Ngày 14-11, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị thúc đẩy đột phá nghiên cứu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với đào tạo của các viện, trường.

Chưa bao giờ giáo dục và khoa học được quan tâm như hiện nay

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt, diễn ra trong thời điểm toàn ngành hướng tới kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường (1945-2025).

Theo ông Thắng, chưa có giai đoạn nào giáo dục và khoa học được Đảng, Nhà nước dành sự quan tâm như hiện nay.

Việc Bộ Chính trị liên tiếp ban hành Nghị quyết 57 về khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo và Nghị quyết 71 về phát triển giáo dục và đào tạo là minh chứng rõ ràng.

Khi nghị quyết được ban hành, chính sách phải đi theo và các chính sách này đang, sẽ tiếp tục được điều chỉnh để phù hợp thực tiễn.

Theo ông Thắng, tại lễ kỷ niệm 80 năm ngành, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra những tồn tại, gợi ý những định hướng phát triển thời gian tới và nhấn mạnh khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo phải trở thành động lực then chốt của ngành… Do đó thời gian tới bộ sẽ cụ thể hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư trong kế hoạch triển khai.

Nói về mục tiêu tăng trưởng 4% của ngành trong năm 2025 trong bối cảnh diện tích đất giảm, biến đổi khí hậu tác động mạnh, ông Thắng cho rằng đây là nỗ lực rất lớn và để đạt được tăng trưởng, chỉ có hai hướng đó là tăng năng suất và tăng giá trị.

Ông Thắng dẫn chứng trái nho Nhật có thể đạt vài chục đến gần 100 USD/kg trong khi nho Việt Nam chỉ khoảng 5 USD/kg, hay 1ha lúa chỉ đạt trên dưới 100 triệu đồng/năm nhưng có cây trồng có chất lượng cao khác đạt tới 20 tỉ đồng/ha/năm.

Bên cạnh đó, lĩnh vực thủy sản được xác định là không gian phát triển mới, với trọng tâm chuyển từ khai thác sang nuôi biển công nghiệp quy mô lớn.

Lâm nghiệp cũng đặt ra bài toán "người sống nhờ rừng phải sống tốt hơn", bởi 1ha rừng trồng hiện chỉ đạt khoảng 17 triệu đồng/năm.

Với những vấn đề trên, Bộ trưởng đề nghị các cơ sở đào tạo và nghiên cứu gửi ngay trong tháng 11 đề xuất cụ thể về thiết bị cần đầu tư phục vụ định hướng nghiên cứu lớn. Bộ sẽ xem xét đưa vào Kế hoạch 2026-2030 để triển khai từ đầu 2026.

Ông Thắng cũng đặt hàng các viện, trường mạnh dạn đề xuất nghiên cứu chế biến sâu khoáng sản, nhất là đất hiếm để tạo ra nam châm vĩnh cửu, vật liệu cho pin mặt trời hoặc UAV.

Theo ông Thắng đây là "đề tài lớn nhưng khả thi" và bộ kỳ vọng một trường hoặc viện sẽ đứng ra đăng ký thực hiện.

Xây dựng cơ chế thúc đẩy mô hình liên kết "3 nhà" để tạo đột phá

Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Văn Long cho biết hoạt động khoa học và công nghệ giai đoạn 2021-2025 đạt nhiều kết quả tích cực.

Toàn ngành đã công nhận 225 giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản, lâm nghiệp, 150 tiến bộ kỹ thuật. Có 158 bằng độc quyền sáng chế/sở hữu trí tuệ/giải pháp hữu ích.

Nhiều tiến bộ đã được đưa vào thực tiễn, thể hiện qua 1.000 mô hình sản xuất ứng dụng khoa học công nghệ, 31 thiết bị, vật liệu mới,...

Ông Long cho biết, các kết quả này đã được ứng dụng rộng rãi, giúp doanh nghiệp và nông dân giảm chi phí đầu tư, tăng lợi nhuận, nâng hiệu quả sản xuất từ 10-30%. Nhiều doanh nghiệp lớn đã đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao, tạo chuỗi giá trị và áp dụng quy trình sản xuất hiện đại đóng góp tích cực vào tăng trưởng ngành.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết để triển khai hiệu quả Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Bộ xác định các nhóm nhiệm vụ trọng tâm.

Trong đó có đề xuất sửa đổi ngay những quy định còn vướng mắc của pháp luật chuyên ngành, cắt giảm thủ tục hành chính để thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất.

Song song đó là việc sắp xếp, kiện toàn hệ thống tổ chức khoa học công nghệ trực thuộc theo hướng tinh gọn, hiệu quả.

Ông Tiến nhấn mạnh việc xây dựng cơ chế thúc đẩy mô hình liên kết "3 nhà": Nhà nước - Nhà trường - doanh nghiệp. Đây được xem là "cỗ máy" nếu vận hành đồng bộ sẽ tạo ra đột phá cho nghiên cứu, chuyển giao và thương mại hóa các kết quả khoa học công nghệ.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng: Hướng tới nền nông nghiệp xanh, nhân văn, tự cường

'Tầm nhìn chiến lược của ngành nông nghiệp và môi trường trong giai đoạn tới không chỉ dừng ở những con số tăng trưởng, mà hướng đến một mô hình phát triển mới - kinh tế xanh, xã hội nhân văn, quốc gia tự cường'.