Dù cách nhau hơn nửa vòng Trái đất, Brazil và Việt Nam chia sẻ nhiều sự tương đồng. Cả hai nước đều cùng thuộc Nhóm Nam bán cầu (Global South - thuật ngữ dùng để gọi nhóm các nước ở châu Phi, Mỹ Latin và các khu vực đang phát triển thuộc châu Á, không chia theo khu vực địa lý), có lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc và giữ tiếng nói quan trọng tại khu vực của mỗi nước.

Đối tác quan trọng

Brazil, quốc gia lớn nhất khu vực Mỹ Latin về diện tích và kinh tế, đang là chủ tịch luân phiên Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR). Brazil cũng là một trong những nước sáng lập nhóm BRICS - tập hợp các nền kinh tế lớn mới nổi gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi. 

Trong khi đó, Việt Nam đứng thứ ba Đông Nam Á về GDP và có tiếng nói quan trọng tại ASEAN và các tổ chức quốc tế.

"Quan hệ hai nước chúng ta đang hết sức tốt đẹp nhưng quan hệ đầu tư, thương mại vẫn chưa tương xứng, dư địa vẫn còn rất nhiều" - Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ tại cuộc tọa đàm với doanh nghiệp Brazil vào sáng 24-9 (giờ địa phương, tối cùng ngày theo giờ Việt Nam). 

Năm 2022, kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt kỷ lục 6,78 tỉ USD, trong đó chủ yếu Việt Nam nhập khẩu từ Brazil.

Theo Thủ tướng, cả hai nước có những sản phẩm bổ trợ cho nhau và để tận dụng tốt hơn nữa tình cảm chính trị song phương tốt đẹp, cần phải tìm cách "giúp Brazil và Việt Nam" gần nhau hơn nữa về khoảng cách địa lý. "Có thể chúng ta còn thiếu thông tin, chưa tìm hiểu đủ về nhau nên chúng ta cũng cần tăng cường kết nối doanh nghiệp", người đứng đầu Chính phủ gợi ý.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, dự kiến trong chuyến thăm chính thức Brazil lần này, hai bên sẽ ký kết một số văn kiện hợp tác về nông nghiệp, giáo dục - đào tạo. Hiện Việt Nam đang thúc đẩy khởi động đàm phán Hiệp định thương mại tự do (FTA) với khối MERCOSUR trong thời gian Brazil làm chủ tịch luân phiên khối này.

Cũng tại cuộc tọa đàm ngày 24-9, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh ngay cả khi FTA giữa Việt Nam với MERCOSUR vẫn chưa ký kết, giao thương giữa hai bên đã tăng mạnh trong các năm vừa qua.

Việc ký kết, theo ông Diên, sẽ mở cánh cửa cơ hội cho cả hai nước. Việt Nam sẽ là cánh cửa cho Brazil vào thị trường 600 triệu dân của Đông Nam Á, trong khi đó Brazil sẽ là cửa ngõ cho doanh nghiệp Việt Nam tiến sâu hơn vào Mỹ Latin, bộ trưởng Bộ Công Thương chia sẻ thêm. 

Bắt đầu từ tháng 10 tới, Bộ Công Thương sẽ tăng cường đại diện thương mại tại Brazil để hướng tới cơ hội mới, chương mới cho giao thương song phương.

Tình cảm tốt đẹp

"Quan hệ giữa hai nước chúng ta là bạn bè hữu nghị truyền thống, nhưng vì khoảng cách địa lý nên việc chúng ta muốn thúc đẩy quan hệ gặp nhiều khó khăn. Song tôi tin sau chuyến đi này sẽ mở ra những cách thức mới", Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ tại cuộc tọa đàm các doanh nghiệp Brazil.

Cách đây gần 35 năm, Việt Nam và Brazil chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao nhưng sự giao lưu giữa hai quốc gia đã có từ nhiều năm trước. Có những gia đình Việt Nam đã đến Brazil từ những năm 1960 - 1970, theo Đại sứ Việt Nam tại Brazil Phạm Thị Kim Hoa. 

Dù xa cách quê hương hơn nửa vòng Trái đất, bà con vẫn hướng về quê hương. Trong cuộc gặp Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tối 23-9 (rạng sáng 24-9 giờ Việt Nam), nhiều kiều bào đã bày tỏ xúc động khi người đứng đầu Chính phủ không kể đường xa và lịch trình bận rộn đến thăm bà con.

Kể từ khi ông Lula da Silva trở lại ghế tổng thống Brazil, quan hệ song phương một lần nữa khởi sắc. Nhà lãnh đạo xuất thân từ phong trào công nhân và từng có hai nhiệm kỳ tổng thống (2003 - 2010) và đang trong nhiệm kỳ thứ ba (từ 1-1-2023) được biết đến với tình cảm đặc biệt cho Việt Nam. Ông đã không ngần ngại bày tỏ sự ngưỡng mộ, khâm phục ý chí quật cường của đất nước và con người Việt Nam.

Chuyến thăm Brazil lần này sẽ chứng kiến cuộc hội ngộ thứ hai trong năm nay giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Lula da Silva. Hồi tháng 5 năm nay, hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh G7 mở rộng tại Hiroshima (Nhật Bản). 

Trong cuộc gặp đó, hai nhà lãnh đạo nhất trí rằng thương mại giữa hai nước đang ở mức thấp hơn tiềm năng. Tổng thống Lula da Silva cũng chân thành gửi lời mời Thủ tướng Phạm Minh Chính đến thăm Brazil.

Những sự gắn bó như tình yêu bóng đá, tình cảm chính trị tốt đẹp giữa hai nước được kỳ vọng sẽ là tiền đề cho quan hệ hai nước tiến xa hơn nữa trong thời gian tới.

Ngoại giao cây tre của Việt Nam truyền cảm hứng cho bạn bè Brazil

Chủ tịch Đảng Cộng sản Brazil Luciana Santos, lãnh đạo Hội Hữu nghị Brazil - Việt Nam đã chia sẻ như vậy với Thủ tướng Phạm Minh Chính ngày 24-9.