Hội nghị do Bộ GD-ĐT tổ chức, kết nối với 600 điểm cầu là các sở GD-ĐT; các cơ sở giáo dục ĐH và giáo dục nghề nghiệp trên cả nước.

Trang bị kỹ năng công nghệ cốt lõi

Chia sẻ tại hội nghị, đại diện Sở GD-ĐT TP.HCM cho biết từ học kỳ 2 năm học 2023-2024, sở đã tổ chức thí điểm giáo dục kỹ năng công dân số cho 22 quận, huyện và TP Thủ Đức, chuẩn bị cho việc triển khai đại trà toàn TP trong năm học 2024-2025. 

Học sinh cần được trang bị các kỹ năng cốt lõi như sử dụng công nghệ có trách nhiệm và an toàn; tư duy phản biện, phân biệt thông tin thật - giả; biết bảo vệ dữ liệu cá nhân, tôn trọng bản quyền; có hành vi văn minh, đạo đức trên môi trường mạng.

Trên tinh thần đó TP.HCM hướng đến hình thành năng lực công dân số từ sớm, xuyên suốt và tích hợp, đặc biệt ngay từ cấp tiểu học - giai đoạn trẻ bắt đầu tiếp xúc với công nghệ và hình thành những thói quen nền tảng trong môi trường số. 

Tuy nhiên trong quá trình triển khai, Sở GD-ĐT TP.HCM cũng đối mặt với một số khó khăn, bao gồm sự chênh lệch về thiết bị và hạ tầng công nghệ thông tin giữa các trường; kỹ năng công dân số vẫn còn là khái niệm mới với nhiều giáo viên; thiếu học liệu chuẩn thống nhất ở cấp quốc gia; phụ huynh học sinh còn thiếu kiến thức nền tảng để bảo vệ con trẻ trên mạng.

Tương tự, đại diện Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam cho biết thời gian qua nhà trường đã triển khai các phong trào thi đua toàn trường với chủ đề "Đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số" và "Bình dân học vụ số" nhằm thúc đẩy tinh thần học tập, ứng dụng công nghệ, đồng thời lan tỏa văn hóa số trong cộng đồng giáo viên, học sinh.

Từ năm học 2024-2025, nhiều hoạt động cụ thể đã được triển khai bao gồm thành lập câu lạc bộ Robotics GART; tổ chức các lớp học ngoại khóa, sân chơi sáng tạo và cuộc thi mock contest, mô phỏng định dạng các kỳ thi quốc tế...

Trong công tác học tập, giảng dạy, trường đã đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động giảng dạy và đào tạo, triển khai hiệu quả các công cụ AI phù hợp như: trợ lý học tập ảo (ChatGPT, Gemini), phần mềm hỗ trợ viết và chỉnh sửa văn bản (Grammarly); 

Triển khai các hoạt động kiểm tra, khảo sát và thi đấu học thuật thông qua nền tảng trực tuyến nhằm nâng cao hiệu quả đánh giá và phát huy tính chủ động trong học tập của học sinh; 

Khuyến khích và thí điểm các mô hình dạy - học tiên tiến trên nền tảng số theo hướng học tập kết hợp (Blended Learning), bao gồm: lớp học thông minh, nhóm học tương tác trực tuyến, hoạt động tự học có sự hỗ trợ của trợ lý ảo...

Giải quyết những khó khăn

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc khẳng định chuyển đổi số không còn là một lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu tất yếu, một xu thế không thể đảo ngược, quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia và sự phát triển bền vững của đất nước.

Đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục, chuyển đổi số mở ra những cơ hội chưa từng có để nâng cao chất lượng dạy và học, đổi mới phương pháp giáo dục, cá nhân hóa lộ trình học tập và mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức cho mọi người dân. Đại dịch COVID-19 vừa qua đã cho thấy rõ vai trò then chốt của công nghệ số trong việc duy trì hoạt động giáo dục, đảm bảo việc học không bị gián đoạn. 

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo. Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2021-2030 cũng xác định rõ mục tiêu xây dựng nền giáo dục số, giáo dục thông minh.

Theo ông Nguyễn Văn Phúc, thời gian qua ngành giáo dục đã triển khai thực hiện nhiệm vụ quan trọng này và đã đạt được một số kết quả quan trọng như đã xây dựng, đưa vào khai thác sử dụng cơ sở dữ liệu toàn ngành giáo dục. 

Từ đó triển khai các nền tảng ứng dụng phục vụ quản lý nhà nước, quản trị nhà trường, dạy học kiểm tra đánh giá trực tuyến dùng chung, kho học liệu số dùng chung, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt và phát triển năng lực số trong toàn ngành.

Tuy nhiên ngành giáo dục vẫn còn phải đương đầu với một số khó khăn, cần giải quyết triệt để trong thời gian tới để hoàn thành xuất sắc các mục tiêu đặt ra như hạ tầng mạng, trang thiết bị đường truyền Internet còn thiếu; việc huy động nguồn lực cho chuyển đổi số còn hạn chế (cả về nhân lực và tài chính); năng lực số chưa đồng đều; 

Cơ sở dữ liệu toàn ngành cần liên tục cập nhật, kết nối thông suốt với các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành; cần phát triển, hoàn thiện thêm các hệ thống nền tảng dùng chung chia sẻ toàn ngành.

TP.HCM dạy kỹ năng công dân số cho học sinh tiểu học

TP.HCM là một trong những tỉnh, thành bắt đầu thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng công dân số cho học sinh tiểu học từ năm học tới, sau một năm thí điểm.