Bảo vệ dân phố sẽ là lực lượng nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Lực lượng bảo vệ dân phố được thành lập theo nghị định số 38 của Chính phủ. Theo quy chế hoạt động được Công an TP.HCM triển khai tại buổi ra mắt, mỗi khu phố sẽ thành lập một tổ bảo vệ từ 3-7 người (năm đầu chỉ bốn người), mỗi tổ viên hưởng phụ cấp 900.000 đồng/tháng, tổ trưởng (tổ phó) được thêm 100.000 đồng/tháng tiền phụ cấp trách nhiệm.

Bảo vệ dân phố sẽ được huấn luyện, học tập chính trị, tập huấn pháp luật và nghiệp vụ bảo vệ an ninh trật tự mỗi năm một lần do lực lượng công an, cảnh sát phòng cháy chữa cháy huấn luyện; được trang bị và sử dụng vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ, đồng phục, phù hiệu, làm việc theo chế độ thường trực 24/24 giờ.

Nhiệm vụ chính của lực lượng bảo vệ dân phố là nắm tình hình an ninh trật tự, phát hiện các vụ việc mâu thuẫn, tranh chấp và vi phạm hành chính trong nhân dân để báo cáo cơ quan chức năng.

Quy định cho phép bảo vệ dân phố được tước hung khí và áp giải người phạm tội bị bắt quả tang, đối tượng bị truy nã, phạm nhân trốn trại về trụ sở công an; yêu cầu những người vi phạm các quy định của pháp luật về trật tự an toàn xã hội và báo cáo cơ quan chức năng các sự việc; cùng lực lượng công an hoặc lực lượng chức năng truy bắt tội phạm và hỗ trợ việc kiểm tra hành chính...