Theo báo New York Times (Mỹ), bộ binh Israel đã tiến qua khu vực phi quân sự ở biên giới Israel - Syria cuối tuần qua, đánh dấu lần đầu tiên Israel công khai tiến vào lãnh thổ Syria kể từ cuộc chiến năm 1973.

Hai quan chức Israel giấu tên đã tiết lộ về diễn biến nhạy cảm này. Chiến tranh Ả Rập - Israel 1973 là cuộc chiến diễn ra vào tháng 10-1973 giữa Israel và liên minh các quốc gia Ả Rập dẫn đầu bởi Ai Cập và Syria.

Động thái của Israel diễn ra trong bối cảnh phe nổi dậy đã lật đổ chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad, tạo ra khoảng trống quyền lực ở Syria và khiến các nước láng giềng phải chuẩn bị cho viễn cảnh bất ổn thêm trong khu vực.

Các lực lượng Israel đã kiểm soát đỉnh núi Hermon ở phía biên giới Syria cũng như một số địa điểm khác được coi là thiết yếu, để đảm bảo kiểm soát ổn định khu vực.

Theo Hãng tin Tass ngày 9-12, ông Israel Katz, bộ trưởng Quốc phòng Israel, xác nhận quân đội Israel đã giành quyền kiểm soát thêm nhiều khu vực trong vùng đệm ở biên giới với Syria.

"Đêm qua, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã kiểm soát thêm nhiều điểm trong vùng đệm ở biên giới với Syria" - trang tin Ynet dẫn lời ông Katz nói.

Bộ trưởng Katz cho biết ông đã ra lệnh cho quân đội Israel hành động ngay lập tức ở Syria để thiết lập một vùng an ninh "không có vũ khí chiến lược hạng nặng và những cơ sở hạ tầng khủng bố có thể gây ra mối đe dọa cho Israel".

Theo New York Times, trước đây Israel đã hoạt động bí mật ở Syria trong nhiều năm, trong bối cảnh căng thẳng giữa họ và Hezbollah. Được biết các chiến binh Hezbollah - nhóm vũ trang ở Lebanon được Iran hậu thuẫn - đã đến Syria chiến đấu để hỗ trợ lực lượng của ông Assad.

Giờ đây việc công khai đưa bộ binh vượt qua khu phi quân sự ở biên giới Israel và Syria đánh dấu sự thay đổi đáng kể về chính sách của Israel kể từ thỏa thuận ngừng bắn năm 1974 - thỏa thuận giúp chính thức chấm dứt cuộc chiến cuối cùng giữa Israel và Syria.

Theo Hãng tin Reuters, hôm 8-12, hai nguồn tin an ninh khu vực cho biết Israel cũng đã tiến hành các cuộc không kích tại thủ đô Damascus của Syria trong ngày, nhằm vào một khu phức hợp an ninh và một trung tâm nghiên cứu chính phủ mà Israel cho rằng trước đây đã được Iran sử dụng để phát triển tên lửa.

Trong khi một số nước khác theo dõi diễn biến ở Syria với sự quan ngại, thì Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu lại hoan nghênh việc ông al-Assad bị lật đổ. "Đây là một ngày lịch sử trong lịch sử Trung Đông. Chế độ Assad là mắt xích trung tâm trong trục ma quỷ của Iran và chế độ này đã sụp đổ" - ông Netanyahu nói.

Liên Hiệp Quốc họp khẩn về Syria, Israel nói 'ngày lịch sử' nhưng Nga quan ngại

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres nhấn mạnh tương lai của Syria là vấn đề do người Syria quyết định, sau khi phe nổi dậy lật đổ ông Assad. Nga, Mỹ, Iran, Trung Quốc, Israel cũng lên tiếng.