Hôm 17-9, Giám đốc điều hành Tập đoàn Nvidia (Mỹ) Jensen Huang chia sẻ ông thấy thất vọng sau khi báo Financial Times cùng ngày đưa tin Cơ quan Quản lý không gian mạng Trung Quốc (CAC) đã ra lệnh cho các công ty nước này như ByteDance và Alibaba không mua chip RTX Pro 6000D của Nvidia - loại chip được sản xuất dành riêng cho thị trường Trung Quốc.

Động thái này đánh dấu bước đi mới nhất của Bắc Kinh trong nỗ lực giảm phụ thuộc vào phần cứng của Nvidia và thúc đẩy các sản phẩm thay thế trong nước.

Như "tàu lượn siêu tốc"

Ông Huang đánh giá những năm gần đây hoạt động kinh doanh của Nvidia tại Trung Quốc đầy biến động giống như "chuyến tàu lượn siêu tốc".

"Chúng tôi chỉ có thể phục vụ một thị trường nếu quốc gia đó muốn chúng tôi hiện diện. Chúng tôi có lẽ đã đóng góp cho thị trường Trung Quốc nhiều hơn hầu hết các nước khác. Tôi cảm thấy thất vọng với những gì mình chứng kiến. Tuy nhiên, có những vấn đề lớn hơn cần giải quyết giữa Mỹ - Trung và tôi hiểu điều đó", ông chia sẻ.

Nvidia đang thống trị thị trường các chip cần thiết cho việc xây dựng và vận hành dịch vụ AI tại các công ty như OpenAI và Meta. Các công ty Trung Quốc vẫn muốn tiếp cận phần cứng của hãng này dù đã đạt được một số tiến bộ trong việc phát triển các sản phẩm thay thế trong nước. Nhà sản xuất chip này đã gây sức ép với chính quyền ông Trump nhằm nới lỏng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.

Các biện pháp hạn chế này, bắt đầu từ năm 2022, được đưa ra nhằm ngăn Trung Quốc tiếp cận công nghệ AI tiên tiến có thể mang lại lợi thế quân sự cho Bắc Kinh. Washington đã nhiều lần siết chặt các quy định, buộc Nvidia phải thiết kế các dòng chip mới dành riêng cho thị trường Trung Quốc và vẫn đáp ứng các yêu cầu của Mỹ.

Điển hình là RTX Pro 6000D, dòng sản phẩm không được xem là nổi bật nhất của Nvidia. Con chip này được thiết kế cho các máy trạm có khả năng xử lý thiết kế đồ họa hoặc phát triển sản phẩm, nhưng có thể được tận dụng cho các trung tâm dữ liệu AI, dù hiệu năng sẽ bị giảm.

Ngoài ra, còn có phiên bản dành cho máy chủ của RTX Pro 6000D, được sử dụng trong các phòng dữ liệu quy mô nhỏ của doanh nghiệp, thay vì những hệ thống siêu lớn mà các phiên bản chip Blackwell mạnh hơn hướng đến.

Bất chấp căng thẳng địa chính trị, ông Huang nhấn mạnh: "Thị trường Trung Quốc rộng lớn và quan trọng. Ngành công nghệ ở đó năng động và chúng tôi đã phục vụ thị trường này suốt 30 năm qua". 

Ông khẳng định Nvidia sẽ "tiếp tục hỗ trợ Chính phủ Trung Quốc và các công ty Trung Quốc theo cách họ mong muốn và tất nhiên sẽ tiếp tục hỗ trợ Chính phủ Mỹ trong quá trình họ giải quyết các vấn đề chính sách địa chính trị".

Con bài mặc cả?

Mỹ từng áp biện pháp hạn chế xuất khẩu các chip AI của Nvidia sang Trung Quốc, gồm cả H20, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia. Tuy nhiên hồi tháng 8, Nhà Trắng thông báo Tổng thống Donald Trump và ông Huang đã đạt thỏa thuận, theo đó Nvidia sẽ được cấp giấy phép xuất khẩu nếu 15% doanh số bán chip H20 tại Trung Quốc được chuyển cho Chính phủ Mỹ.

Theo Hãng tin Bloomberg, sau khi Nvidia thuyết phục được Washington thì Bắc Kinh đã lên tiếng phản đối. Giới chức Trung Quốc đã khuyến khích các công ty không nên dùng chip H20 - một hướng dẫn chưa đến mức là lệnh cấm hoàn toàn nhưng vẫn có thể gây tác động tiêu cực. Tuần trước Nvidia cho biết dù đã được Washington "bật đèn xanh" để xuất khẩu một số lô chip H20, công ty vẫn chưa thực hiện các chuyến hàng này.

Thông tin đăng trên báo Financial Times vào ngày 17-9 tiếp tục là cú sốc đối với Nvidia. Trước đó, cũng trong tuần này, Tổng cục Quản lý thị trường quốc gia Trung Quốc (SAMR) đã mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với Nvidia về thương vụ mua lại Mellanox, công ty công nghệ Israel chuyên cung cấp giải pháp mạng cho các trung tâm dữ liệu và máy chủ.

"Rõ ràng Trung Quốc muốn phát triển AI theo tốc độ riêng dựa trên nền tảng công nghệ trong nước. Họ thà chấp nhận khó khăn ngay bây giờ còn hơn là phụ thuộc vào công nghệ Mỹ, thứ có thể bị hạn chế bất cứ lúc nào theo ý muốn" - ông Vey-Sern Ling, giám đốc điều hành tại Công ty Union Bancaire Privee, nhận định.

Tuy nhiên, ông lưu ý dù động thái mới nhất của Bắc Kinh thể hiện sự tự tin vào chuỗi cung ứng trong nước, nhưng "nhiều khả năng đây vẫn là một con bài mặc cả trong các cuộc đàm phán thương mại" với Mỹ.

Theo báo Financial Times, các cơ quan quản lý Trung Quốc đã đưa ra quyết định mới nhất vì cảm nhận ngày càng rõ rệt rằng chip trong nước đã đạt được bước tiến đáng kể về độ tinh vi. 

Tập đoàn Huawei đang dẫn đầu trong việc phát triển chip AI cho thị trường nội địa, trong khi các công ty mới nổi như Cambricon Technologies cũng đạt được tiến triển. Các công ty như Alibaba và Baidu, với mong muốn giảm phụ thuộc vào chip nước ngoài, đang phát triển các giải pháp "cây nhà lá vườn".

Nvidia bác bỏ tin đồn thiếu hụt chip, khẳng định chuỗi cung ứng vẫn ổn định

Nvidia nhấn mạnh những tin đồn về việc thiếu chip hoặc nguồn cung cạn kiệt là hoàn toàn không có cơ sở.