Kỳ 1: Sravasti bình yên

Phóng to

Tháng mười, táo chín đỏ trên những quầy trái cây - Ảnh: Thu Giang

Tháng 10, mùa xoài đã hết. Bù lại, táo từ Kashmir đổ về các bazaar, bày đỏ các quầy trái cây. Và lựu, lựu khiến người ta mê mẩn, trái chỉ nhỏ bằng nắm tay em bé, vỏ đỏ thắm, hạt ngọt lịm và trong trẻo như những hạt ruby mọng nước. Chuối tiêu, thứ trái cây của người nghèo, chín vàng trên quầy.

Ngọt ngon miền cây trái

Không hổ danh là cây của đất nước, hai bên đường, những hàng xoài cổ thụ khiến con đường rợp bóng mát. Những tán xoài hàng trăm năm tuổi, xòe rộng, cao vài chục mét, phủ xanh những đoạn đường dài.

Xoài được tôn vinh là loại quả quốc gia của Ấn Độ. Cây xoài, loài cây bản xứ của Ấn Độ, là hình ảnh quen thuộc trong đời sống và văn hóa Ấn Độ. Có lẽ phải đến Ấn Độ vào mùa xoài rộ, vào khoảng tháng tư đến tháng sáu mới hiểu tại sao trái xoài được tôn xưng làm Vua của các loài trái cây ở xứ sở này.

Xoài chiếm vị trí độc tôn trên các quầy trái cây trên khắp mọi miền đất nước; đủ mọi kích cỡ, hình dáng, màu sắc và hương vị. Người ta ước chừng có đến hơn 100 loại xoài được biết đến ở Ấn Độ. Quốc gia này cũng đang dẫn đầu thế giới về sản lượng xoài xuất khẩu.

Chúng tôi theo đường tỉnh lộ SH26 tới Balrampur, Gorakhpur rồi qua cửa khẩu Sunauli để tới Lumbini. Lumbini, thuộc quận Rupandehi, Western Terai, nằm ở phía Tây Nam của Nepal.

Thời tiết Lumbini những ngày này cũng thật dễ chịu, một cơn mưa nhẹ vào buổi tối đã khiến không khí trở nên mát lạnh và từ những khung cửa sổ của khách sạn có thể thấy nước mưa lấp loáng trên những tán lá cây trong vườn.

Chúng tôi đã đặt chân lên Lumbini, mảnh đất nơi Đức Phật chào đời, từ đây, những nỗi trần ai của cuộc sống như dịu bớt, và lòng người thấm đượm cảm giác êm đềm.

Nơi đức Phật ra đời

Hồ Puskarni trong khuôn viên khu Di sản Văn hóa Thế giới Lumbini - Ảnh: Thu Giang

Khu vực được công nhận là di sản văn hóa thế giới có diện tích 1,95 ha, nằm ở khu vườn linh thiêng, nơi đức Phật ra đời.

Lumbini thuở ấy được mô tả như một khu vườn xinh đẹp, rộng khoảng 9km² rợp bóng cây. Đức Phật đã ra đời dưới tán cây asoka (saraca asoca, vô ưu), loài cây thân gỗ cao lớn với vòm lá quanh năm xanh tươi và những chùm hoa màu đỏ cam rực rỡ nở vào mùa xuân.

Sau cổng vào là chùa Mayadevi, một kiến trúc xinh đẹp nhằm bảo vệ phế tích của ngôi chùa cổ khỏi mưa nắng. Nơi đây, người ta đã tìm thấy phiến đá tạc lại khung cảnh khi Đức Phật đản sanh.

Nổi bật trong khu trung tâm Lumbini là một thạch trụ cao 6,5m do hoàng đế Asoka dựng vào thế kỷ thứ III trước công nguyên, trong chuyến hành hương tới Lumbini.

Trong ghi chép của nhà tu hành Huyền Trang, trên đầu trụ đá có tượng hình con ngựa, và trụ đá đã bị gãy ở giữa do sét đánh. Phía nam của cột đá Asoka là ao Puskarni, nơi hoàng hậu Mayadevi đã tắm trước khi sinh. Tỏa bóng xuống ao Puskarni là một cây bồ đề lớn.

Khu vực trung tâm Lumbini được bao bọc bởi một khu vùng đệm rộng 23 ha, một vùng không khách sạn, không nhà hàng, không cửa hàng, cửa hiệu. Chỉ chùa và tu viện được phép xây dựng trong vùng đệm này.

Chùa Mayadevi - Ảnh: Thu Giang

Phóng to

Hòn đá nhân chứng - Ảnh: Thu Giang

Bình yên

Quần thể chùa và tu viện đa phong cách, thể hiện bản sắc dân tộc của các quốc gia, nằm giữa những khu vườn rộng lớn và yên tịnh, men theo những con đường rải đá quanh co dưới tán cây, xen giữa những cánh đồng, những ao nước, nơi trú ẩn của các loài chim hoang dã... Tất làm nên một phần vẻ đẹp bình yên của Lumbini.

Những bộn bề của cuộc sống như biến mất, khi du khách thả bước nhàn du nơi đây, ngắm mặt trời mọc rồi lặn, chút bảng lảng như sương như khói lan tỏa trên mặt những gương nước vào sáng sớm và chiều tối, tiếng chuông chùa ngân nga.

Đi vòng vòng xa hơn chút nữa, du khách cũng chỉ thấy cảm giác yên bình trước những con đường nhỏ, những cánh đồng lúa, những đứa trẻ nghèo nhưng chỉn chu trong những bộ đồng phục.

Lumbini, giống như một ốc đảo, cách biệt với mọi sự náo nhiệt ồn ã của thế gian, khiến lòng người không khỏi lưu luyến khi từ giã.

Phóng to

Cổng chùa Việt Nam Phật Quốc Tự Lumbini - Ảnh: Thu Giang

* Bài 3: Từ Kushinagar tới Vaishali