Theo thống kê từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cứ 100 trẻ sơ sinh đủ tháng thì có 3-5 trẻ mắc ẩn tinh hoàn, con số này tăng lên đến 30% ở trẻ sinh non. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ẩn tinh hoàn có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng như vô sinh, ung thư, thậm chí ảnh hưởng tâm lý lâu dài.

Theo bác sĩ Trần Quốc Khánh - khoa phẫu thuật tiết niệu, Bệnh viện Bạch Mai, ẩn tinh hoàn xảy ra khi tinh hoàn không di chuyển xuống bìu, mà "mắc kẹt" trên đường di chuyển xuống như ở ống bẹn, ổ bụng hoặc gần lỗ bẹn.

Những dấu hiệu nào cha mẹ cần chú ý?

Bác sĩ Khánh nhấn mạnh việc phát hiện sớm ẩn tinh hoàn phụ thuộc rất lớn vào sự quan sát của cha mẹ. Ngay từ khi trẻ chào đời, phụ huynh có thể nhận biết bất thường qua hai yếu tố chính: Hình dáng bìu và phản ứng của trẻ.

Khi thay tã hoặc tắm cho bé, nếu bìu chỉ có một bên tinh hoàn, da bìu kém phát triển hoặc không sờ thấy tinh hoàn ở cả hai bên, cha mẹ cần nghĩ ngay đến ẩn tinh hoàn. Với trẻ lớn hơn, các dấu hiệu như đau vùng bẹn, đau bụng không rõ nguyên nhân hoặc sờ thấy khối nhỏ ở vùng bẹn cũng là "hồi chuông" cảnh báo.

"Đừng chủ quan nghĩ rằng tinh hoàn sẽ tự xuống khi trẻ lớn lên. Sau 6 tháng tuổi, nếu tình trạng không cải thiện, cha mẹ nên đưa trẻ đến khoa tiết niệu - nhi hoặc nam học để được khám, chẩn đoán và điều trị", bác sĩ Khánh khuyến cáo.

Hậu quả khôn lường khi điều trị muộn

Nhiều phụ huynh cho rằng ẩn tinh hoàn chỉ là vấn đề nhỏ, nhưng thực tế nếu bỏ qua "thời điểm vàng" điều trị, trẻ có thể đối mặt với 5 nguy cơ nghiêm trọng.

Thứ nhất: Vô sinh - Nỗi lo hàng đầu. Tinh hoàn cần môi trường mát mẻ trong bìu (khoảng 34°C) để sản xuất tinh trùng. Khi nằm ở ổ bụng hoặc ống bẹn, nơi nhiệt độ cao hơn 2-3°C, quá trình sinh tinh sẽ bị ức chế, dẫn đến teo mô tinh hoàn và giảm chất lượng tinh trùng.

Thứ hai: Ung thư tinh hoàn - nguy cơ ám ảnh. Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí The Lancet, người từng bị ẩn tinh hoàn có nguy cơ ung thư tế bào mầm cao gấp 5-10 lần so với người bình thường. Nguyên nhân là do tế bào tinh hoàn lạc chỗ dễ đột biến dưới tác động của nhiệt độ và môi trường xung quanh.

Thứ ba: Xoắn tinh hoàn - cấp cứu khẩn cấp. Tinh hoàn không nằm cố định trong bìu dễ xoay quanh trục, gây tắc nghẽn mạch máu. Nếu không phẫu thuật trong vòng 6-8 giờ, tinh hoàn có thể hoại tử, buộc phải cắt bỏ.

Thứ tư: Chấn thương - rủi ro thường trực. Khi tinh hoàn nằm ở ống bẹn dễ bị va đập khi trẻ vận động mạnh, chơi thể thao hoặc té ngã. Tổn thương lặp lại có thể gây viêm, xuất huyết, thậm chí mất chức năng tinh hoàn.

Thứ năm: Gánh nặng tâm lý khiến trẻ tự ti. Ở tuổi dậy thì, các em trai thường so sánh cơ thể với bạn bè. Một bên bìu "trống" hoặc teo nhỏ có thể khiến trẻ mặc cảm, ngại giao tiếp, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện.

Điều trị sớm, ngăn ngừa biến chứng

Theo bác sĩ Khánh, 6-18 tháng tuổi là "thời điểm vàng" để can thiệp ẩn tinh hoàn. Trước 6 tháng, khoảng 30% trường hợp tinh hoàn có thể tự xuống bìu nhờ sự phát triển tự nhiên của trẻ. Tuy nhiên sau mốc này, nếu tinh hoàn vẫn "trốn" trong ổ bụng, phẫu thuật là phương án tối ưu.

Hiện nay, phẫu thuật hạ tinh hoàn (Orchiopexy) được xem là tiêu chuẩn vàng. Bác sĩ sẽ tạo một đường rạch nhỏ ở bẹn hoặc ổ bụng (tùy vị trí ẩn tinh hoàn), đưa tinh hoàn xuống bìu và cố định chắc chắn. 

"Phương pháp này có tỉ lệ thành công trên 95% nếu thực hiện trước 1 tuổi. Trẻ hồi phục nhanh, ít đau và ít để lại sẹo", bác sĩ Khánh cho hay.

Bên cạnh phẫu thuật, một số trường hợp được chỉ định điều trị nội tiết bằng hormone hCG. Tuy nhiên phương pháp này ít được áp dụng, do hiệu quả thấp và tiềm ẩn tác dụng phụ như dậy thì sớm hoặc tăng kích thước dương vật bất thường.

Làm bố của 3 đứa con, mới biết tinh hoàn còn lại ẩn mình trong ổ bụng

TTO - Nam bệnh nhân 44 tuổi ở Phú Thọ, đã có vợ và 3 con, từ nhỏ đã không thấy tinh hoàn phải trong bìu, gần đây bệnh nhân thấy đau ở hố chậu phải, kích thước 7cm. Đó chính là tinh hoàn của bệnh nhân nay đã hình thành khối u.