Nguyễn Văn Quyết (bìa trái) cùng ban nhạc dân tộc Nhạc viện TP.HCM diễn ở phố đi bộ Nguyễn Huệ - Ảnh: Q.Đ

Còn nhớ trong những cuộc liên hoan nhạc cụ, hội thi nghệ thuật đờn ca tài tử nhiều năm trước, điều khiến người làm nghề đau đáu là kiếm cho ra các tay đờn trẻ.

Các nghệ nhân đờn thì đã có tuổi mà tìm mỏi mắt vẫn không ra truyền nhân. Nhưng hai, ba năm gần đây, tình hình có vẻ khả quan hơn.

Bị quyến rũ bởi cây sáo trúc

“Hotboy” chơi nhạc cụ dân tộc đó chính là Đinh Nhật Minh - sinh viên đại học năm 3 khoa sáo trúc Nhạc viện TP.HCM.

Nhật Minh năm nay 21 tuổi nhưng sớm nổi tiếng từ nhỏ bởi sinh ra trong gia đình có ba đời gắn bó với cây sáo trúc. Ông nội em là cố NSƯT Đinh Thìn, ba em là NSƯT Đinh Linh, còn mẹ là NSƯT Tuyết Mai.

Năm 12 tuổi, Nhật Minh được cử sang Trung Quốc du học cùng sáu bạn nhỏ khác có năng khiếu về âm nhạc dân tộc. Năm 2012, em đoạt huy chương vàng Liên hoan ca múa nhạc toàn quốc tại Đắk Lắk.

Năm nay, trong liên hoan độc tấu, hòa tấu nhạc cụ dân tộc tại Thanh Hóa, em tiếp tục đoạt huy chương vàng. Theo ThS Trần Thanh Trung - giảng viên bộ môn sáo trúc: “Đây là chiếc huy chương rất giá trị vì là chiếc huy chương vàng duy nhất của bộ môn sáo trúc!”.

Đang là sinh viên năm 2 khoa ngữ văn Anh Trường ĐH Khoa học xã hội & Nhân văn TP.HCM, trong dịp tình cờ bỗng bị quyến rũ bởi cây sáo trúc, vậy là Nguyễn Văn Quyết (quê Bình Phước) bỏ ngang để quyết làm... Trương Chi!

Lựa chọn gắn bó với dòng nhạc không phải thời thượng, Quyết không dám cho gia đình hay cho đến khi đã khẳng định được mình với tiếng sáo đầy ma mị.

Đang học đại học năm 3 của Nhạc viện TP.HCM và là thủ lĩnh nhóm nhạc dân tộc của Nhạc viện tham gia chương trình biểu diễn nghệ thuật đường phố tại phố đi bộ Nguyễn Huệ, Quyết còn nhiều khát vọng để giai điệu dân tộc chinh phục các bạn trẻ.

“Trẻ trung, có tài và... đẹp trai!”

Trong Hội thi nghệ thuật đờn ca tài tử quốc gia lần 2 tại Bình Dương (tháng 4-2017), nhiều CLB đờn ca tài tử trình làng những gương mặt trẻ.

Có dàn đờn năm cây đã mạnh dạn giao hết ba cây cho người trẻ trình tấu. Với tiết mục thi độc tấu, một số đơn vị cũng đã “cả gan” trao cho các tay đờn trẻ cơ hội để họ tỏa sáng.

Một gương mặt trẻ gây ấn tượng trong hội thi chính là Nguyễn Nghiệp, đoạt huy chương vàng độc tấu đờn kìm của đơn vị đờn ca tài tử thuộc Trung tâm Văn hóa tỉnh Kiên Giang.

Nhìn Nghiệp chỉn chu trong bộ đồ tây, gương mặt sáng sủa, trầm tĩnh lướt từng phím đàn khiến nhiều người thích thú gõ nhịp theo, không ít cô gái trẻ trầm trồ: “Ảnh trẻ, đẹp trai, chơi đàn rất hay. Nhìn vầy ai nghĩ chơi đờn dân tộc là cũ kỹ, buồn ngủ đâu!”.

Nghiệp năm nay 22 tuổi, là con trai út của nghệ nhân Út Nhỏ. Trong dàn đờn còn có Nguyễn Sự - anh trai của Nghiệp, năm nay 24 tuổi, chơi đàn tranh.

Nhìn cả nhà gồm ba và hai anh em cùng chơi trong ban nhạc đờn ca tài tử như thế, nhiều người thấy xúc động vì chứng kiến một sự truyền nối...

Trong Liên hoan độc tấu, hòa tấu nhạc cụ dân tộc tại Thanh Hóa (tháng 4-2017), Nghiệp lại tiếp tục đoạt huy chương bạc cá nhân. Hiện Nghiệp là sinh viên năm 2 (hệ đại học) khoa âm nhạc dân tộc Nhạc viện TP.HCM.

Nguyễn Nghiệp đoạt huy chương vàng độc tấu đờn kìm trong Hội thi nghệ thuật ĐCTT quốc gia lần 2 tại Bình Dương - Ảnh: Nguyễn Lộc

Nhiều cơ hội mới

Nguyễn Văn Quyết mong ra trường sẽ được giữ lại giảng dạy vì: “Cơ hội làm việc bên ngoài thì có nhưng để phát triển chuyên môn, đào sâu chuyên ngành đã học thì nên vào các tổ chức chuyên nghiệp, quy củ”.

Thường các bộ môn đào tạo nghệ thuật dân tộc, âm nhạc dân tộc hay gặp khó khăn trong việc tuyển sinh. Thực tế là ở khoa âm nhạc dân tộc hiện có tám chuyên ngành gồm đờn kìm, cò, tranh, bầu, sáo, tam thập lục, tì bà, guitar VN, thế nhưng tổng số sinh viên chỉ gần 100.

TS Hải Phượng - giảng viên bộ môn đàn tranh - chia sẻ: “Khoa cũng có gặp khó khăn trong tuyển sinh. Có năm dư nhưng cũng có những năm tuyển không tới.

So với những năm trước đây, hiện tại các em học nhạc cụ dân tộc có nhiều cơ hội hơn. Về học phí các em được hỗ trợ đến 70%, khoa lại có rất nhiều học bổng từ các tổ chức.

Gần đây trường có làm việc với một số nước như Hàn Quốc để cử các em giỏi đi tu nghiệp, mở rộng giao lưu.

Với hoạt động biểu diễn âm nhạc dân tộc lúc cần có khi kiếm không ra người. Vì vậy các em giỏi ra trường không thiếu việc để làm như có thể về các đoàn nghệ thuật tỉnh, lập nhóm nhạc, biểu diễn ở các sân khấu, nhà hàng hoặc đi dạy âm nhạc ở một số trường học”...

Thầy Thanh Trung nhấn mạnh thêm từ ngày du lịch phát triển, khách quốc tế đến VN nhiều hơn thì loại hình họ muốn tìm hiểu là âm nhạc dân tộc.

Khi ta đem chuông đi đánh xứ người thì âm nhạc dân tộc chính là “đặc sản”. “Đây cũng là động lực để những em theo học nhạc cụ dân tộc tiếp tục đeo đuổi đam mê và phấn đấu".