Các chum đá nằm rải rác trong một khu rừng tại Lào, và không ai biết chính xác chúng dùng để làm gì - Ảnh: ANU

"Cánh đồng chum" ở Lào là một bí ẩn khảo cổ lâu đời. Nằm rải rác trên diện tích hàng ngàn km² ở cao nguyên Xieng Khouang, những cấu trúc cự thạch trống rỗng thời kỳ Đồ sắt này có đến hàng ngàn cái, một số trong đó cao đến 3m.

Không ai biết chắc số chum đá này nguồn gốc từ đâu, ai mang chúng đến, và mục đích dùng để làm gì. 

Truyền thuyết địa phương kể rằng đây là "chén đựng rượu" của một sắc dân khổng lồ; những người khác thì nói có một thời chúng được dùng để đựng xác chết trong các nghi thức tang lễ.

Riêng các nhà khảo cổ tin rằng số chum đá này thật ra là lăng mộ của một nền văn minh xa xưa.

Liệu bí ẩn "Cánh đồng chum" sắp có lời giải? - Ảnh: ANU

Trở lại với tin tức, phát hiện mới của các nhà khoa học Úc cho thấy các chum đá phân bố rộng rãi hơn những gì họ nghĩ, và đây có thể là manh mối để truy ra bí mật nguồn gốc của chúng.

Một trong những địa điểm mới nằm sâu trong một cánh rừng hẻo lánh trên núi, ở đó có tất cả 137 chum đá. Chúng được phát hiện bởi nghiên cứu sinh Nicholas Skopal của trường ANU và các quan chức chính phủ Lào.

"Những chỗ này chỉ có thợ săn hổ thỉnh thoảng mới đặt chân đến. Chúng tôi vừa phát hiện lại, hi vọng là chúng tôi sẽ có cái nhìn rõ hơn về nền văn hóa này, và cách họ an táng người chết" - anh Skopal cho biết.

"Rõ ràng những chum đá này được đục trong mỏ đá, và bằng cách nào đó được vận chuyển vài km đến đây. Nhưng tại sao các địa điểm này được chọn là một bí ẩn. Chúng tôi không phát hiện dấu vết của sự chiếm đóng (bởi con người) trong khu vực" - tiến sĩ Dougald O'Reilly, nhà khảo cổ thuộc ANU, nêu quan sát.

Các nhà khảo cổ làm việc tại cánh đồng chum ở Lào - Ảnh: ANU