Theo quyết định vừa được Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn ký ban hành, từ ngày1-6-2026, toàn bộ xăng không chì lưu thông trên thị trường phải được phối trộn thành xăng E10.

Trước đó, theo thông tư được Bộ Công Thương ban hành, có hiệu lực từ ngày 1-1-2026, xăng sinh học sẽ được thay thế hoàn toàn xăng khoáng để sử dụng trên thị trường cho tất cả các phương tiện .

Phải chuẩn hóa quy trình vận hành, bảo quản

Theo ghi nhận của chúng tôi, thời gian qua đã có một số doanh nghiệp thí điểm bán xăng sinh học E10 tại TP.HCM (cũ), Hà Nội và Hải Phòng. Trong đó, Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOil) có 37 cửa hàng bán xăng sinh học E10 tại một số tỉnh miền Bắc và miền Trung.

Dù lượng tiêu thụ không tăng đột biến, nhưng xăng sinh học đang trở thành lựa chọn của người dùng. Kể từ khi thí điểm bán xăng E10, doanh nghiệp này đã tiêu thụ được khoảng 2.300m³/tháng, bình quân mỗi tháng đạt 700m³, và dự kiến sẽ tiếp tục triển khai kinh doanh tại TP.HCM trong cuối tuần này hoặc đầu tuần sau.

Ông Trần Lê Thọ - Giám đốc PVOil Đình Vũ - cho hay nhằm thực hiện kế hoạch mở rộng tiêu thụ xăng sinh học trên toàn hệ thống, không chỉ PVOil Đình Vũ mà nhiều hệ thống khác thuộc tổng công ty đã chuẩn bị sẵn sàng hệ thống kho chứa, phối trộn, phòng thí nghiệm để kiểm nghiệm sản phẩm, hệ thống hạ tầng phân phối, bồn bể.

Tương tự, đại diện Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho hay đã triển khai thí điểm kinh doanh xăng sinh học E10 RON95 -III tại 40 cửa hàng ở TP.HCM và Quảng Ngãi. Sản lượng tiêu thụ bình quân mỗi ngày khoảng 50m³; phần lớn khách hàng là các đơn vị hành chính sự nghiệp sử dụng ngân sách, đơn vị vận tải và xe công nghệ, dịch vụ.

Nhằm chuẩn bị nguồn ethanol phục vụ pha chế xăng E10, Petrolimex đã chủ động liên hệ, trao đổi thông tin với các nhà cung cấp cả trong nước và ngoài nước. Đến nay, có hai nhà máy sản xuất cồn trong nước có thể đáp ứng một phần nhu cầu. Phần còn thiếu sẽ được bổ sung từ các nhà cung cấp nước ngoài như Mỹ, Hàn Quốc, Singapore, Phillipines.

Petrolimex hiện đang có 7 điểm kho phối trộn xăng sinh học tại các khu vực trọng điểm trên toàn quốc, với tổng năng lực pha chế ước đạt 6.000.000 - 6.100.000m³/năm xăng sinh học.

Tập đoàn này cũng đang rà soát xây dựng phương án cải tạo, nâng cấp hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ pha chế, phối trộn, đảm bảo cung cấp đầy đủ cho hệ thống phân phối của Petrolimex khi chuyển sang sử dụng xăng E10 theo lộ trình.

Theo một số chuyên gia, việc chuyển đổi kinh doanh xăng khoáng sang xăng sinh học cũng yêu cầu doanh nghiệp phải chuẩn hóa lại quy trình vận hành và hệ thống hạ tầng bồn bể, bảo quản xăng dầu đảm bảo chất lượng.

Trong thực tế, nếu các bồn bể xăng dầu không được bảo quản đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn, trong trường hợp bị lẫn nước hoặc không khí... có thể ảnh hưởng tới chất lượng xăng, gây ra tình trạng "ngậm nước" hoặc bay hơi nhanh hơn.

"Do đó, các cửa hàng xăng dầu cần tuân thủ nghiêm quy định về vận hành bảo quản hạ tầng, không làm giảm chất lượng xăng sinh học khi đưa ra lưu thông trên thị trường", một chuyên gia nói.

Chi phí đầu tư cao, băn khoăn hiệu quả

Dù vậy, với những doanh nghiệp tư nhân có quy mô nhỏ hơn, việc triển khai còn thách thức.

Đại diện một thương nhân đầu mối xăng dầu phân phối chủ yếu tại các tỉnh vùng Đông Nam Bộ cho hay đang tính toán hai phương án: thuê kho của các doanh nghiệp nhà nước để phối trộn hoặc là tự đầu tư kho và thực hiện phối trộn.

Theo vị này, dù phương án tự phối trộn có chi phí thấp hơn, chủ động nguồn cung hơn, song phải đầu tư hệ thống kho và bồn bể phối trộn lên tới vài chục tỉ đồng. Do đó, đơn vị dự tính sẽ thực hiện song song hai phương án, bao gồm vừa đầu tư kho bể để phục vụ cho nhu cầu hệ thống, vừa thuê ngoài để đáp ứng cho nhu cầu khách hàng.

Doanh nghiệp này cũng đang xúc tiến các kế hoạch triển khai việc bán xăng sinh học vào giữa năm sau. Tuy nhiên, do đầu tư kho bể quy mô vốn lớn, cần thời gian chuẩn bị, trong khi thực tế tiêu thụ thị trường đối với xăng sinh học có khó khăn hơn, không hiệu quả như xăng khoáng, nên doanh nghiệp chờ khi nào bắt buộc mới triển khai.

"Vấn đề chúng tôi băn khoăn nhất là mức giá, đặc biệt giá ethanol mà tăng sẽ tác động đến giá bán xăng dầu, nên cũng phải đang nghe ngóng thị trường mới đầu tư, còn không sẽ thuê ngoài" - vị này chia sẻ.

Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu lo ngại việc triển khai bán xăng sinh học sẽ kém hiệu quả.

Bà Ngọc Lan - chủ một cửa hàng xăng dầu tại TP.HCM - cho hay đã đầu tư hệ thống hạ tầng, kho chứa để bán xăng sinh học E5RON92 trước đây, song do kinh doanh không hiệu quả, người tiêu dùng ít lựa chọn, nên cửa hàng dừng bán xăng sinh học E5 để bán RON95 do xăng E5 tiêu thụ chậm, lại dễ bay hơi nên cửa hàng bị lỗ nặng.

"Chúng tôi đã bán xăng sinh học E5RON92 nên việc chuyển đổi xăng sinh học E10RON95 cũng không quá khó khăn. Vì vậy nếu quy định buộc phải bán E10, doanh nghiệp vẫn chấp hành, nhưng cần có những chính sách rõ ràng về chất lượng, về tính ổn định, mức chiết khấu… để đảm bảo hiệu quả kinh doanh và thu hút được khách hàng với xăng sinh học" - bà Lan nói.

Ông Trần Văn Hưng - chủ đại lý kinh doanh xăng dầu tại TP.HCM - cho hay khách hàng tiêu thụ xăng dầu vẫn chủ yếu sử dụng các mặt hàng xăng khoáng, đặc biệt là RON95. Do đó, việc thay thế hoàn toàn xăng khoáng sang xăng sinh học có thể gây nhiều lo lắng cho người tiêu dùng về chất lượng và tương thích với phương tiện sử dụng.

"Vì vậy, cần đẩy mạnh tuyên truyền các thông tin về xăng sinh học E10 và có những khuyến cáo cụ thể trong việc sử dụng để người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn sản phẩm", ông Hưng đề xuất.

Phải giám sát chất lượng, an toàn kỹ thuật xăng E10

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản số truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn về dự thảo chỉ thị của Thủ tướng về việc đẩy mạnh sản xuất, phối trộn, phân phối và sử dụng nhiên liệu sinh học.

Theo đó, Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan khẩn trương làm rõ các nội dung còn vướng mắc để bảo đảm tính khả thi và đồng bộ trong triển khai lộ trình sản xuất, phối trộn, phân phối và sử dụng nhiên liệu sinh học tại Việt Nam.

Cụ thể, cần đánh giá khả năng sản xuất, cung ứng, phân phối nguồn cung ethanol trong nước và nhập khẩu, chi phí và tác động đến giá xăng E10; rà soát năng lực phối trộn của các doanh nghiệp đầu mối, xác định khả năng đáp ứng lộ trình và làm rõ trách nhiệm khi không bảo đảm yêu cầu về nguồn cung.

Bộ Công Thương chịu trách nhiệm thẩm định và cơ chế kiểm tra, giám sát chất lượng, an toàn kỹ thuật của xăng E10, đồng thời đề xuất giải pháp điều hành, bảo đảm giá xăng E10 không ảnh hưởng bất lợi đến đời sống người dân và doanh nghiệp; báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.

Cần sửa đổi quy định về quy chuẩn Việt Nam với xăng sinh học

Đại diện Petrolimex cho biết theo QCVN hiện hành, chỉ tiêu hàm lượng oxy đối với xăng E10 được quy định chặt chẽ (không lớn hơn 3,7% khối lượng). Để đáp ứng chỉ tiêu này, xăng nền phục vụ pha chế bắt buộc phải có hàm lượng oxy bằng "0".

Trong khi đó, nguồn cung xăng nền đáp ứng việc pha chế trong nước chỉ mới đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu , 40% còn lại phải nhập khẩu với chi phí cao hơn loại thông thường. Chính vì vậy sẽ khó khăn cho việc tạo nguồn xăng nền, tăng chi phí và giá thành sản phẩm E10 sau phối trộn.

Vì vậy, để đưa xăng sinh học E10 vào thị trường, tập đoàn này kiến nghị Chính phủ sớm điều chỉnh QCVN 01:2022/BKHCN về chỉ tiêu "hàm lượng oxy" tăng thêm do pha ethanol, phù hợp nguồn xăng nền trong nước và khu vực.

Ngoài ra, cần tăng cường công tác truyền thông qua các kênh thông tin đại chúng, ý kiến các chuyên gia, các hiệp hội ô tô và xe máy để xóa bỏ rào cản tâm lý và cung cấp thông tin minh bạch đến người tiêu dùng.

Các thương nhân đầu mối sản xuất, kinh doanh xăng dầu có trách nhiệm đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật đảm bảo năng lực pha chế/phối trộn xăng E10 theo lộ trình quy định. Có chính sách ưu đãi về giá trong giai đoạn đầu để khuyến khích các tổ chức, cá nhân tiêu thụ xăng E10.

Để đáp ứng nhu cầu thị trường, Petrolimex đang tiếp tục mở rộng đạt 2.100 cửa hàng kinh doanh dầu DO-V và 770 cửa hàng kinh doanh xăng RON 95-V trên toàn quốc từ đầu năm 2026.

* Chưa bắt buộc sử dụng diesel sinh học

Theo đại diện Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), thông tư có hiệu lực từ đầu năm 2026 nên những doanh nghiệp nào có đủ điều kiện về hạ tầng và pháp lý có thể triển khai ngay việc phân phối xăng sinh học trên hệ thống. Những doanh nghiệp chưa đủ điều kiện sẽ triển khai bán xăng sinh học từ ngày 1-6-2026.

Như vậy, thời gian tới trên thị trường sẽ chỉ còn lại hai mặt hàng xăng sinh học E5RON92 và E10 (RON92, RON95…) được phối trộn theo quy chuẩn hiện hành.

Đối với dầu diesel, chưa quy định bắt buộc việc sử dụng đối với diesel sinh học B5 và B10, song khuyến khích các tổ chức và cá nhân tham gia sản xuất, phối trộn, pha chế và kinh doanh, sử dụng các mặt hàng dầu sinh học.

Trong quá trình triển khai thực hiện lộ trình này, căn cứ theo tình hình thực tế, Bộ Công Thương sẽ xem xét quyết định điều chỉnh tỉ lệ phối trộn và bổ sung chủng loại mặt hàng xăng kinh doanh phù hợp, đảm bảo mục tiêu an ninh năng lượng, bảo vệ môi trường và quyền lợi người tiêu dùng.

* Sẽ có chính sách hỗ trợ các nhà máy nhiên liệu sinh học

Theo lãnh đạo Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương), thông tin từ Hiệp hội Nhiên liệu sinh học cho biết đến cuối 2026, khi cả 4 trong tổng số 6 nhà máy sản xuất etanol đã xây dựng được khôi phục, đi vào hoạt động, tổng công suất sẽ đạt khoảng 500.000m³, đáp ứng khoảng 40% nhu cầu etanol cho pha chế xăng E5 và E10.

60% nhu cầu còn lại ở những năm đầu lộ trình sẽ được nhập từ các nhà sản xuất Mỹ hay Brazil... hoặc các nhà cung cấp trong khu vực như Singapore, Hàn Quốc... với nguồn cung hiện nay đang rất dồi dào.

Vì vậy, Bộ Công Thương sẽ phối hợp cùng các bộ, ngành, địa phương để xây dựng các chính sách phù hợp hỗ trợ ngành công nghiệp nhiên liệu sinh học, thúc đẩy sử dụng xăng sinh học...

Xăng sinh học E10 vẫn ở thế yếu, dần bị loại khi thị trường vẫn còn bán xăng khoáng

Nhiều chuyên gia, nhà khoa học tại tọa đàm 'Sử dụng xăng sinh học E10 - Phát triển bền vững' đã chỉ ra nhiều mặt được có ở E10, nhấn mạnh việc chuyển đổi và sử dụng xăng E10 là bước đi quan trọng cho lộ trình giảm phát thải và phát triển bền vững.