Nhìn lịch học của con chị, tôi tá hỏa. Buổi sáng học chính khóa ở trường, còn buổi chiều toàn bộ là học thêm, kể cả thứ bảy và chủ nhật. Từ lớp 9 lên lớp 10 để được vào các trường công phải thi ba môn toán, văn, tiếng Anh nên cứ mỗi môn con chị phải học thêm ba buổi trở lên và phải hai giáo viên dạy.

Tôi hỏi chị tại sao bé phải học nhiều thầy cô như thế, chị không ngần ngại trả lời: “Vì năm nay là lớp 9 cuối cấp rất quan trọng, nếu rớt phải vào trường tư thì ngại lắm. Mỗi môn chị cho học hai người, một giáo viên dạy ở lớp phải học nếu không sẽ bị đì và điểm số lẹt đẹt, một giáo viên ở ngoài trường có kinh nghiệm luyện thi lớp 9 lên 10 để yên tâm về kiến thức”.

Không biết con bé tiếp thu được bao nhiêu để thi vào trường công, nhưng theo quan sát thì chỉ có một buổi tối con chị được về nhà trước 19g, còn lại cứ 20g cháu mới kết thúc lớp học thêm, về tới nhà ăn cơm xong mệt nhoài người, bỏ bê bài vở ngày mai ở lớp.

Có lần tôi hỏi cháu: “Thế con học môn văn ở lớp rồi, một tuần lại phải về nhà cô giáo học thêm hai buổi nữa là học nâng cao à?”.

Cháu trả lời: “Có học nâng cao gì đâu, cô lấy bài ở lớp đọc cho tụi con chép, ai ghi được thì ghi, đa số ngồi nói chuyện, nhiều lúc con cũng chẳng thèm ghi luôn. 45 bạn trong lớp con không ai muốn học thêm ở nhà cô nhưng cũng phải đi vì ngại cô nói xấu giữa lớp và cho điểm thấp. Sắp tới con tính xin nghỉ hai thầy cô dạy toán và tiếng Anh, chỉ học mỗi môn một người là đủ rồi nhưng sợ mẹ la”.

Nghe cháu tâm sự thật tội nghiệp, nhưng càng tội nghiệp và lo lắng hơn khi các ca học thêm trong ngày của cháu cứ dày đặc: một giờ học toán, bốn giờ học tiếng Anh với giáo viên ngoài trường, sáu giờ học tiếng Anh cô trong trường...

Nguy hại hơn nữa là các bài tập về các môn tự nhiên hoặc tiếng Anh đều được thầy cô giải sẵn chỉ việc chép vào, còn các bài văn thì chủ yếu cô đọc hoặc phát tài liệu trò học thuộc lòng để đi thi.

Đành rằng nội dung kiến thức trong chương trình quá nặng so với vài ba tiết của phân phối chương trình, đề thi thì nâng cao, học cơ bản không thể giải quyết được những bài tập khó nên nhiều học sinh phải đi học thêm.

Và cũng không hiếm thầy cô giáo dạy thêm chân chính, họ kiếm sống bằng sự lao động trí tuệ hết sức nghiêm túc và đầy sáng tạo của mình, học sinh rất yêu quý, kính trọng.

Nhưng cũng có những giáo viên đã tìm cách chèo kéo, nói xấu, cho điểm thấp để học sinh phải đến nhà học thêm.

Phụ huynh thì lo lắng quá, đặc biệt là những lớp cuối cấp, nhiều người chỉ biết bắt con học thêm thật nhiều, quên luôn cả việc yêu cầu con dành thời gian để hoàn thành bài vở chính khóa.

Rốt cuộc, “nạn nhân” của tình trạng trên là những em học sinh đáng thương: làm theo mẹ, làm theo cô mà quên mất cả việc mình đang thật sự cần gì.

Tôi thiết nghĩ ngay từ đầu năm học này, Bộ GD-ĐT nên có thêm những chế tài, luật lệ nghiêm khắc để loại trừ tình trạng một số giáo viên không đủ năng lực, coi đồng tiền là tất cả khiến nhiều học sinh phải đi học thêm một cách khổ sở.

Ngoài ra, mỗi trường từ bậc tiểu học đến THCS, THPT cần phải có một số điện thoại đường dây nóng, dán lên tấm bảng thật to ngay cổng trường để phụ huynh thấy rõ và phản ảnh kịp thời những tiêu cực trong giáo dục. Những giáo viên nào hay bắt ép học trò đi học thêm cũng phải kiêng dè.

Mặt khác, trong các buổi họp phụ huynh, các buổi chào cờ, chính ban giám hiệu nhà trường phải tuyên truyền, tư vấn, đọc điều cấm về việc dạy thêm, học thêm thì may ra mới có tác dụng ngăn ngừa răn đe, và cái chính là để các bậc cha mẹ nhận thức rõ hơn về vấn đề có nên cho con học thêm hay không.

Muốn chấn hưng nền giáo dục nước nhà hãy bắt đầu từ những việc làm thiết thực.