Bán hàng trên mạng, qua Facebook sẽ phải chịu thuế nếu giá trị sản phẩm từ 1 triệu đồng/lần - Ảnh: T.T.D.

Tuổi Trẻ ghi nhận các ý kiến sau đây của các chuyên gia và người dân, hi vọng nhận thêm ý kiến khác từ bạn đọc.

Ông VŨ VINH PHÚ (chuyên gia kinh tế):

Còn nhiều nơi thất thu

Vấn đề đặt ra là kỹ thuật thu như thế nào để đảm bảo công bằng nếu giao dịch chủ yếu bằng tiền mặt như hiện nay. Nếu không thanh toán chuyển khoản, việc quản lý doanh thu để tính thuế đối với cá nhân chưa đăng ký kinh doanh, kê khai thuế là không hề đơn giản. 

Hơn 80% thanh toán giao dịch trên thị trường là "tiền trao cháo múc", tức là thanh toán bằng tiền mặt, còn tỉ lệ chuyển khoản là rất hạn chế.

Ông Vũ Vinh Phú

Cũng phải thấy rằng hiện tượng trốn thuế, tránh thuế khá phổ biến ngay cả với các đối tượng đã đăng ký kinh doanh và kê khai thuế. 

Thực tế có một số cửa hàng ăn uống, cho thuê mặt bằng kinh doanh có doanh thu vài trăm triệu đến hàng tỉ đồng mỗi năm nhưng không có máy tính tiền, không xuất hóa đơn giá trị gia tăng, nếu có thì chỉ khi khách yêu cầu, nhằm hạ doanh thu và khai tiền thuế phải nộp.

Do đó, trong bối cảnh và điều kiện hiện nay, cơ quan thuế nên tập trung quản lý và thu thuế đối với những ông lớn đó là các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp, hộ kinh doanh lĩnh vực dịch vụ như nhà hàng, khách sạn... Vì đây là những địa chỉ mà Nhà nước có nguy cơ bị thất thoát số tiền thuế rất lớn. 

Còn đối với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ như sinh viên bán hàng qua mạng thì tạm thời chưa nên thu vì doanh thu rất nhỏ, không đáng kể.

PGS.TS ĐINH TRỌNG THỊNH (chuyên gia tài chính quốc tế - Học viện Tài chính):

Bắt buộc thanh toán qua ngân hàng

Việc Bộ Tài chính đưa ra hình thức kiểm soát để thu thuế là cần thiết, nhưng nếu chỉ dựa trên cách thức như mỗi hàng hóa bán qua mạng có giá trị 1 triệu đồng/lần trở lên thì sẽ bị thu thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân; hay sản phẩm dưới 1 triệu đồng mà tần suất giao dịch từ 2 lần/ngày cũng bị thu thuế thì khó kiểm soát. 

Bởi hầu hết các chủ thể kinh doanh qua mạng thường kê khai và có mức đóng dưới mức thu nhập. Dẫn tới không chỉ thuế thu nhập cá nhân, thu nhập doanh nghiệp mà Nhà nước còn thất thu một khoản thuế rất lớn là thuế giá trị gia tăng.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh

Do đó, bước đầu có thể dựa trên cơ sở tự khai, nhưng sau đó phải kiểm tra, kiểm soát bằng nhiều hình thức như thuế khoán, nộp thuế trên doanh thu nhưng phải yêu cầu các cá nhân, tổ chức kinh doanh qua mạng phải cung cấp đầy đủ hóa đơn làm cơ sở đánh thuế. 

Khó khăn nhưng đây là biện pháp cần thiết.

Ngoài ra, cùng với sự phát triển thương mại điện tử, cũng cần khuyến khích các chủ thể kinh doanh sử dụng hình thức thanh toán qua ngân hàng. 

Đây là việc khó với một nền kinh tế tiền mặt như Việt Nam, nhưng về lâu dài cần đưa ra như yêu cầu bắt buộc, đẩy mạnh thanh toán bằng ví điện tử, chuyển khoản, các hình thức thông minh khác thì việc theo dõi đánh thuế sẽ thuận tiện hơn và chính xác hơn.

Luật sư TRẦN XOA (giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang):

Phải sòng phẳng

Chẳng hạn cá nhân bán hàng có giá trị 500.000 - 700.000 đồng/ngày, tức là vẫn dưới 1 triệu đồng và không bị thu thuế nhưng nếu tính cả năm doanh thu lên đến từ 180 triệu đến hơn 250 triệu đồng, vậy mà vẫn không chịu thuế.

Luật sư Trần Xoa

Trong khi với cá nhân kinh doanh thông thường, doanh thu chỉ cần trên 100 triệu đồng là phải nộp thuế. 

Với những trường hợp cá nhân thông thường, cứ cho là giá vốn chiếm 80% và họ lãi 20% trong đó, tính ra thu nhập từ hơn 20 triệu đồng/năm đã phải nộp thuế. Trong khi so với kinh doanh qua mạng, người kinh doanh thông thường còn thiệt thòi hơn khi còn phải tốn chi phí thuê mướn mặt bằng.

Như vậy có thể thấy cùng là kinh doanh trong khi dùng phương pháp đưa ra doanh thu như trên là chưa phù hợp. Cần nghiên cứu lại để đưa ra phương pháp mới, trong đó có so sánh giữa các phương thức bán hàng sao cho bình đẳng với nhau. 

Phương pháp thu thuế cũng nên tính trong tương quan so sánh giữa người kinh doanh và người làm công ăn lương, sao cho khuyến khích thương mại điện tử nhưng phải sòng phẳng về nghĩa vụ thuế.

ThS TRẦN MINH HIỆP (giảng viên khoa luật thương mại, ĐH Luật TP.HCM):

Không khéo chẳng bõ công

ThS Trần Minh Hiệp

Việc thu thuế bán hàng qua mạng dự kiến chi phí hành thu sẽ rất cao, phải có sự phối hợp của rất nhiều cơ quan. Dự báo số tiền thu được khoảng 0,5 - 1% thuế trên doanh thu nên phải cân nhắc.

Nhưng cũng lo rằng nếu không khéo sẽ tạo ra sự bất bình đẳng rất lớn cho những cá nhân làm ăn chân chính. Cơ quan thuế chỉ thu thuế đối với những cá nhân khai thuế đàng hoàng, còn đại bộ phận những người còn lại trốn thuế thì rất khó quản lý.

Cơ sở để kiểm soát doanh thu bán hàng phải dựa trên nền tảng của hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt và giảm trừ gia cảnh trong thuế thu nhập cá nhân dựa trên mức chi dùng thực tế có hóa đơn chứng từ hoặc thanh toán qua ngân hàng.

Còn hiện nay do chủ yếu vẫn thanh toán bằng tiền mặt khi mua hàng, việc thu thuế sẽ khó khăn mà mất nhiều công sức.

Thứ trưởng Bộ Tài chính ĐỖ HOÀNG ANH TUẤN:

Đảm bảo công bằng với hàng nhập khẩu

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn

Thương mại điện tử là một loại hình kinh doanh mới đang phát triển mạnh. Tuy nhiên, cách quản lý thuế hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu về nguyên tắc chung đối với hoạt động kinh doanh, đã kinh doanh thì phải đăng ký kinh doanh, có mã số thuế, kê khai và nộp thuế.

Thực tế chỉ có doanh nghiệp và một bộ phận cá nhân kinh doanh chấp hành nguyên tắc này, còn nhiều cá nhân kinh doanh chưa đăng ký kinh doanh, kê khai và nộp thuế.

Chính vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị có chính sách để quản lý thu thuế đối với các cá nhân bán hàng qua mạng mà chưa kê khai và nộp thuế nhằm đảm bảo công bằng với các đối tượng kinh doanh khác, phù hợp với thông lệ quốc tế và thực tế.

Theo đó, mức thu được đề xuất đối với một sản phẩm hàng hóa có giá trị từ 1 triệu đồng/lần trở lên thì thu thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân theo một tỉ lệ phần trăm.

Trường hợp một sản phẩm hàng hóa dưới 1 triệu đồng mà tần suất giao dịch từ 2 lần/ngày thì cá nhân kinh doanh cũng phải nộp thuế.

Dự kiến mức thu cho cả hai loại thuế này là 2% hoặc 5%. Như ở các nước cũng đưa ra mức doanh thu kinh doanh 20 USD hoặc 50 USD thì phải kê khai và nộp thuế đối với tỉ lệ nhất định.

Còn lý do đưa ra giá trị sản phẩm hàng hóa 1 triệu đồng/lần sẽ thu thuế là căn cứ vào cam kết của VN với thương mại quốc tế.

Theo quy định, hàng nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh có trị giá hải quan vượt quá 1 triệu đồng hoặc có tổng số tiền thuế phải nộp trên 100.000 đồng thì phải nộp thuế nhập khẩu đối với toàn bộ lô hàng.

Để bình đẳng với hàng nhập khẩu, hàng trong nước có giá trị từ 1 triệu đồng cũng sẽ phải nộp thuế như mức dự kiến nêu trên.