Huyền thoại thời trang Yves Saint Laurent qua đời

Phóng to

Yves Saint Laurent trong một cuộc trình diễn bộ sưu tập thời trang của ông tại Paris vào năm 2007

Đây là nhà tạo mốt đầu tiên được 3 đời tổng thống Pháp trao tặng Bắc đẩu bội tinh và bước vào viện bảo tàng Metropolitain Museum NewYork từ khi còn sống. Cũng là người đầu tiên dám cho phụ nữ mặc quần, bận smoking và áo lính Phi châu, đã đưa ngành may mặc lên hàng nghệ thuật.

Sinh ngày 1-8-1936 tại Algérie, nhút nhát đến Paris với các bản phác thảo thời trang vào năm 19 tuổi, Y Saint Laurent được Christian Dior nhận ngay vào cộng tác, để tháng 11-1957 đảm đương trọng trách đứng đầu xí nghiệp Dior khi ông này đột ngột bị "Chúa triệu lên trời để may mặc lại cho các thiên thần".

Hai tháng sau ông chào đời bộ sưu tập đầu tiên Trapèze, kiểu áo hình tam giác buông lơi đã biến mất từ đầu thế kỷ 18, được mệnh danh là người "cứu nguy nước Pháp" thoát khỏi kiểu áo bó eo thời đó. Sự thành công của bộ sưu tập đã đưa Yves Saint Laurent với đôi mắt màu hoa cà nhạt sau cặp kính dày vào danh sách những nhà tạo mốt danh tiếng nhất thế giới để không bao giờ bước ra nữa, cho đến ngày mất.

Cuộc đời

Cuộc đời ông là huyền thoại. Tự học, cả thẹn, kín đáo và gần như ẩn lánh nhưng ông đã đưa tên tuổi mình thành thương hiệu quốc tế với logo giản dị YSL . Có lẽ nhờ xuất thân trong một gia đình sung túc bố là nhân viên hãng bảo hiểm, mẹ có đôi mắt xanh xinh đẹp, cộng với sắc màu rực rỡ phương đông xứ Algérie của trái cây và hương liệu, đã là nguồn cảm hứng vô biên cho một đầu óc tràn trề tưởng tượng và sáng tạo.

Năm 11 tuổi Yves Saint Laurent xem vở kịch Ecole des Femmes của Molière và ấn tượng đến nỗi về nhà tự chế tạo các hình mẫu bằng cạc tông rồi quấn vải lên và tự làm sống động sân khấu nhỏ của mình. 18 tuổi ông đoạt giải nhất một cuộc thi thiết kế thời trang.

Nghề nghiệp

Năm 1960 ông đưa vào tủ áo phụ nữ chiếc bờ lu dông da màu đen đã gây sốc cho thân chủ Dior lúc đó. Tháng giêng 1962 ông mở tiệm riêng với sự cộng tác tài chánh của bạn thân Pierre Bergé để từ đó tha hồ biến tạo lịch sử thời trang. Ông đã giải phóng phụ nữ trong cách ăn mặc, lịch lãm thoải mái mang dáng vẻ mạnh bạo nam nhi với chiếc quần mà vào những năm 60 họ chỉ có thể bận váy đi làm. Cũng là người đầu tiên cho đàn bà bận smoking, vẽ kiểu cho tài tử Catherine Deneuve vào năm 1962 và 4 năm sau tung ra thị trường.

Phóng to

Yves Saint Laurent và các người mẫu trong những bộ trang phục do ông thiết kế

Và nếu trang phục ban ngày nhã nhặn thì ngược lại trang phục ban đêm là sự phóng túng đột phá về màu sắc và kiểu cọ. Người ta chỉ trích kiểu rốp mỏng như sương khói chỉ che bằng chiếc lông đà điểu, bộ sưu tập áo thụng thịu kiểu Phi châu với nữ trang là các con sò, rồi lại bộ giày xăng đan liền gót với áo chẽn chật hẹp mà phụ nữ chỉ bận trong thời chiến… Loại xăng đan liền gót này đã, đang và còn tiếp tục nện vang các con đường trên khắp địa cầu. Người ta gọi Yves Saint Laurent là "hoàng tử bé của thời trang cao cấp".

Say mê hội họa, xi nê, sân khấu và nhạc kịch, ông đã vẽ kiểu áo cho nhiều phim và kịch, cũng là tác giả các bộ áo trình diễn cho Johnny Halliday và Sylvie Vartan một thời. Từ cách chọn vải đến kiểu may, ông luôn luôn nghĩ phải vuốt ve các đường nét, kéo dài cặp giò, làm nổi bật tấm lưng ong trong các bộ trang phục dành cho người phụ nữ. Ông quan niệm sự lịch lãm phải thả lỏng như một nụ hôn kín đáo. Và điều hối tiếc duy nhất của ông là đã không tạo ra quần jean.

Vào những năm 80-90, các bộ sưu tập của YSL không còn gây sốc nữa. Người ta tổ chức triển lãm các bộ sưu tập của ông nhiều nơi, từ New York đến Leningrad, các kiểu thời trang của ông đã ảnh hưởng nhiều đến các nhà tạo mốt Pháp,Ý, Anh cho mẫu mã hiện đại.

Vinh quang

Về con người cá nhân Yves Saint Laurent thì người ta biết được rất ít. Ông thú nhận bị khớp mỗi lần có cuộc trình diễn thời trang, vậy mà năm 1971 không ngần ngại làm người mẫu quảng cáo nước hoa đàn ông do mình chế tạo. Tấm hình Yves Saint Laurent rất kín đáo chỉ… bận duy nhất cặp kính, bay khắp thế giới, gây ngạc nhiên thú vị cho giới tiêu dùng. Ông là người tạo mốt đầu tiên bước vào viện bảo tàng trong khi còn sống.

Năm 1983 Metropolitain Museum ở New York vinh danh ông bằng các bộ sưu tập YSL. Năm 1985 Yves Saint Laurent nhận giải Oscar nhà tạo mẫu vĩ đại nhất về toàn bộ sưu tập ông đã thiết kế cho Opéra de Paris, và được Bắc đẩu bội tinh do tổng thống Mitterrand trao tặng. Năm 2001 nhận giải Bông Hồng Vàng tại Ý dành cho nhân vật trong giới văn hoá, và Bắc đẩu bội tinh hạng ba do tổng thống Chirac vinh thăng.

Tháng giêng năm sau ông tuyên bố về hưu, một cuộc trình diễn thời trang cuối cùng của 40 năm sáng tạo. Tháng 12-2007 nhận từ tổng thống Sarkozy huy hiệu Đại tứ đẳng Bắc đẩu bội tinh trong vòng thân mật tại nhà riêng, vì lúc này ông đã đau yếu. Tại Paris, ngày 12-7-1998 trong trận cuối của cúp thế giới ở Stade de France, 300 người mẫu đã trình diễn toàn bộ sưu tập 40 năm YSL trước 80.000 khán giả và hơn 170 đài truyền hình khắp thế giới.

"Càng lúc tôi càng cô độc. Tôi không ra ngoài được. Tôi sợ thế giới bên ngoài, sợ đường sá, sợ đám đông. Chỉ ở nhà tôi mới thấy dễ chịu, với con chó, bút chì và giấy…". Bây giờ thi hài sẽ trở về nơi sinh trưởng để ông ẩn mình trong khu vườn nhà ở Marrakech, thành phố tự cho là đẹp nhất thế giới. Nằm trong lòng đất, ông sẽ không còn nỗi sợ hãi này nữa và có niềm vui thú là một trong những người ít ỏi cuối cùng giữ được bí mật của thời trang cao cấp.