Hồng cầu trong máu có đời sống trung bình là 120 ngày. Khi hồng cầu chết đi sẽ vỡ ra và tạo ra chất bilirubin. Chất này sẽ được một loại đạm trong máu vận chuyển đến gan để biến đổi thành chất thải ra phân và nước tiểu. Nếu gan hoạt động không tốt, chất này bị ứ trong máu sẽ gây ra hiện tượng vàng da.

Vàng da ở trẻ sơ sinh có hai loại: vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý

Vàng da sinh lý

Vàng da sinh lý là loại vàng da nhẹ, mức độ bilirubin bị ứ trong máu ít.

Đặc điểm của vàng da sinh lý là vàng da xảy ra vào ngày thứ 2 hoặc 3 trở đi, không bao giờ xảy ra ngay trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Vàng da này mức độ nhẹ, chỉ thấy vàng mắt, vàng mặt và ngực. 

Em bé vẫn bú tốt, khỏe mạnh. Vàng da tự hết nếu cho trẻ bú đủ sữa, đối với trẻ đủ tháng vàng da sinh lý tự khỏi trong vòng 1 tuần sau sinh và 2 tuần sau sinh đối với trẻ non tháng.

Trẻ bị thiếu vi khuẩn đường ruột, nhẹ cân, bú không đủ sữa, bị lạnh, chậm đi phân su, những trẻ này dễ bị vàng da hơn.

Vàng da bệnh lý

Do bilirubin ứ nhiều trong máu, không thải kịp qua phân và nước tiểu.

Đặc điểm của vàng da bệnh lý là vàng da có thể xuất hiện sớm trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Vàng da mức độ nặng hơn vàng da sinh lý, vàng da sẽ lan dần xuống đến chân khi mức độ bilirubin trong máu tăng lên và khi vàng đến lòng bàn tay, bàn chân là dấu hiệu nặng.

Vàng da bệnh lý tiến triển nhanh hoặc kéo dài hơn vàng da sinh lý. Trẻ có thể bú kém, lừ đừ, gan lách to, thậm chí co gồng và ngưng thở khi vàng da đã quá nặng, ảnh hưởng đến não.

Phòng ngừa vàng da bệnh lý

- Chăm sóc sức khỏe tốt khi mang thai, khám thai đầy đủ theo lịch hẹn để được phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý trong thai kỳ. Nhờ đó tránh được sinh non, sinh nhẹ cân, quá cân, nhiễm trùng mẹ sang con.

- Xét nghiệm VGSV B và chủng ngừa trước khi dự định mang thai.

- Cho trẻ bú sữa non sớm ngay sau sinh và giữ ấm trẻ để giúp trẻ không bị hạ thân nhiệt, hạ đường huyết và đi phân su sớm ngay sau sinh.

- Cho trẻ bú đủ sữa.

- Phòng trẻ phải có đủ ánh sáng để dễ theo dõi màu sắc da của trẻ.