Ngày 26-12, Bộ Tài chính và Liên đoàn Thương mại và Lao động Việt Nam tổ chức hội nghị đối thoại chính sách, thủ tục hành chính thuế và hải quan.

Hộ kinh doanh lo bị phạt vì kê khai sai khi bỏ thuế khoán

Phát biểu tại hội nghị, bà Lê Thị Duyên Hải - Phó tổng thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam, cho biết đa phần người nộp thuế ghi nhận những cải cách tích cực của ngành thuế trong chuyển đổi số. Việc cung cấp các tài liệu điện tử, ứng dụng hỗ trợ như chatbot AI… đã giúp cộng đồng người nộp thuế tiếp cận chính sách nhanh và chính xác hơn.

Tuy nhiên, để tạo thuận lợi thực chất hơn cho người nộp thuế, bà Hải đề xuất cần tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh.

Cụ thể, liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính thuế, bà Hải nhắc tới nghị định 310 năm 2025 - một văn bản được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao vì đã tháo gỡ đáng kể các vướng mắc về xử phạt hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm.

Tuy nhiên, bà cho rằng tới đây, khi Bộ Tài chính ban hành hướng dẫn thi hành Luật Quản lý thuế 108 thì cần tiếp tục rà soát các hành vi vi phạm. 

Những hành vi vi phạm chỉ mang tính thủ tục hành chính, không cố ý và không làm ảnh hưởng đến số tiền nộp ngân sách thì mức phạt cần đảm bảo tính răn đe nhưng không gây gánh nặng cho người nôp thuế.

"Đơn cử việc nộp hồ sơ khai thuế, trong đó có các chỉ tiêu sai sót mà không làm ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế, mà vẫn bị xử phạt 6 - 8 triệu đồng đối với cá nhân là mức rất lớn.

Đặc biệt, từ năm 2026, hộ và cá nhân kinh doanh sẽ phải kê khai thuế điện tử tự chịu trách nhiệm kê khai, tính và nộp thuế. Trong giai đoạn chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai, khả năng xảy ra sai sót dữ liệu là khó tránh khỏi.

Việc kê khai sai nhưng không làm thiếu số thuế phải nộp có thể sẽ xảy ra khá nhiều. Do đó, mức xử phạt cần được xem xét trên cơ sở mức độ ảnh hưởng đến số thuế, để đảm bảo hài hòa và phù hợp", bà Hải đề xuất.

Bà cũng cho rằng với các lỗi thuần túy về thủ tục, cơ quan thuế cần có cơ chế hỗ trợ, nhắc nhở và thời gian chuyển tiếp hợp lý, giúp hộ kinh doanh yên tâm thực hiện chính sách mới, thay vì lo bị phạt.

Một vấn đề nữa được bà Hải nêu là việc các sàn thương mại điện tử có chức năng thanh toán đã kê khai và nộp thuế thay cho người bán là hộ và cá nhân kinh doanh, nhưng không nhận ủy nhiệm xuất hóa đơn. Điều này dẫn đến các hộ bán trên sàn rất lo lắng.

Do đó, theo bà, tới đây cần xem xét quy định theo hướng các sàn đã khấu trừ nộp thay thuế thì cũng xuất hóa đơn cho người mua thay cho hộ kinh doanh.

Năm 2025 đã giảm, gia hạn 241.740 tỉ đồng tiền thuế và thuê đất

Phát biểu tại hội nghị, ông Hồ Sĩ Hùng, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, cho biết cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục ghi nhận tín hiệu tích cực, với số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động tăng mạnh, đặc biệt sau khi Trung ương ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Hiện cả nước có khoảng 1,1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động.

Tuy nhiên, theo ông Hùng, năm 2025 vẫn đặt ra nhiều thách thức, từ biến động khó lường của kinh tế thế giới đến thiên tai, bão lũ trong nước.

Để hỗ trợ người nộp thuế vượt qua khó khăn, phục hồi sản xuất kinh doanh, Bộ Tài chính đã kịp thời đề xuất và triển khai nhiều chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất, đồng thời cắt giảm nhiều thủ tục hành chính.

Dù vậy, doanh nghiệp và cá nhân vẫn phản ánh không ít vướng mắc, như thời điểm lập hóa đơn, sai sót dữ liệu trên hệ thống eTax, tình trạng ghi nhận nợ thuế không đúng thực tế, thủ tục hoàn thuế giá trị gia tăng, cũng như các vấn đề liên quan đến thuế đất đai và xử lý tờ khai nguyên liệu tồn kho.

Thông tin tại hội nghị, ông Cao Anh Tuấn - Thứ trưởng Bộ Tài chính, cho biết trong năm 2025, các chính sách hỗ trợ đã giúp giảm và gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất khoảng 241.740 tỉ đồng cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Các giải pháp này sẽ tiếp tục được triển khai, nhằm củng cố niềm tin, hỗ trợ phục hồi sản xuất kinh doanh và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế - xã hội.

Bộ trưởng Bộ Tài chính: Thủ tục thuế phải rõ ràng, dễ thực hiện

Ngành thuế phải tăng cường quản lý thu, chống thất thu, khai thác hiệu quả các nguồn thu tiềm năng, nhất là từ thương mại điện tử, kinh tế số và hoạt động xuyên biên giới, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi gian lận, trục lợi hóa đơn, hoàn thuế.