Phóng to

Những phản ứng đối với lời phê bình của bạn đời sẽ xây dựng biểu đồ về quan hệ của họ

TTO - Bỏ qua những lời khó chịu và không nhạo báng sự kém thông minh của bạn đời là cách tốt nhất để duy trì mối quan hệ của mình – theo nhà tâm lý học trị liệu John Gottman, thuộc đại học Washinton ở Settle. Qua đó, Gottman và các đồng nghiệp đã xây dựng quy luật toán học cho hôn nhân. Họ đã thiết lập các phương trình toán học mà theo họ, chúng có thể dự đoán chính xác gần 100% liệu các cặp vợ chồng có li hôn hay không.

Hiện nay, họ đang ứng dụng nghiên cứu của mình để đưa ra lời khuyên cho các cặp vợ chồng đang trong tình trạng khủng hoảng và những kết quả đầu tiên rất khả quan. Các kết quả này xuất phát từ những cuộc phỏng vấn 15 phút với các cặp vợ chồng về các vấn đề hay tranh cãi như tiền bạc và tình dục.

Các quan sát viên ghi lại các tình huống, biểu hiện trên khuôn mặt mỗi người và lập biểu đồ về các “biểu hiện tích cực” theo thời gian trong mỗi cuộc nói chuyện. Sau đó, nhà toán học James Murray tiếp tục phát triển môn đại số của sự yêu mến. Ông tạo ra các phương trình mô tả từng tình huống, sử dụng các thông số như mức độ ảnh hưởng của người này đến tâm tính của người kia.

Có 5 loại phương trình nhưng chỉ thường gặp 3 trong số đó. Gottman và Muray đã phỏng vấn 700 cặp vợ chồng ở Mỹ và đưa ra dự đoán trong tương lai gần, họ có ly hôn hay không. Sau 4 năm, những dự đoán của họ chính xác đến 94%.

Các nhà nghiên cứu nói, yếu tố quyết định là những biểu hiện cảm xúc trên khuôn mặt, chẳng hạn như sự khinh bỉ. Chỉ cần quan sát một cặp vợ chồng, xem xét biểu hiện cảm xúc này – đó là cười nhếch mép đi kèm với liếc mắt là đủ để nói lên sự hòa hợp của hai người. Gottman nói: “Theo chúng tôi, đây là điểm quan trọng nhất. Sự khinh bỉ là axit sunphuric của tình yêu.”

Hai nhà khoa học trên đang cố sử dụng nghiên cứu của mình để đưa ra lời khuyên về hôn nhân. Thí dụ, sau khi phân tích biểu đồ của một cặp vợ chồng có thể biết được liệu một người chồng có trình độ thấp có cần được vợ chỉ bảo hay không, hay một người vợ kém cỏi có đang bị bỏ rơi không.

Với những đánh giá như vậy, Gottman đã đẩy nhanh giai đoạn điều trị cho các cặp vợ chồng. Ông vẫn đang theo dõi họ và nói rằng 2/3 trong số đó đã có những chuyển biến tích cực và 75% trường hợp được cải thiện sau khi điều trị thêm 9 tuần.

Ông nói trong giai đoạn tìm hiểu họ thường bỏ qua những lời không hay và chú ý nhiều hơn đến các lời lẽ hoa mỹ. Tuy nhiên sau khi kết hôn, xu hướng này thường đảo ngược lại và ngay cả những cặp vợ chồng đã sống với nhau đến 60 tuổi vẫn có thái độ này.