Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội khóa XII phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2009. Nhưng sau đó, vào năm 2016, Quốc hội khóa XIV có nghị quyết về việc tạm dừng triển khai dự án. 

Triển khai nhiều công việc cho dự án

Đứng trước yêu cầu của thời kỳ phát triển mới, cuối năm 2024, Trung ương Đảng, Quốc hội đã xem xét, thống nhất chủ trương tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (nay thuộc tỉnh Khánh Hòa). Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ có các quyết định thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Theo báo cáo, sau khi trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 189 ngày 19-2 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Chính phủ đã ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết số 189 của Quốc hội.

Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư dự án điện hạt nhân 1, Tập đoàn Công nghiệp năng lượng quốc gia (Petrovietnam) làm chủ đầu tư dự án điện hạt nhân 2; UBND tỉnh Ninh Thuận (nay là tỉnh Khánh Hòa) thực hiện dự án thành phần di dân tái định cư và giải phóng mặt bằng các dự án. Các dự án điện hạt nhân đã được bổ sung vào Quy hoạch điện VIII.

Bộ Khoa học và Công nghệ đã hoàn thiện để Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Năng lượng nguyên tử và hiện đang xây dựng các nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện. 

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035.

Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo nghị quyết của Chính phủ để tách nội dung di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng thuộc các dự án nhà máy điện hạt nhân thành dự án độc lập.

Kết luận, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan triển khai hiệu quả Nghị quyết 328 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 70 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Trong đó, cần đề xuất bổ sung vốn cho giải phóng mặt bằng đáp ứng yêu cầu, tiêu chuẩn của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế; hoàn thiện cơ sở pháp lý, cơ chế đặc thù để triển khai, tham mưu xây dựng nghị quyết của Quốc hội và Thường vụ Quốc hội để xử lý các vấn đề vướng mắc pháp lý có liên quan.

Sớm đàm phán hiệp định, lập dự án tiền khả thi

Thủ tướng cũng chỉ đạo thúc đẩy đàm phán và hoàn thành hiệp định với đối tác theo nguyên tắc lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, cắt giảm các thủ tục rườm rà, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn phù hợp đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về an toàn và hướng dẫn về an ninh của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế cùng các công ước quốc tế liên quan đến lĩnh vực hạt nhân.

EVN khẩn trương lập dự án tiền khả thi trong tháng 10; các cơ quan hoàn thành đàm phán hiệp định hợp tác xây dựng nhà máy điện hạt nhân 1 và hoàn thành các hành lang pháp lý trong tháng 11-2025.

Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp chặt chẽ với EVN và Petrovietnam xác định rõ nhu cầu về số lượng, trình độ, chuyên môn nguồn nhân lực phục vụ các nhà máy điện hạt nhân; trên cơ sở đó tổ chức đào tạo và kêu gọi, thu hút nhân lực trong và ngoài nước vào làm việc.

Thủ tướng yêu cầu tỉnh Khánh Hòa huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc tập trung cho công tác giải phóng mặt bằng và di dân, trực tiếp Bí thư Tỉnh ủy phải chỉ đạo sát sao với sự hỗ trợ của các bộ, ngành. 

Trong đó, cần phải làm tốt việc tái định cư cho nhân dân trong vùng dự án theo nguyên tắc đảm bảo nơi ở mới ít nhất bằng hoặc hơn nơi ở cũ; nhanh chóng ổn định cuộc sống người dân và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; đồng thời đề xuất các chính sách hỗ trợ nhân dân chuyển đổi ngành, nghề với các cấp có thẩm quyền.

Kiến nghị tách nội dung bồi thường, tái định cư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận thành dự án độc lập

Để thuận tiện trong công tác triển khai đầu tư xây dựng dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2, UBND tỉnh Khánh Hòa kiến nghị tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập.