Nhiều em nhỏ và các bạn trẻ thường ghé đọc sách tại thư viện Bfree - Ảnh: Phương Chinh

Thư viện sách miễn phí Bfree do chàng trai trẻ Nguyễn Trường Giang (sinh năm 1991, đang công tác tại Bảo tàng Lịch sử quân sự VN) sáng lập.

Từ mong muốn có một phòng đọc sách

Giang kể từ nhỏ đã thích đọc sách, nhưng trong nhà chỉ có vài chục cuốn. Lớn lên, Giang muốn có phòng đọc sách của riêng mình.

“Đầu năm 2014, tôi có nhu cầu đọc sách nhiều nhưng không thích những nơi đọc sách quá “hàn lâm” như thư viện truyền thống, nên nảy ra ý tưởng mở một không gian đọc sách mà ở đó người đọc và sách thực sự gần nhau.

Tuy nhiên nếu mở cà phê sách thì Hà Nội đã có nhiều, mà sách ở đó chủ yếu để trang trí” - Giang chia sẻ ý tưởng những ngày đầu muốn mở thư viện.

Khi đó Giang không có tiền, không cộng sự và chỉ có 50 cuốn sách. Nhiều người khuyên Giang từ bỏ ý định.

Bỏ ngoài tai những lời khuyên can, Giang xin làm cộng tác viên của dự án Sách 100 để học hỏi cách làm mô hình thư viện miễn phí tự quản. Đồng cảm với Giang, một chủ quán cà phê cho anh một nơi mở thư viện Sách và bạn.

Có thư viện, mỗi tối Giang tập hợp đăng ký của bạn đọc qua mạng và sáng hôm sau, Giang dậy sớm đi giao sách tận nhà cho bạn đọc rồi mới đi làm.

“Nhiều bạn ngạc nhiên hỏi vì sao tôi làm vậy. Tôi trả lời tôi chỉ mong mọi người được đọc sách mà không còn rào cản gì”.

Sứ mệnh sẻ chia

Một nỗi lo khác là nếu cho mượn sách miễn phí về nhà thì thư viện sẽ bị mất sách? Giang thử đề nghị mỗi độc giả đặt cọc 20.000 đồng mỗi khi mượn sách về nhà.

“Nhiều người đọc xong đã không mang trả lại sách vì tâm lý dù sao cũng để lại một chút gì đó. Một năm thư viện bị mất đến 400 cuốn sách.

Thấy tình hình “nguy cấp”, tôi viết thông báo rằng mọi người mượn sách không phải đặt cọc gì cả. Từ đó, lượng sách bị mất giảm hẳn và thời gian sau gần như thư viện không bị mất sách nữa”.

Sau thời gian hoạt động sôi nổi, thư viện của Giang lại gặp khó khăn mới khiến phải tạm dừng hoạt động nửa năm.

Rồi từ niềm yêu thích đọc sách nên Giang gặp Nguyễn Quốc Chiến, và hai người đã cùng nhau xây dựng thư viện đến bây giờ.

Theo góp ý của Chiến, thư viện Sách và bạn được đổi tên thành Bfree và chuyển về “trụ sở” mới là một căn phòng yên tĩnh, phù hợp với không gian đọc sách từ tháng 7-2016.

Bfree hoạt động theo mô hình thư viện tự quản. Độc giả đến đây tự giác bật đèn, bật quạt, ghi vào sổ đăng ký mượn sách về nhà hoặc đọc ngay tại thư viện.

Khi đọc xong, độc giả tự giác trả sách lên kệ, tắt đèn hoặc khi rảnh có thể tưới cây, chăm hoa, dọn dẹp thư viện.

Đến nay, thư viện có hơn 2.500 cuốn sách chủ yếu là sách văn học, lịch sử, kỹ năng, khoa học... với 20 lượt bạn đọc và 10 lượt mượn sách về nhà mỗi ngày.

“Có hai cô bé học sinh đã đi bộ khoảng 20km đến thư viện giữa trời nắng nóng, mồ hôi nhễ nhại. Sau đó các em giới thiệu nhiều bạn học và cả cô giáo đến thư viện mượn sách” - Giang kể một trong những câu chuyện cảm động anh vẫn nhớ.

Chia sẻ về động lực để thư viện có sức sống, Giang nói: “Tinh thần cốt lõi của Bfree là sứ mệnh sẻ chia với tiêu chí sáng - xanh - tĩnh.

Sức sống của thư viện không nằm ở sách mà nằm ở tinh thần sẻ chia của bạn đọc, các cộng tác viên - những người đóng góp sách cho thư viện. Nếu không có tinh thần sẻ chia thì Bfree rất khó tồn tại”.

Anh Nguyễn Quốc Chiến, đang quản lý thư viện, cũng tiếp lời: “Bfree không đơn giản là dự án “từ thiện” cho mượn sách miễn phí, mà cao hơn là tạo ra không gian để những người đam mê đọc sách có điều kiện tiếp xúc với sách nhiều hơn”.

Từ đầu năm 2017, Bfree đã hỗ trợ một số nơi xây dựng được 7 tủ sách miễn phí hoạt động theo mô hình tự quản.