Bà Nga mất nhiều năm để khiếu kiện yêu cầu bồi thường đủ phần diện tích thu hồi nhưng đến nay vụ việc chưa được giải quyết - Ảnh: TIẾN LONG

Căn nhà có diện tích 166,10m² ở số 9/3 đường Trần Xuân Soạn, phường Tân Kiểng, quận 7, TP.HCM do gia đình bà Trần Thị Kiều Nga nhận chuyển nhượng và sinh sống ổn định từ tháng 10-1992. 

Năm 2012, UBND quận 7 quyết định thu hồi toàn bộ nhà đất trên để làm dự án bồi thường giải phóng mặt bằng nhà ở ven Kênh Tẻ. 

Đến năm 2015, UBND quận 7 ra quyết định bồi thường, hỗ trợ và cũng từ đó bà Nga khiếu nại, khiếu kiện yêu cầu bồi thường đúng diện tích đất bà sử dụng.

Chưng hửng nhận quyết định bồi thường

Thời điểm 2015, UBND quận 7 xác định trong tổng diện tích của gia đình bà Nga chỉ có 36,3m² đất đủ điều kiện bồi thường theo 100% giá đất ở. Phần diện tích còn lại, UBND quận 7 xác định đất rạch lấn chiếm nên chỉ di dời, hỗ trợ toàn bộ phần kiến trúc xây dựng trên mặt nước.

Bà Nga sau đó khiếu nại yêu cầu bồi thường đủ phần diện tích nhà đất. Năm 2016, UBND quận 7 tiếp tục ra quyết định thu hồi, bồi thường, hỗ trợ mới, trong đó xác định phần đất 105,9m² thu hồi được bồi thường 100% đơn giá đất ở do sử dụng trước năm 15-10-1993 và đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận nhà ở, đất ở. 

Phần diện tích xác định đất rạch, tùy thời điểm sử dụng chỉ được hỗ trợ 20-30%. Ngoài ra, còn một phần khuôn viên 30,8m² do sử dụng sau 22-4-2002 nên không được hỗ trợ. 

Tương tự, phần nhà ở cũng chỉ được bồi thường 100% giá đối với 99,7m², còn lại do xác định nhà xây dựng trên đất rạch nên tùy thời điểm xây dựng chỉ hỗ trợ từ 40-80%.

Bà Nga khởi kiện và bản án phúc thẩm của TAND cấp cao tại TP.HCM nhận định vợ chồng bà Nga sử dụng ổn định nhà đất từ năm 1992, không có căn cứ nào nói san lấp rạch, lấn chiếm đường giao thông. 

Từ năm 1992 bà Nga cũng đóng thuế nhà đất đầy đủ đối với toàn bộ diện tích đất ở. Việc UBND quận 7 xác định gia đình bà Nga lấn chiếm kênh rạch một phần nhà đất không phù hợp thực tế và có điều kiện để bồi thường 100% đất đã thu hồi của bà Nga. 

TAND cấp cao TP.HCM tuyên buộc UBND quận 7 ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ bổ sung nhà ở, đất ở đối với bà Nga.

Bà Nga chia sẻ sau bản án của tòa bà yên tâm vì mọi việc đã sáng rõ, nhưng khi nhận quyết định bồi thường của UBND quận 7 ban hành sau bản án của tòa bà chưng hửng vì việc xác định diện tích bồi thường, hỗ trợ không khác gì quyết định cũ bị khởi kiện. 

Trong quyết định đó vẫn xác định một phần nhà đất của gia đình bà Nga có diện tích 60,2m² là đất lấn chiếm rạch và chỉ được hỗ trợ.

Quận làm sai nội dung bản án tuyên?

Giải thích việc ra quyết định bồi thường giống quyết định cũ, ông Lê Văn Thành - phó chủ tịch UBND quận 7 - cho hay bản án của tòa chỉ hủy một phần quyết định về bồi thường, hỗ trợ mà không hủy quyết định thu hồi đất trước đây. Trong khi, việc xác định diện tích, đơn giá bồi thường phải căn cứ quyết định thu hồi.

Theo ông Thành, sau khi có đơn tố cáo của bà Nga, vụ việc đã được báo cáo chủ tịch UBND và Thanh tra TP. Chủ tịch UBND TP có đề nghị quận 7 trao đổi với Sở Tư pháp thêm. "Quyết định thu hồi lúc đó bà Nga không có khiếu nại, tòa cũng không hủy nên quận 7 căn cứ quyết định đó để lập hồ sơ bồi thường. 

Nếu tòa hủy luôn quyết định thu hồi đất, lúc đó mới làm quyết định thu hồi đất mới. Quận 7 đang xin ý kiến các ngành và báo cáo TP vụ việc để xem có nội dung nào làm cho người dân hay không", ông Thành nói.

Tuy nhiên, qua tìm hiểu hồ sơ, một tháng trước khi UBND quận 7 có quyết định bồi thường mới, TAND cấp cao tại TP.HCM đã có văn bản hướng dẫn, xác định bản án phúc thẩm tuyên hủy phần quyết định của UBND quận 7 chưa bồi thường, hỗ trợ diện tích nhà ở, đất ở đủ 100% cho bà Nga và buộc quận 7 bồi thường bổ sung cho bà Nga theo quy định pháp luật.

Nhận định về vụ việc này, luật sư Vũ Thanh Hải (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng UBND quận 7 đã thực hiện bản án nhưng không tiếp thu đúng tinh thần của bản án. 

Cụ thể quận 7 "bỏ quên" phần nhận định của bản án cho rằng bà Nga có điều kiện để bồi thường 100% đất đã thu hồi (166,1m²). 

Theo ông Hải, sau đó TAND cấp cao tại TP.HCM đã có văn bản giải thích rõ ràng bản án, đây là phần không thể tách rời với bản án nhưng quận 7 vẫn không tiếp thu. 

Việc này khiến cho bản án đã có hiệu lực pháp luật của tòa án bị vô hiệu hóa, các quyền lợi hợp pháp và chính đáng của người dân không được đảm bảo dù cho họ đã thắng kiện.

Luật sư Trần Đức Phượng (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng UBND quận 7 cần xem xét lại việc thi hành bản án theo hướng có lợi cho người dân, việc này đã có tiền lệ trước đây. 

Cụ thể, theo quyết định thu hồi năm 2012 của UBND quận 7, bà Nga chỉ được công nhận 50,6m² đất đủ điều kiện bồi thường 100% giá đất ở nhưng đến năm 2016, UBND quận 7 đã ra quyết định thu hồi và quyết định bồi thường, hỗ trợ bổ sung mới tăng phần diện tích này lên 110,6m² mà không cần hủy quyết định thu hồi cũ. 

Trong trường hợp tinh thần bản án nhận định bà Nga đủ điều kiện được bồi thường 100%, lẽ ra UBND quận 7 phải ra quyết định thu hồi mới công nhận đầy đủ diện tích của bà Nga, sau đó ra quyết định bồi thường bổ sung phần đất, nhà trước đây chưa tính.

Tòa tuyên y án các thành viên nhóm ‘Báo Sạch’

TTO - Sau 2 ngày xét xử, nghị án, Tòa án nhân dân TP Cần Thơ bác kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân, bác kháng cáo của các bị cáo và tuyên y án sơ thẩm với 5 thành viên nhóm ‘Báo Sạch’.