cần tiếp tục thúc đẩy thực chất quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, khuyến khích các đối tác tham gia, đóng góp xây dựng vào các vấn đề thuộc quan tâm và lợi ích chung ở khu vực cũng như tiếp tục hỗ trợ cho tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh cần tăng cường hiệu quả các cơ chế do ASEAN khởi xướng và dẫn dắt như ASEAN+1, ASEAN+3, Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Cấp cao Đông Á (EAS), phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong định hình cấu trúc khu vực trên cơ sở bảo đảm vai trò và lợi ích của ASEAN.