Ảnh (minh họa): AFP

Không có gì trên đời là miễn phí, điều này đặc biệt đúng trong thế giới mạng Internet. Các công ty Internet như Facbook, Google đều đang thu thập dữ liệu người dùng (kiểu như những trang web bạn thường xem, những gì bạn mua và bạn thuộc nhóm tuổi nào…) để trao đổi với việc người dùng được sử dụng "miễn phí" các sản phẩm của họ như Gmail hay Maps của Google hoặc Facebook và Instagram của Facebook.

Mỹ muốn công khai giá dữ liệu người dùng

Tuy nhiên theo tạp chí Vox, vấn đề ở đây là người dùng thường không biết chính xác các công ty đó đang thu thập dữ liệu cá nhân của họ ở mức độ thế nào. Họ càng không thể biết dữ liệu đó được sử dụng ra sao, chúng được lưu trữ ở đâu và có được bảo vệ hay không.

Dĩ nhiên không ai loại trừ được khả năng các dữ liệu đó bị tin tặc tấn công hoặc sử dụng cho những mục đích bất chính khác chứ không chỉ là quảng cáo.

Theo báo Washington Post, trình duyệt Chrome của Google về cơ bản đang được công ty này sử dụng như một công cụ theo dõi người dùng, song nó cũng là thứ được rất nhiều hãng khai thác dữ liệu bên ngoài khác tận dụng.

Facebook hiện cũng đang bị kiện vì đã không bảo vệ được thông tin đăng nhập cũng như thông tin liên hệ của 30 triệu người dùng. Đó là chưa kể tới bê bối của công ty này liên quan tới công ty phân tích dữ liệu chính trị Cambridge Analytica ồn áo thời gian qua về việc lạm dụng dữ liệu người dùng cho cả các mục đích thao túng chính trị khác.

Tất cả những điều này là lý do khiến 2 thượng nghị sĩ Mỹ thuộc cả 2 đảng là Mark Warner (đảng Dân chủ) và Josh Hawley (đảng Cộng hòa) ngày 24-6 đệ trình dự luật có nội dung yêu cầu các công ty như Facebook, Google và Amazon phải công khai giá trị tài chính thực tế của dữ liệu người dùng họ đang khai thác.

Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi những nội dung trên Internet (gồm các sản phẩm dịch vụ và nội dung thông tin, giải trí cung cấp cho người dùng) được các nhà quảng cáo trả bao nhiêu tiền.

Nếu các hãng công nghệ không có quảng cáo, họ sẽ không có nhiều động lực để thu thập dữ liệu người dùng dữ dội đến thế. Và khi đó, tất yếu họ sẽ phải tìm các cách khác để kiếm tiền, rõ ràng nhất là họ sẽ tính phí dịch vụ với người dùng để bù đắp sự thất thu nguồn tiền từ quảng cáo.

Vậy chính xác thì mức phí đó sẽ là bao nhiêu? Đây là câu hỏi không dễ có đáp án chính xác. Tuy nhiên tạp chí Vox có một cách ước tính phần nào cung cấp thông tin mang tính tham khảo, giúp người dùng hình dung được khoản phí này trong trường hợp họ muốn sử dụng Internet "sạch", tức là Internet không quảng cáo và không bị thu thập dữ liệu cá nhân.

Khoảng 35 USD/tháng cho Internet 'sạch'

Theo công ty theo dõi doanh thu quảng cáo Zenith, các công ty truyền thông số của Mỹ (tức là những công ty chuyên bán không gian quảng cáo trên mạng cho các nhà quảng cáo như Facebook, Google và các tờ báo điện tử) ước tính sẽ nhận được tổng cộng 106 tỉ USD tiền thu từ quảng cáo trong năm nay.

Nếu chia số tiền này theo bình quân đầu người trưởng thành ở Mỹ (khoảng 250 triệu người), mỗi năm là 420 USD, tức là khoảng 35 USD/tháng/người.

Theo đó, về lý thuyết, một người dùng sẽ phải trả 35USD/tháng để các công ty Internet có được nguồn thu tổng cộng 106 tỉ USD trong năm nay mà không cần phải bán quảng cáo.

Nói cách khác, một phiên bản Internet không quảng cáo sẽ ngốn của mỗi người khoảng 35 USD/tháng.

Theo tạp chí Vox, công ty Amazon và Google từ chối trả lời câu hỏi họ sẽ cân nhắc khả năng cung cấp các phiên bản dịch vụ không quảng cáo của mình hay không. Facebook vẫn chưa phản hồi câu hỏi này.

Cũng theo Vox, trong số 35 USD/tháng ước tính đó, Facebook là công ty chiếm phần lớn nhất, khoảng 10 USD/tháng, căn cứ trên nguồn thu trung bình từ quảng cáo tính theo đầu người tại Mỹ và Canada trong quý vừa qua.

Google được phỏng đoán sẽ có một phần chia lớn hơn trong số 35 USD đó vì công ty này kiểm soát nguồn thu từ quảng cáo số lớn hơn mọi công ty khác. Tuy nhiên vì các lĩnh vực kinh doanh của Google đa dạng hơn Facebook nên con số ước lượng của họ khó xác định hơn. 

Phần chia còn lại thuộc về các ông lớn quảng cáo online khác và có lẽ một "miếng bánh nhỏ nhất" còn đang được "chừa lại" cho các cơ quan báo chí.

Yêu cầu 37 thương hiệu dừng ngay quảng cáo trong các clip xấu, độc, phản động

TTO - FLC, Vietravel, Công ty CP thực phẩm đông lạnh KIDO, nhà phân phối ôtô Trường Hải và hàng loạt trường đại học lớn đang quảng cáo trong các clip có nội dung xấu độc trên YouTube.