Phát biểu khai mạc Diễn đàn Tương lai ASEAN năm 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết sự tham gia đông đảo của 500 đại biểu là đại diện nhiều nước, tổ chức quốc tế đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc, hưởng ứng tích cực đối với sáng kiến mới này của Việt Nam.

ASEAN chưa bao giờ có vị thế tốt như hiện nay

Theo Thủ tướng, xu hướng cạnh tranh, phân tách ngày càng gay gắt giữa khu vực và giữa các nước đang đặt ra những thách thức lớn đối với môi trường hòa bình, đoàn kết và hợp tác, phát triển ở cả cấp độ khu vực và toàn cầu.

Đồng thời, sự phát triển bùng nổ của các công nghệ mới, số hóa vừa mở ra các cơ hội phát triển đột phá, vừa tiềm ẩn nguy cơ tụt hậu, nhất là các nước đang phát triển và kém phát triển.

Các xu hướng trên khiến việc bàn về tương lai và hoạch định cho tương lai đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: "Trong bối cảnh đó, sau gần 6 thập kỷ hình thành và phát triển, có thể khẳng định chưa bao giờ ASEAN ở vị thế tốt như hiện nay và cũng chưa bao giờ khu vực phải đối mặt với nhiều thách thức như hiện nay".

Người đứng đầu Chính phủ lập luận ASEAN là hạt nhân thúc đẩy đối thoại, hợp tác, phát triển với hàng loạt sáng kiến liên kết ở khu vực, nhưng cũng đồng thời là trọng điểm của cạnh tranh chiến lược gay gắt.

Vai trò trung tâm của ASEAN đang thừa nhận rộng rãi, nhưng cũng có lúc chưa thực sự hiệu quả. ASEAN là khối kinh tế lớn thứ 5 thế giới nhưng chênh lệch trình độ còn đáng kể. Hợp tác, liên kết nội khối còn chưa thực sự bền chặt.

"Những thực tế đó đòi hỏi ASEAN càng cần phải có tầm nhìn chiến lược, toàn diện, nâng cao sự chủ động và khả năng thích ứng để nắm bắt cơ hội, hóa giải thách thức, phát triển ổn định, bền vững", Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định.

5 đề xuất của Thủ tướng Phạm Minh Chính

Gần ba thập kỷ tham gia ASEAN, Việt Nam luôn coi ASEAN là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại, an ninh, kinh tế, quốc phòng. Việt Nam luôn nỗ lực hết mình vì cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh, có vai trò, vị thế ngày càng cao trong khu vực và trên thế giới.

Khẳng định con đường phát triển của Việt Nam trong quá trình đổi mới, hội nhập luôn gắn liền với ASEAN, người đứng đầu Chính phủ chia sẻ Việt Nam đã gặt hái được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng phải đối mặt với không ít khó khăn và thách thức, theo Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ông giải thích vì là nước đang phát triển và có nền kinh tế đang chuyển đổi với quy mô khiêm tốn nhưng độ mở cao, sức chống chịu của Việt Nam còn hạn chế với các cú sốc bên ngoài.

Đây cũng là thách thức chung mà nhiều quốc gia ASEAN phải đối mặt trên hành trình phát triển, đòi hỏi phải có sự chung sức, đồng lòng của tất cả các thành viên, sự hợp tác và hỗ trợ của các đối tác, bạn bè quốc tế để "ngôi nhà chung" ASEAN vững vàng trong mọi hoàn cảnh.

ASEAN đang hướng đến mục tiêu đến năm 2045 với khát vọng về một cộng đồng năng động, gắn kết, tự cường.

Trong bối cảnh đó, để hiện thực hóa Tầm nhìn ASEAN 2045, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị cần thực hiện 5 tăng cường.

Thứ nhất, tăng cường đoàn kết, hợp tác, thống nhất trong đa dạng, nêu cao tinh thần độc lập, tự cường, tự chủ chiến lược của ASEAN. Phát huy vai trò trung tâm ASEAN đồng thời tôn trọng sự khác biệt, bảo đảm hài hòa lợi ích, kiên định lập trường nguyên tắc của ASEAN về các vấn đề an ninh - phát triển của khu vực và thế giới.

Thứ hai, tăng cường tin cậy chiến lược trong ASEAN và trong quan hệ với các đối tác, góp phần ngăn ngừa xung đột, duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng ở khu vực và thế giới.

Thứ ba, tăng cường chuyển đổi số, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số cũng như thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp để tạo ra các động lực tăng trưởng mới, bền vững cho ASEAN bên cạnh việc làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống.

Thứ tư, tăng cường phát triển hài hòa, bền vững và bao trùm, lấy người dân là trung tâm.

Thứ năm, tăng cường huy động mọi nguồn lực xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo đột phá chiến lược về thể chế, nhân lực, hạ tầng và quản trị quốc gia, giúp ASEAN phát triển nhanh và bền vững.

"Ngày mai bắt đầu từ hôm nay. Việt Nam sẽ nỗ lực hơn nữa cùng các quốc gia thành viên, đối tác và bạn bè quốc tế, nhất là các đối tác ASEAN chung tay viết tiếp câu chuyện thành công, mở ra tương lai, đóng góp tích cực cho hòa bình, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới, lấy con người làm trung tâm, làm chủ thể cho phát triển và không để ai bị bỏ lại phía sau", Thủ tướng Phạm Minh Chính kết thúc bài phát biểu tại phiên khai mạc trong tiếng vỗ tay hoan nghênh của cả khán phòng.

Tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN: Việt Nam được đánh giá có tầm nhìn xa trông rộng

Phát biểu sau Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone nhấn mạnh ASEAN phải làm chủ vận mệnh của mình bằng cách nhất quán duy trì các mục tiêu cơ bản của khối là duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh và hợp tác. Hiện Lào đang là nước Chủ tịch ASEAN năm 2024.

Đối mặt với bối cảnh khó khăn của kinh tế thế giới, theo nhà lãnh đạo Lào, ASEAN cần tiếp tục nỗ lực tăng cường hội nhập kinh tế khu vực cũng như giữa ASEAN với các đối tác bên ngoài.

Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn thì đánh giá Việt Nam có tầm nhìn xa trông rộng khi tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN.

Sự kiện lần này, theo ông, là rất kịp thời và rất cấp thiết trước vô số thách thức mà khu vực và chính phủ các nước ASEAN đang phải đối mặt. Đây sẽ là cơ hội để các nước suy nghĩ thấu đáo về những tương lai và cái gì cần được đón đầu.

Ngoài các nhà lãnh đạo nêu trên, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr., Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin, Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres và Thủ tướng Timor-Leste Xanana Gusmão đã gửi thông điệp ghi hình đến phiên khai mạc.

Ngay sau phiên khai mạc, các đại biểu bước vào phiên toàn thể thứ nhất với chủ đề "ASEAN phát triển nhanh vì tương lai bền vững".

Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024: Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp, làm việc với Thủ tướng Lào

Người đứng đầu Chính phủ Lào - nước đang giữ ghế chủ tịch ASEAN năm 2024 - đã đến Việt Nam, tham dự Diễn đàn Tương lai ASEAN theo lời mời của Thủ tướng Phạm Minh Chính.