Bà Phùng Thị Kim Oanh - người thay mặt cha mình - khởi kiện yêu cầu bồi thường oan sai bức xúc sau khi tòa tuyên án sáng 12-8 - Ảnh: B.D.

Đây là vụ án phức tạp, kéo dài trong hàng chục năm, từng qua năm lần xét xử và nhiều phiên hòa giải nhưng chưa đi đến thống nhất giữa các bên.

Cũng liên quan đến vụ án này, đã có tổng cộng năm người trong cùng một gia đình phải ngồi tù oan trong nhiều năm.

Vụ việc được tóm tắt như sau: từ năm 1982 gia đình ông Phùng Văn Cung (P.Diên Hồng, TP Pleiku, tỉnh Gia Lai) có tranh chấp tài sản đất đai, nhà cửa với một hộ dân tại đường Hoàng Văn Thụ.

Vụ việc sau đó được tòa phán quyết theo hướng bất lợi khiến ông Phùng Văn Cung bức xúc và nhiều lần tìm đến các cơ quan công quyền để đòi quyền lợi. Tại những nơi này, ông Cung có một số lời to tiếng, phản ứng thái quá.

Ngày 2-6-1983, các cơ quan tố tụng tại thị xã Pleiku (nay là TP Pleiku) đã ra quyết định bắt giam ông Cung về tội chống đối, vu khống cơ quan điều tra.

Năm 1985, TAND tỉnh Gia Lai đưa vụ án ra xét xử và tuyên ông Cung chịu án ba năm tù về tội chống đối việc thi hành bản án đã có hiệu lực, chống đối người thi hành công vụ. 

Gia đình đã làm đơn kháng cáo lên tòa phúc thẩm tại Đà Nẵng. Nhưng đến cuối 1985, TAND tối cao tại Đà Nẵng xét xử phúc thẩm và vẫn giữ nguyên bản án ba năm đối với ông Phùng Văn Cung.

Từ khi bản án phúc thẩm có hiệu lực, vợ con ông Cung đã tìm đến các cơ quan cấp cao tại trung ương để khiếu nại, yêu cầu minh oan.

Đến đầu năm 1987, Ủy ban phúc thẩm TAND tối cao chấp nhận kháng nghị, tuyên bố ông Phùng Văn Cung không có trách nhiệm hình sự, không phạm tội như các tội danh đã được nêu trong phán quyết của Tòa tối cao tại Đà Nẵng.

Kể từ thời điểm này, bà Phùng Thị Kim Oanh - con gái ông Cung - cùng các con ruột của ông Cung đến các cơ quan để yêu cầu giải quyết việc thi hành án sau phán quyết của ủy ban phúc thẩm, yêu cầu bồi thường thiệt hại về vật chất, tinh thần theo tinh thần của bản án nhưng không được giải quyết.

Bi kịch hơn, trong quá trình đi đòi quyền lợi này cho cha mình, bà Oanh còn bị Công an thị xã Pleiku khởi tố, bắt tạm giam cùng hai con nhỏ về tội gây rối trật tự công cộng.

Năm tháng sau khi bị bắt giam, bà Oanh được thả vì cơ quan điều tra không chứng minh được hành vi phạm tội.

Đến năm 2000, sau nhiều năm chờ đợi được minh oan, bồi thường trong vô vọng, ông Phùng Văn Cung đã qua đời.

Riêng vụ án oan sai của con gái ông là bà Phùng Thị Kim Oanh, đến cuối năm 2014 VKS nhân dân TP Pleiku đã bồi thường oan sai tổng cộng 510 triệu đồng, tổ chức xin lỗi công khai bà Oanh.

Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 12-8, bà Phùng Thị Kim Oanh - người thay mặt cha mình - khởi kiện Tòa tối cao tại Đà Nẵng giữ nguyên yêu cầu khởi kiện.

Bà Oanh cho rằng chính vì những phán quyết oan sai của tòa đã dẫn đến việc ông Cung phải chịu ngồi tù oan hơn 3.000 ngày, ngoài ra từ bản án oan sai này đã dẫn đến việc gia đình bà bị mất hẳn căn nhà hợp pháp tại đường Hoàng Văn Thụ (TP Pleiku).

Bà Oanh yêu cầu Tòa tối cao tại Đà Nẵng bồi thường tổn thất vật chất và tinh thần cho cha bà trong thời gian ngồi tù oan, đồng thời có trách nhiệm trong việc trả lại căn nhà của gia đình bà tại đường Hoàng Văn Thụ.

Đại diện Tòa tối cao tại Đà Nẵng tham dự phiên xét xử sáng 12-8 cho rằng cần tách bạch việc tranh chấp căn nhà của bà Oanh và việc oan sai của ông Cung, Tòa tối cao tại Đà Nẵng chỉ chấp nhận có trách nhiệm bồi thường, xin lỗi gia đình ông Cung chứ không liên quan đến việc tranh chấp căn nhà của bà Oanh tại đường Hoàng Văn Thụ.

Kết thúc ngày xét xử, HĐXX TAND tỉnh Gia Lai chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Phùng Thị Kim Oanh, yêu cầu TAND tối cao tại Đà Nẵng bồi thường oan sai tổng cộng 280 triệu đồng, đồng thời tổ chức xin lỗi công khai đối với gia đình ông Phùng Văn Cung.

Bất bình với phán quyết này, bà Phùng Thị Kim Oanh đã có những phản ứng nặng nề trước tòa và nói rằng sẽ làm đơn phúc thẩm đòi quyền lợi.