Nhà giáo cần thay đổi để hoàn thiện mình trước xã hội. Trong ảnh: Học sinh Trường THPT Gia Định (TP.HCM) chúc mừng sinh nhật thầy Nguyễn Bảo Quốc ngay trong sân trường - Ảnh: N.HÙNG

Tôi đồng cảm với chia sẻ "Nhà giáo cũng phải thay đổi!". Nhân đây, tôi đề xuất 8 điều nhà giáo cần tự thay đổi với quý đồng nghiệp và bạn đọc.

1 Soạn giảng

Có một nhà giáo dục đã nói: "Như mặt trời phản chiếu trong giọt nước, toàn bộ hoạt động của nhà giáo thể hiện qua giờ lên lớp". Tôi nghĩ để lên lớp tốt, nhất thiết giáo viên phải đầu tư cho soạn giảng. 

Thực tế cho thấy chỉ ít nhà giáo chăm chút cho việc soạn giảng, còn lại là đối phó với kiểm tra của cấp trên. Ngày càng ít những giáo án hay, dường như thầy cô mình lên mạng, tải về, sửa chút ít, in ra rồi mang nộp khi có yêu cầu. 

Làm cập rập nên hình thức giáo án không chuẩn, nội dung giáo án thiếu chính xác, phương pháp thể hiện trong giáo án đơn điệu. 

Mới đây thôi, kiểm tra giáo án của một thầy giáo trẻ, tôi đã nhận xét vào giáo án:

Soạn giảng = Quy chế.

• Chính xác.

• Kỹ càng.

• Mô phạm.

Soạn giảng = Đầu tư chuyên môn.

• Đọc.

• Học.

• Sáng tạo.

• Cẩn trọng.

Soạn giảng = Tâm của nhà giáo.

• Trong sáng.

• Vì học sinh.

Vậy, trước tiên thầy cô cần đầu tư cho soạn giảng.

2 Đọc sách

Đọc để có thêm nguồn học liệu ngoài sách giáo khoa, đọc để biết - cảm nhận - yêu thương. Nếu làm tích cực và thường xuyên, bài soạn chắc chắn phong phú. 

Đồng thời, siêng đọc sách là con đường tốt nhất để thầy cô tiếp tục phát triển kỹ năng nghe - nói - đọc - viết tiếng Việt. Hiện nay có thầy cô đọc văn bản nhạt nhẽo, đứt quãng; viết sai chính tả, diễn đạt lòng vòng. Thầy vậy, trò thế nào đây? 

Mỗi ngày, thầy cô dành từ 1 đến 2 tiếng đồng hồ đọc sách, báo, tạp chí; mỗi tháng, thầy cô đọc ít nhất một cuốn sách (tiểu thuyết, thơ, chuyên môn...) được không?

3 Tin học

Hiện nay, khi lên lớp, giáo án được trình chiếu để trò nhìn - nghe - ghi, chưa bước vào ngưỡng cửa 4.0. Cần lắm nhiều bài soạn E-learning, giúp trò học thường xuyên, thầy - trò tương tác nhanh chóng, kịp thời nhằm giải quyết vướng mắc về kiến thức, lỗ hổng về kỹ năng, khoảng trống về phẩm cách. 

Soạn - dạy - kiểm tra cần trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin rộng hơn, thường xuyên hơn, hiệu quả hơn.

4 Tiếng Anh

Nhiều thầy cô có chứng chỉ tiếng Anh trong hồ sơ viên chức. Nhưng còn ít thầy cô giao tiếp được bằng tiếng Anh, không truy cập được nguồn tài liệu hay từ nước ngoài. 

Không cập nhật kịp thời, đồng nghĩa với thầy cô mình tụt hậu, làm sao dạy học sinh sáng tạo, hội nhập, phát triển được? Học tiếng Anh là điều thứ tư nhà giáo cần tự thay đổi.

5 Khoan dung

Khoan dung với đồng nghiệp, phụ huynh, học sinh; sống khoan dung làm nhà giáo cởi mở, yêu công việc, cảm xúc đong đầy với cuộc sống. Mỗi ngày đến trường được vui hơn, tự tin trên bục giảng, thoải mái trong sinh hoạt, chan hòa với đồng nghiệp, trọn vẹn với học sinh.

6 Thẳng thắn

Trong các buổi họp, rất ít ý kiến đóng góp của thầy cô. Năm học nào cũng có hội nghị, đại hội, quanh quẩn chỉ mấy ý kiến của chi ủy, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, chủ tịch công đoàn..., còn lại là im lặng và biểu quyết. 

Nhiều quy định rất rõ như việc đánh giá, xếp loại học sinh THCS, THPT (thông tư 58/2011/TT-BGDĐT), có thầy cô do ngại "tránh đâu" với ban giám hiệu nên... thi đi, thi lại, sửa điểm. Giá mà thầy cô thẳng thắn, trên tinh thần xây dựng, trong một tập thể đoàn kết, hiệu trưởng muốn làm sai cũng không thể được.

7 Kỷ luật

Kỷ cương trong nhà trường hiện nay có vấn đề, do đâu? Phải chăng giáo viên mình chưa làm việc với tinh thần kỷ luật? Như thế, dạy học sinh kỷ luật liệu có hình thức, sáo rỗng? 

Học đường phải kỷ luật, kỷ luật trong dạy - học, sinh hoạt, quan hệ, ứng xử; kỷ luật trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo, dạy thêm - học thêm, thu chi tài chính. Nếu những điều đó thực hiện đúng - đủ - minh bạch - thường xuyên thì những sự cố vừa qua đã không xảy ra trong nhà trường.

8 Đam mê

Cuối cùng, là nhà giáo, hãy nuôi dưỡng đam mê. Đọc sách, âm nhạc, hội họa, sáng tác, thể thao, thiện nguyện... phải là một trong những niềm đam mê của người thầy. 

Chính niềm đam mê ấy thôi thúc người thầy tìm tòi, khám phá, tích lũy để thay đổi chính mình, phát triển năng lực nghề nghiệp, cảm hóa - truyền lửa cho học sinh.