Phóng to

Hàng trăm bạn trẻ vây kín xin chữ ký các tác giả trẻ trong một buổi ra mắt sách tại TP.HCM tháng 3-2014 - Ảnh tư liệu

Sách "bestseller" không quan trọng bằng "longseller"Thời của người viết trẻNgười trẻ trẩy hội sách

Chuyện tranh giành thị phần của hai vị đại gia buôn sách, chuyện một số cây viết trẻ bỗng nhiên nổi như cồn, rồi đến chuyện xã hội khai quật lại sự lo lắng về văn hóa đọc, tất cả nóng lên trông thấy.

Ở một thế giới khác, nơi các bạn trẻ không quan tâm đến Dostoyevsky, Camus, Hugo, Kundera, Cervantes…, chuyện gì đang diễn ra? Hai tuần một lần, mỗi thứ hai Kim Đồng đều đặn phát hành Itto, Toriko, Kimi ni Todoke, Chie; mỗi thứ sáu là One Piece, Asari, Shin, Noblesse, Dragon Ball. TVM cũng mỗi thứ sáu cách tuần đều cho ra một tập Fairy Tail, Tsubasa, Slam Dunk, Xì Trum, Hara Yoni Danso. Hắc Quản Gia của TVM mới ra mắt đã cháy hàng, cả một lô lốc các fan hâm mộ cố gắng xoay xở cho ra một bản để bằng bạn bằng bè.

Tạp chí manga Soul giá 35 nghìn một cuốn bán đắt như tôm tươi. Thể loại light novel với Cô gái văn chương hay series về Suzumiya Haruhi của Nagaru Tanigawa được rất nhiều bạn đọc thay cho tủ sách Cánh cửa mở rộng của Nhà xuất bản Trẻ hay Nhã - Nam - Kinh - Điển của Nhã Nam.

Ở một thế giới khác, Chibooks, Quảng Văn, LimBooks chiều chuộng độc giả bằng nhiều cách như poster, postcard, bookmark đủ màu. Ở thế giới đó, nếu một độc giả bình thường để nhầm Mạc Ngôn vào dãy ngôn tình sướt mướt thì ấy cũng không phải là chuyện để mọi người phì cười.

Có rất nhiều thứ đáng để chúng ta quan tâm hơn là chen vào thế giới của người khác. Cái khoảng không bao quanh một con người rất phức tạp. Cả với từng người, việc tìm kiếm xung quanh khoảng trống đó đã là cả một hành trình.

Tôi từng mong muốn đọc hết mọi thứ cần đọc, cả tiểu thuyết, truyện ngắn, truyện tranh, cả fiction lẫn non-fiction, cả quốc văn, ngoại văn lẫn truyện dịch. Nhưng cái tôi sớm biết là mình sẽ không thể đọc hết dù dành cả đời cho chuyện đọc. Mọi thứ đọc được sẽ dần dần lấp đầy một con người. Và tôi nghĩ không ai có thể đánh giá phần được lấp đầy ấy là rẻ tiền hay ý nghĩa.

Chúng ta sống trong nhiều thế giới khác nhau. Một phần những thứ tạo nên thế giới ấy là sở thích. Một phần trong các sở thích là chuyện đọc. Mỗi một người, khi dành thời gian cho cuốn sách bất kỳ đều đem vào đó một phần giấc mơ của mình, giấc mơ được yêu ghét, được lớn lên và được mộng tưởng. Và khi không ai đánh thuế giấc mơ thì cũng sẽ không ai đánh giá được chúng.

Mấy ai trong chúng ta là những nhà nghệ thuật đầy kinh nghiệm hay chỉ là những người đọc. Nếu là người đọc, thà làm người đọc có nhiều lựa chọn hơn là chỉ có một dúm sự lựa chọn. Sự phê phán dù ít hay nhiều đều làm giảm đi vô số lựa chọn. Thượng vàng hạ cám (dù không chắc đâu là vàng hay là cám) là một sự thật cần phải được chấp nhận. Nói ngắn lại, vàng thì ít, cám thì nhiều nhưng không nhiều cám thì đố mà lọc ra được nhiều vàng.

Hơn hết tất cả những chuyện trên là tâm tính chấp nhận và thông cảm. Thế giới của những người trẻ có vô số thứ bao quanh. Những sản phẩm văn hóa họ tiếp nhận có thể không đơn giản như nhiều người lầm tưởng. Sẽ có một lúc nào đó, những người trẻ thoát khỏi thế giới vẫn hằng ngày bao quanh mình và bước vào một không gian khác như của Cervantes chẳng hạn. Nhưng điều đó không có nghĩa bây giờ phải buộc họ ngừng mộng mơ cùng những cuốn sách mà họ đang đọc. Một giấc mơ bán chạy như tôm tươi thì có hại ai?

Và nếu có trường hợp cá biệt nào đó quá mơ mộng thì có vài sự kiện nên biết sau đây. Mark David Chapman – kẻ ám sát John Lennon và John Hinckley, Jr, – kẻ ám sát bất thành tổng thống Ronald Reagan được xác nhận đều bị tác phẩm Bắt trẻ đồng xanh ám ảnh. Thế mà ở Việt Nam bây giờ độc giả lại tìm đọc cuốn đó ầm ầm.