Nhiều thuyền viên mắc kẹt ở Malaysia

Phóng to

Ông Lê Tuấn - Ảnh: H.T.V.

- Các tàu, các thuyền viên đã bị các công ty thuê tàu nợ lương, nợ tiền ăn, sinh hoạt phí... kéo dài 5-6 tháng và không được cung cấp các điều kiện sinh hoạt như thực phẩm, nước uống. Đặc biệt, các con tàu này đã cạn dầu DO, FO dẫn đến máy đèn không hoạt động nên đang ở trong tình trạng mất an toàn hàng hải rất cao, có tàu đã bị tàu khác va vào. Hiện Hội Người đi biển VN đã nhận và đang xử lý đơn kêu cứu của 12 tàu từ các cảng nước ngoài như: Ấn Độ, Indonesia, Myanmar, Maldives, Nigeria và ở trong nước từ các cảng Sài Gòn, An Giang, Cần Thơ...

- Nguyên nhân chính làm phát sinh tình trạng này là do chủ tàu - Công ty Cho thuê tài chính II (ALC II - thuộc Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn VN) đã cho hàng loạt công ty như: Công ty TNHH Phúc Hải (Hải Phòng), Công ty vận tải biển Gia Hải (Sài Gòn), Công ty vận tải biển Trãi Thiên, Công ty vận tải biển Trúc Lan, Công ty vận tải biển Tân Phú... thuê tài chính để khai thác tàu.

Các công ty thuê tàu chịu trách nhiệm trả lương, tiền ăn, sinh hoạt phí cho thuyền viên, cũng như cung cấp thực phẩm, nước uống, dầu DO, FO cho các con tàu. Tuy nhiên, hiện nay các công ty thuê tàu này đã rơi vào tình trạng tài chính kiệt quệ, không có khả năng trả nợ, cung cấp chi phí để trang trải sinh hoạt cho thuyền viên hay thanh toán các khoản chi phí cho thuyền viên về nước, cũng như duy trì hoạt động bình thường của các con tàu. Tuy nhiên, theo Luật hàng hải, trách nhiệm cuối cùng vẫn thuộc về chủ tàu.

* Như vậy trách nhiệm của ALC II ở đâu? Tại sao họ lại thờ ơ với số phận của các thuyền viên và các con tàu của họ?

- Chúng tôi đã làm việc với ALC II, họ cho biết rất muốn cứu thuyền viên và giải cứu các con tàu. Tuy nhiên, ALC II gặp vướng mắc khi không có một cơ sở pháp lý hay một cơ chế nào cho phép ALC II (là một tổ chức tài chính, đồng thời là chủ tàu) được thanh toán chi phí giải cứu tàu biển là tài sản của mình, đang cho thuê tài chính trong trường hợp các con tàu nói trên bị “mắc kẹt”.

Hiện Hội Người đi biển VN và ALC II đã có văn bản kiến nghị các cơ quan chức năng xin cơ chế tạm ứng chi phí để thanh toán các khoản tiền mà bên thuê tàu đang nợ, như tiền lương, tiền ăn cho thuyền viên cũng như chi phí giải cứu các con tàu để thu hồi tài sản... nhưng đến nay vẫn chưa được chấp thuận.

* Vậy là các thuyền viên vẫn bị kẹt lại ở các cảng nếu họ không tự giải cứu mình?

- Vừa qua Hội Người đi biển VN đã hỗ trợ các thuyền viên trên bốn con tàu kêu cứu ở các cảng trong nước, bằng việc cho các thuyền viên vay mượn tiền để họ có thể tiếp tục ở lại giữ tàu hoặc hồi hương, hay đi tìm việc khác. Riêng các tàu đang bị kẹt ở các cảng nước ngoài thì hội chưa đủ khả năng hỗ trợ. Các thuyền viên bị kẹt ở các cảng nước ngoài không thể tự giải cứu bản thân (bỏ tàu lên bờ, về nước) vì họ không có tiền để hồi hương và một khi đã ký hợp đồng với công ty thuê tàu, họ phải có trách nhiệm ở lại bảo quản và bảo vệ con tàu theo hợp đồng.

* Như vậy các thuyền viên sẽ tiếp tục “mắc kẹt” ở nước ngoài?

- Họ vẫn có thể làm đơn kêu cứu lên chính quyền cảng và Liên đoàn Lao động giao thông quốc tế (ITF). Khi thuyền viên kêu cứu, nếu trong khoảng thời gian nhất định mà các chủ tàu, công ty thuê tàu không giải quyết nợ lương, nợ tiền ăn thì ITF sẽ tiến hành các thủ tục bắt giữ tàu để phát mãi nhằm có nguồn tiền giải quyết quyền lợi của thuyền viên.

* Trong các vụ việc này có khả năng ALC II sẽ mất trắng các con tàu là tài sản của Nhà nước?

- Khả năng đó là rất lớn. Theo tôi được biết có rất nhiều tàu trong hơn 80 tàu thuộc sở hữu của ALC II đang lâm vào tình trạng nói trên. Nếu bên thuê tài chính (công ty thuê tàu) mất khả năng chi trả mà ALC II (chủ tàu) không có cơ chế giải cứu thì việc bị mất tàu là nguy cơ ngay trước mắt.