Theo Hãng tin Bloomberg, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Canada Mark Carney đã có cuộc gặp chính thức đầu tiên sau 8 năm vào ngày 31-10 tại thành phố Gyeongju (Hàn Quốc), bên lề Hội nghị cấp cao APEC.

Cuộc gặp được xem là bước đi quan trọng nhằm hàn gắn quan hệ song phương vốn căng thẳng trong nhiều năm qua vì các vấn đề thương mại và an ninh.

Hai nhà lãnh đạo kêu gọi nối lại đối thoại

Phát biểu mở đầu cuộc họp, Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định rằng "nhờ nỗ lực chung của cả hai bên, quan hệ Trung Quốc - Canada đã có xu hướng phục hồi và cải thiện", đồng thời nhấn mạnh việc đưa mối quan hệ này trở lại "con đường phát triển lành mạnh, ổn định và bền vững" phù hợp với lợi ích của cả hai nước.

Ông cũng gửi lời mời tới Thủ tướng Carney sớm thăm chính thức Trung Quốc.

Về phần mình, Thủ tướng Carney đánh giá hai nước có "lịch sử hợp tác lâu dài", đồng thời nhắc đến dịp kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Canada và Trung Quốc.

Tuy nhiên ông thừa nhận "trong những năm gần đây, hai bên đã không còn gắn kết như trước", ám chỉ giai đoạn căng thẳng ngoại giao kéo dài kể từ năm 2018.

"Giữ khoảng cách không phải là cách để giải quyết vấn đề", ông nói. "Cách tốt nhất để phục vụ người dân hai nước là thúc đẩy hợp tác thực chất và mang tính xây dựng".

Quan hệ Bắc Kinh - Ottawa trở nên xấu đi khi Trung Quốc bắt giữ hai công dân Canada, Michael Kovrig và Michael Spavor, sau vụ Canada bắt Giám đốc Huawei Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu dẫn độ của Mỹ.

Dù hai người này được trả tự do vào năm 2021, song quan hệ giữa hai nước vẫn không có nhiều cải thiện.

Canada sau đó tiếp tục cáo buộc Trung Quốc can thiệp bầu cử, trong khi Bắc Kinh duy trì lệnh cấm nhập khẩu thịt bò, thức ăn cho thú cưng và nhiều sản phẩm khác từ Canada.

Tình hình thêm căng thẳng khi tháng 8 vừa qua, Trung Quốc tăng thuế nhập khẩu lên tới hơn 75% đối với dầu hạt cải của Canada, trong bối cảnh cuộc chiến thương mại giữa hai nước chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Nỗ lực đưa quan hệ trở lại đúng hướng

Tuy nhiên thời gian gần đây, tần suất tiếp xúc cấp cao giữa hai quốc gia đã cải thiện đáng kể: Thủ tướng Carney gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại New York tháng trước, Ngoại trưởng Canada Anita Anand cũng đến Bắc Kinh đầu tháng 10 để hội đàm với Ngoại trưởng Vương Nghị.

Trước thềm cuộc gặp với ông Tập, Thủ tướng Carney cho biết ông không kỳ vọng vào việc dỡ bỏ thuế quan ngay lập tức, mà coi đây là "khởi đầu của một cuộc đối thoại sâu rộng hơn".

Ông nhấn mạnh hai bên có thể sớm đạt tiến triển trong việc nới lỏng hạn chế đi lại giữa công dân hai nước, song những vấn đề thương mại phức tạp hơn sẽ cần thêm thời gian để xử lý.

Hiện Canada vẫn duy trì mức thuế cao đối với xe điện, thép và nhôm Trung Quốc, được áp dụng từ năm 2024 nhằm phản ứng với chính sách bảo hộ của Mỹ.

Theo kế hoạch, chuyến công du châu Á của ông Carney là một phần trong chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, với mục tiêu tăng gấp đôi kim ngạch thương mại của Canada sang các thị trường ngoài Mỹ trong 10 năm tới, tương đương thêm 300 tỉ đô la Canada (215 tỉ USD).

Cuộc gặp với Chủ tịch Tập được xem là bước khởi đầu quan trọng trong tiến trình bình thường hóa quan hệ Trung Quốc - Canada sau nhiều năm "đóng băng".

Trung Quốc 'chìa cành ô liu' cho Canada để giảm căng thẳng thuế quan

Đại sứ Trung Quốc tại Canada nói thuế áp lên hàng Canada là tạm thời và có thể điều chỉnh nếu Ottawa thay đổi các chính sách thương mại được cho là phân biệt.