Vài tháng trước truyền thông nhà nước Trung Quốc từng ca ngợi TEB-1 là loại phương tiện đột phá, nhưng nay đã chuyển sang cáo buộc dự án này có tính chất lừa đảo và nghi ngờ tính khả thi của phương tiện này - Ảnh: Reuters

Theo báo Ibtimes, ý tưởng về một loại phương tiện giao thông công cộng TEB có thể chở tới 1.200 người chạy trên hai đường ray với gầm nâng cao, để các xe khác chạy xuyên qua gầm của nó nhằm giảm ùn tắc, xuất hiện từ năm 2010.

Khi đó tạp chí TIME từng ca ngợi nó là một trong những sáng kiến nổi bật nhất trong năm, tuy nhiên chưa ai nghĩ về nó như một giải pháp nghiêm túc để giảm ùn tắc giao thông cho tới khi người nghĩ ra ý tưởng này, ông Song Youzhou, trình bày một mô hình chuyển động nhỏ, mô tả hoạt động của loại phương tiện này tại Triển lãm công nghệ cao quốc tế Bắc Kinh Trung Quốc ngày 22-5 vừa qua.

Sau khi thu hút quá nhiều sự quan tâm của công chúng, Công ty phát triển công nghệ TEB - nơi ông Song là kỹ sư trưởng - đã đẩy nhanh kế hoạch xây dựng một mô hình hoạt động thực tế và tiến hành các thử nghiệm của loại phương tiện này ở thành phố Qinhuangdao tỉnh Hà Bắc. Ngày 2-8 vừa qua công ty này tuyên bố thử nghiệm hoạt động thực tế của TEB lần đầu tiên.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin mô hình xe buýt mới có tên TEB-1 với toa hành khách thử nghiệm có chiều rộng 7,7 mét chở được 300 hành khách đã được thử nghiệm tại quận Beidaihe, thành phố Quinhuangdao. Công ty TEB cũng đã tổ chức sự kiện truyền thông mời các hãng thông tấn quốc tế và cả phóng viên hãng tin Reuters tới tham quan toàn bộ mô hình phương tiện.

Mặc dù các kỹ sư và nhiều tạp chí công nghệ trên toàn thế giới cũng như ở Trung Quốc đều cho rằng TEB là ý tưởng điên rồ và hoàn toàn không đảm bảo an toàn thì câu chuyện về nó cùng hình ảnh về chiếc xe buýt nâng gầm cao 2 mét vẫn lan truyền rất nhanh trên mạng xã hội và nhiều tờ báo lớn quốc tế trong những ngày đầu tháng 8.

Tuy nhiên, ngày 4-8, Thời báo Hoàn cầu đăng bài báo với cái tít khẩn: "Thông báo khẩn cấp, nếu bạn còn đọc thấy thông tin này trên trang tin báo chí nào khác, đừng tin nó".

Bài báo cho biết ông Song chỉ mới học hết cấp một và công ty đầu tư tài chính cho sáng kiến của ông ấy, Hua Yingkailai, chỉ là một một công ty tài chính chuyên bán các dự án đầu tư lừa đảo, dụ dỗ nhà đầu tư với hứa hẹn về mức lãi suất khủng từ 10-13%.

Ngày 8-8, hãng tin Tân Hoa xã cũng cho biết họ đã tới thị sát tận nơi cơ sở thử nghiệm nghiên cứu và phát triển của công ty TEB ở thành phố Qinhuangdao và phát hiện nhiều thực tế kinh ngạc.

Trước hết, các quan chức chính quyền địa phương nói họ không hề biết gì về dự án chế tạo phương tiện xe buýt đặc biệt này, và cũng chưa ký một hợp đồng chiến lược nào cho phép công ty tiến hành thử nghiệm trên khu vực đường dài 120 km như tuyên bố của công ty Hua Yingkailai trong thông cáo báo chí đưa ra ngày 27-4.

Ngoài ra, còn có những cáo buộc khác cho biết TEB chưa bao giờ chạy thử thực tế vì chưa chứng tỏ được tính khả thi của phương tiện về mặt thiết kế.

Khi các phóng viên của Tân Hoa xã tới nơi thử nghiệm TEB, họ thấy mô hình phương tiện này được giấu kín trong một cấu trúc bằng thép lớn có kích thước cao 10 mét, dài 30 mét và rộng 9 mét. Các ruy băng trong lễ thử nghiệm vẫn còn nguyên chưa cắt (như trong ảnh).

Trước các cáo buộc của truyền thông về tính chất lừa đảo, công ty Hua Yingkailai cho biết họ mới chỉ đang thử nghiệm nội bộ phương tiện này. Trong khi đó, kỹ sư Song bác bỏ chuyện lừa đảo và cho rằng, các doanh nghiệp cần kiên trì chờ đợi chứ không thể quá sốt ruột mà vội vàng cáo buộc công ty và nghi ngờ tính khả thi của TEB.