Số liệu thống kê từ Sở Y tế TP.HCM cho thấy tỉ lệ bác sĩ trẻ đăng ký về tuyến y tế cơ sở tăng từ 21% năm 2024 lên 37% năm 2025.

Điều này cho thấy sức hút ngày càng lớn của hệ thống y tế cơ sở đối với đội ngũ bác sĩ trẻ - những người không chỉ mang theo nhiệt huyết mà còn khát khao tạo ra sự thay đổi mới trong tiếp cận người bệnh.

Y tế cơ sở không còn là lựa chọn thứ hai của bác sĩ trẻ

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bác sĩ Lê Thảo Vy, vừa tốt nghiệp chuyên ngành nhi Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, chia sẻ cô đã chọn nộp hồ sơ ngay vào Trung tâm Y tế khu vực Tân Bình (TP.HCM) để gắn bó sau khi ra trường.

Điều mà trước đây khi ngồi trên giảng đường cô cũng chưa từng nghĩ đến, nhưng sau 18 tháng thực hành tại bệnh viện, thấy được tình trạng quá tải, áp lực tại bệnh viện tuyến cuối đã khiến bác sĩ trẻ này nhận ra y tế cơ sở có vai trò vô cùng quan trọng.

Với bác sĩ Vy, những công việc tại trung tâm y tế rất phù hợp với các bác sĩ trẻ, tại đây cô được tiếp xúc với đa dạng loại bệnh vì thực tế công tác chăm sóc sức khỏe trẻ em tại trung tâm y tế hiện nay khá đa dạng.

Về lo ngại "lụt nghề" khi về y tế cơ sở, bác sĩ Vy chia sẻ thêm rằng cô không quá lo lắng vì đây vẫn là nơi để các bác sĩ trẻ rèn luyện tay nghề. Theo bác sĩ Vy, việc tiếp xúc và hiểu được nhiều mặt bệnh, từ đó nâng cao chuyên môn không bao giờ là muộn.

Hơn 3 năm gắn bó với công việc tại trạm y tế, bác sĩ Ngô Minh Nhật (28 tuổi), công tác tại Trạm Y tế xã Bình Hưng (huyện Bình Chánh cũ), cũng chia sẻ trước đây khi còn là sinh viên y khoa, ý niệm gắn bó với y tế cơ sở gần như không có.

Chỉ khi tham gia chương trình thí điểm đào tạo thực hành tại bệnh viện gắn liền với trạm y tế dành cho các bác sĩ mới tốt nghiệp, Nhật mới nhận ra vai trò quan trọng của bác sĩ tại trạm y tế trong việc "đánh chặn" bệnh tật từ xa. Do vậy, năm 2022 sau khi tốt nghiệp, bác sĩ Nhật đã đăng ký ngay về trạm y tế.

"Những cái nhìn của mình về trạm y tế đã khác hẳn. Khi thực hành tại trạm y tế, mình nhận ra rằng tại đây rất thiếu các bác sĩ, do vậy người dân rất thiệt thòi. Số lượng người dân đến khám tại trạm y tế ngày càng nhiều, họ tâm sự khám ở trạm y tế được bác sĩ chăm sóc kỹ hơn, từ điều trị đến công tác phòng bệnh.

Bên cạnh đó, tôi còn được tạo điều kiện học lên chuyên khoa sâu hơn, y tế cơ sở thực sự là môi trường mà mỗi sinh viên y khoa cần trải nghiệm", bác sĩ Nhật nói.

Thay đổi quan niệm về y tế cơ sở

Từ năm 2022, ngành y tế TP.HCM đã triển khai chương trình thí điểm thực hành 18 tháng tại bệnh viện gắn liền với trạm y tế cho các bác sĩ mới ra trường. Các bác sĩ sẽ thực hành 12 tháng tại trạm y tế dưới sự hướng dẫn chuyên môn, thực hành của các bác sĩ bệnh viện, 6 tháng còn lại sẽ về thực tập tại bệnh viện.

Thành phố đã tổ chức ngày hội việc làm lần thứ ba cho các bác sĩ tham gia chương trình này, mở ra cơ hội chọn lựa nơi làm việc lâu dài. Tính đến nay đã có 547 bác sĩ trẻ hoàn thành kịp thời bổ sung cho các cơ sở y tế công lập, đặc biệt là ở tuyến cơ sở.

Bác sĩ Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó giám đốc Trung tâm Y tế Củ Chi, cho hay so với những năm trước số lượng các bác sĩ trẻ quan tâm đến trung tâm y tế đã tăng hơn, mức độ chú ý đến y tế cơ sở ngày càng nhiều. 

Điều này cho thấy chính sách thu hút bác sĩ về tuyến cơ sở của Sở Y tế là hoàn toàn đúng đắn, góp phần nâng cao vai trò y tế cơ sở và giảm tải cho bệnh viện tuyến trên.

Các bác sĩ đã thay đổi quan niệm không chỉ điều trị mà hướng đến dự phòng, không còn tâm lý khi tốt nghiệp mong muốn vào bệnh viện lớn để phát triển chuyên môn. Hoặc với cơ sở y tế nằm ở vùng sâu vùng xa do đường xa, đi lại khó khăn, bác sĩ có tâm lý e ngại "ít bệnh, ít cọ xát" và sợ bị "lụt nghề".

Ông Tăng Chí Thượng, giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho biết chương trình thí điểm đào tạo thực hành tại bệnh viện gắn liền với trạm y tế dành cho các bác sĩ mới tốt nghiệp là một nỗ lực của ngành y tế trong công tác đào tạo bác sĩ.

Điều này nhằm giúp cho các bác sĩ trẻ tiếp cận sát với thực tế y tế cộng đồng, hiểu rõ hoạt động của hệ thống y tế cơ sở, từ đó hình thành tư duy phục vụ người dân toàn diện, từ dự phòng đến điều trị.

Người đứng đầu ngành y tế thành phố cho hay năm 2024 đã có 74 bác sĩ chọn về công tác lâu dài tại tuyến y tế cơ sở, tăng 26 bác sĩ so với năm 2024.

Năm 2025, ngành y tế TP.HCM sẽ tiếp tục phân bổ 274 bác sĩ trẻ về trạm y tế nhằm tăng cường hỗ trợ y tế cơ sở ngay sau khi hợp nhất. Khác với ba khóa trước, khóa 4 là khóa đầu tiên áp dụng mô hình luân phiên 6-3-3-3-3 gồm 6 tháng đầu tại bệnh viện đa khoa, 3 tháng ở trạm y tế, tiếp tục 3 tháng tại bệnh viện, 3 tháng tại trạm và 3 tháng cuối tại bệnh viện.

Đáng chú ý, có 21 bác sĩ trẻ chủ động đăng ký công tác tại các trạm y tế ở tỉnh Bình Dương (cũ) và Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), trong đó có 2 người chọn trạm y tế thuộc Trung tâm Y tế quân - dân y Côn Đảo.

Trong suốt quá trình thực hành, bệnh viện đào tạo thực hành sẽ hỗ trợ 100% học phí thực hành, tương đương 3 triệu đồng/tháng. Khi thực hành tại trạm y tế, bác sĩ sẽ được hỗ trợ sinh hoạt phí 10 triệu đồng/tháng, theo chính sách đặc thù quy định tại nghị quyết số 01/2022/NQ-HĐND của HĐND thành phố.

Bộ Y tế đề nghị các địa phương luân chuyển bác sĩ về tuyến xã làm việc

Mới đây, Bộ Y tế đã có văn bản gửi UBND và sở y tế các tỉnh thành trực thuộc trung ương yêu cầu xây dựng kế hoạch luân phiên, luân chuyển, điều động nhân lực y tế từ sở y tế, các bệnh viện và trung tâm y tế trực thuộc Sở Y tế về tuyến xã.

Các địa phương được đề nghị luân chuyển tối thiểu một cán bộ chuyên môn y tế về phòng văn hóa - xã hội cấp xã, và một bác sĩ về trạm y tế xã, đảm bảo cung cấp đầy đủ dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật theo yêu cầu của mô hình tổ chức mới

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đang xây dựng đề án đưa 1.000 bác sĩ về tuyến xã trong thời gian tới, triển khai theo chỉ đạo của Thủ tướng, từng bước củng cố vai trò tuyến y tế cơ sở.

Bác sĩ trẻ mang y tế chuyên sâu đến gần hơn với người dân Côn Đảo

Nhiều người dân đặc khu Côn Đảo (TP.HCM) có mặt tại Trung tâm Y tế Quân dân y để được khám bệnh, tư vấn và cấp thuốc miễn phí trong chương trình thiện nguyện do Hội Thầy thuốc trẻ TP.HCM tổ chức.