Tập trung hỗ trợ người thuê nhà

Bà Tống Thị Hạnh - cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng - cho biết tại hội thảo Đầu tư phát triển nhà ở xã hội, bối cảnh mới, cơ hội mới, do tạp chí Nhà Đầu Tư tổ chức ngày 27-5 tại Hà Nội.

Đây là một trong những điểm mới vừa được Chính phủ cập nhật vào dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.

Theo bà Hạnh, ngoài nguồn lực từ Nhà nước, quỹ nhà ở quốc gia hướng tới huy động mọi nguồn lực từ xã hội, trong đó có đóng góp của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, từ người mua nhà và các tổ chức cá nhân.

Quỹ cũng khuyến khích các chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại có thể đóng góp bằng sản phẩm căn hộ do chính họ đầu tư.

Do đó một chính sách mà dự thảo nghị quyết hướng đến và làm rõ nguồn lực để tạo lập quỹ nhà ở xã hội dành cho các đối tượng công chức, viên chức, người lao động và người trẻ dưới 35 tuổi.

Cũng theo cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, quỹ nhà ở quốc gia ban đầu trình lên dành để phát triển nhà ở xã hội để bán, cho thuê, thuê mua, song theo tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư và ý kiến thảo luận tại hội trường của các đại biểu Quốc hội, "chúng tôi hướng quỹ nhà ở quốc gia đến mục tiêu duy nhất là tạo lập quỹ nhà ở xã hội cho thuê".

"Quỹ nhà ở quốc gia sẽ là chính sách an sinh xã hội với mong muốn doanh nghiệp, cộng đồng đầu tư, cá nhân liên quan chung tay tạo quỹ nhà ở xã hội ổn định", bà Hạnh nhấn mạnh.

Mặt khác, việc tạo lập một quỹ nhà cho thuê ổn định giúp người thuê an tâm, không còn bất an - nay ở đây nhưng mai phải đi thuê căn khác vì chủ đầu tư thu hồi nhà để bán khi hết thời hạn cho thuê theo quy định.

Với mô hình quỹ nhà ở quốc gia chỉ tập trung cho thuê, Nhà nước không cần bố trí thường xuyên, liên tục nguồn tài chính ngân sách để phát triển nhà ở để bán, bà Hạnh cho biết thêm.

Về quản lý quỹ nhà ở quốc gia, theo đại diện Bộ Xây dựng, nhà ở cho thuê sẽ dùng luân phiên, nếu đối tượng hưởng chính sách đáp ứng thì hưởng, được thuê. Đến khi người thuê nhà đủ điều kiện mua nhà ở thương mại thì Nhà nước sẽ thu hồi để cho người lao động khác có nhu cầu thuê.

Quỹ hoạt động theo mô hình có thu, có chi

Bàn về mô hình quỹ nhà ở quốc gia, TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV - cho rằng mô hình quỹ nhà ở trên thế giới có 5 đặc điểm chính. Thứ nhất, Chính phủ phải đóng vai trò tạo lập và quản lý quỹ, giao cho một cơ quan thuộc Chính phủ vận hành, dẫn dắt, định hướng, quy định cách thức hoạt động của quỹ.

Thứ hai, vai trò của quỹ là hỗ trợ nguồn lực tài chính thông qua cho vay, bảo lãnh xây dựng các dự án nhà ở giá phải chăng, dự án nhà ở xã hội.

Thứ ba, nguồn vốn hoạt động đến từ 2 nguồn chính là vốn ngân sách nhà nước với vai trò là vốn mồi và huy động vốn từ các chủ thể được hưởng lợi.

Thứ tư, loại hình nhà ở được hỗ trợ là nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá phải chăng.

Thứ năm, đối tượng được hỗ trợ, về phía cung là các doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở xã hội, về phía cầu hỗ trợ người dân có nhu cầu mua, thuê nhà ở xã hội.

"Việt Nam chưa có quỹ chuyên biệt để hỗ trợ phát triển nhà ở cấp quốc gia. Việc thiếu quỹ chuyên biệt là một nguyên nhân khiến nguồn cung nhà ở xã hội còn rất hạn chế", ông Lực nhận định.

Về tạo lập nguồn vốn cho quỹ nhà ở quốc gia, theo ông Lực cần làm rõ một số nguồn vốn nêu trong dự thảo nghị quyết như: ngân sách nhà nước, đóng góp tự nguyện, đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, nguồn từ bán tài sản công, nguồn khác.

Bên cạnh đó nên bổ sung 2 nguồn vốn khác là tiền đóng góp từ đối tượng thụ hưởng lợi chính sách và từ hoạt động có thu của quỹ.

Cách thức hoạt động của quỹ nhà ở quốc gia nên theo mô hình có thu - có chi, không vì lợi nhuận nhưng đảm bảo thu hồi vốn, bù đắp chi phí.

Cấu trúc nguồn vốn, có thể là 30-35% từ ngân sách nhà nước và từ hoạt động của quỹ, 40% từ đóng góp của người thụ hưởng và doanh nghiệp, 20% từ thu từ bán quỹ đất làm nhà ở xã hội trong các dự án thương mại, 5-10% từ các nguồn khác như bán tài sản công.

Cũng theo ông Lực, trong giai đoạn đầu quỹ nên ưu tiên hỗ trợ giải phóng mặt bằng, cấp bù lãi suất cho các ngân hàng triển khai chính sách nhà ở xã hội, cho vay trực tiếp, bảo lãnh vay vốn.

Lãi suất cho vay nên cố định trong toàn bộ thời gian vay, hoặc quy định bằng 50-60% lãi suất bình quân thị trường.

Doanh nghiệp tư nhân tại Bình Dương đầu tư hàng ngàn căn nhà ở xã hội

Là địa bàn có nhiều người lao động nhập cư, tín hiệu tích cực tại Bình Dương khi thời gian gần đây hàng loạt doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư nhà ở xã hội với quy mô lớn.