Phát biểu tại đại hội toàn quốc Đảng Cộng hòa, ông Trump tuyên bố mở rộng quyền bỏ phiếu qua bưu điện là mở đường cho gian lận - Ảnh: REUTERS

Các nhà quan sát nhận xét cụm từ "đêm bầu cử" tổng thống Mỹ 3-11 có lẽ sẽ lỗi thời trong năm nay mà phải gọi là "tuần bầu cử", hoặc thậm chí "tháng bầu cử". Lý do xuất phát từ chuyện bỏ phiếu qua đường bưu điện. 

Cử tri ủng hộ Joe Biden bầu qua bưu điện nhiều hơn  

Trên trang web Axios, ông Josh Mendelsohn - giám đốc điều hành Công ty phân tích dữ liệu Hawkfish - đã đưa ra kịch bản thót tim.

Kịch bản diễn ra như sau: ông Trump được coi là người chiến thắng trong đêm bầu cử 3-11 vì dẫn trước hơn 400.000 phiếu bầu sau khi 15% số phiếu bầu gửi qua bưu điện được kiểm.

Nhưng cuối cùng, vài ngày sau, ông Biden được công nhận thắng cuộc sau khi kết thúc kiểm đếm toàn bộ phiếu bầu qua bưu điện.

Ông Mendelsohn nhận định: "Những gì xảy ra trong đêm bầu cử sẽ chỉ là ảo ảnh". Công tác kiểm phiếu bầu qua bưu điện có thể mất vài ngày, thậm chí cả tuần. Sau đó kết quả bầu cử sẽ đảo ngược. Trang web thăm dò FiveThirtyEight cũng nêu kịch bản tương tự. 

Kết quả thăm dò của NBC News/Wall Street Journal cho thấy trong số cử tri ủng hộ ông Trump, chỉ có 11% dự định bỏ phiếu qua bưu điện và 66% đi bầu trực tiếp.

Ngược lại, 47% cử tri ủng hộ ông Biden sẽ bỏ phiếu qua bưu điện và chỉ 26% trực tiếp đến phòng phiếu.

Bỏ phiếu qua bưu điện có dễ bị gian lận?

Đài phát thanh Canada dẫn lời hai chuyên gia Canada nhận định về lý thuyết bỏ phiếu qua bưu điện có thể làm gia tăng rủi ro nhưng có nhiều biện pháp ngăn chặn gian lận.

Nhà nghiên cứu Christophe Cloutier-Roy ở Đại học Québec giải thích không có bằng chứng cho thấy bỏ phiếu qua bưu điện dẫn đến gian lận nhiều hơn bỏ phiếu trực tiếp.

Thủ tục bỏ phiếu qua bưu điện khác nhau tùy từng bang ở Mỹ. Mỗi bang và thậm chí mỗi hạt phát hành phiếu bầu riêng, vì vậy giả mạo trên quy mô lớn rất khó.

Cử tri bỏ phiếu qua bưu điện phải chứng minh danh tính bao gồm cả chữ ký như khi bỏ phiếu trực tiếp.

Các phiếu bầu và phong bì đều có mã vạch và thông tin chuyên biệt khó trùng lặp như mã khu vực bầu cử và mã cử tri.

GS Graham Dodds ở Đại học Concordia lưu ý: "Ông Trump không đưa ra bằng chứng và tôi tin rằng chẳng có bất kỳ bằng chứng nào".

Thẩm phán liên bang ở Pittsburgh đã từng yêu cầu chứng minh cáo buộc "hỗn loạn sẽ xảy ra nếu bỏ phiếu qua bưu điện" ở bang Pennsylvania, sau đó Đảng Cộng hòa đã nộp hơn 500 trang tài liệu.

Tuy nhiên, báo chí Mỹ ghi nhận số tài liệu này không chứng minh được gian lận bầu cử sẽ xảy ra tràn lan.

Cử tri bang Nevada xếp hàng đăng ký bầu cử - Ảnh: AFP

Bỏ phiếu qua bưu điện ngày càng phổ biến

Thực ra trong kỳ bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, khoảng 1/5 cử tri Mỹ đã bỏ phiếu qua bưu điện. Viện Brookings ghi nhận cách này đang ngày càng phổ biến.

Ở năm bang Colorado, Hawaii, Oregon, Utah và Washington, đây là phương pháp bầu cử được cử tri ưa chuộng.

Phiếu bầu được gửi đến các cử tri đã đăng ký. Họ sẽ tùy ý bỏ phiếu qua bưu điện hoặc đi bầu trực tiếp.

Tại 28 bang khác và thủ đô liên bang, cử tri muốn bỏ phiếu qua bưu điện chỉ cần yêu cầu bỏ phiếu vắng mặt.  

Các bang California, Nevada, New Jersey và Vermont thông báo sẽ gửi phiếu bầu qua bưu điện cho các cử tri đã đăng ký đi bầu vào ngày 3-11 tới.

17 bang khác sẽ tự động gửi phiếu để cử tri đăng ký bỏ phiếu qua đường bưu điện. Cuối cùng, 10 bang đã cho phép mở rộng quyền bỏ phiếu bằng cách ủy quyền.

Hộp thư kêu gọi bầu qua bưu điện ở Denver (bang Colorado) - Ảnh: AFP

Kiểm đếm phiếu bầu qua bưu điện

Giữa tháng 8, ngành bưu chính Mỹ (USPS) đã cảnh báo 46 bang và đặc khu liên bang rằng USPS đã quá tải, một số phiếu bầu qua bưu điện có thể không được chuyển đi kịp thời.

Các bộ trưởng tư pháp của khoảng 15 bang đã đệ đơn kiện ông Trump, USPS và giám đốc Louis DeJoy (ủng hộ Đảng Cộng hòa) với lý do những thay đổi gần đây đã cản trở khả năng chuyển phát gây hậu quả tiêu cực đối với công dân.

Louis DeJoy nắm quyền vào tháng 6-2020 đã chỉ đạo hàng loạt biện pháp nhằm khắc phục tình hình thâm hụt nặng nề như không tuyển người mới, hạn chế làm thêm giờ, loại bỏ các máy phân loại và xóa dần các hộp thư trên đường phố.

Đảng Dân chủ cho rằng ông Trump muốn thao túng USPS để gây cản trở cử tri bỏ phiếu qua bưu điện.

GS Graham Dodds nhận định: "Ông Trump và Đảng Cộng hòa muốn ngăn cản cử tri đi bỏ phiếu vì họ tin rằng điều đó sẽ giúp họ đắc cử".

Ông giải thích: "Thật sai lầm khi cho rằng tỉ lệ cử tri đi bầu cao có lợi cho Đảng Dân chủ và cử tri đi bầu thấp có lợi cho Đảng Cộng hòa".

Theo nghiên cứu của Đại học Stanford, không thể khẳng định bỏ phiếu qua bưu điện có lợi cho Đảng Dân chủ hơn Đảng Cộng hòa.

Còn nhà nghiên cứu Christophe Cloutier-Roy nhận định không có gì chắc chắn là tất cả phiếu bầu qua bưu điện sẽ được chuyển và kiểm đếm vào tối 3-11. Do đó, hơn 20 bang đã quyết định chấp nhận phiếu bầu đến sau ngày 3-11 nếu gửi qua bưu điện đúng luật.

Bỏ phiếu qua thư hâm nóng bầu cử Mỹ

TTO - Cuộc chiến giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và phe Dân chủ về bỏ phiếu qua thư tiếp tục nóng với cáo buộc tổng giám đốc Cơ quan Bưu chính Mỹ (USPS) làm chậm dịch vụ giao thư, trong khi các vụ kiện tụng liên quan nổ ra tại nhiều bang.