Vấn đề đặt ra không chỉ là nhu cầu mở rộng khuôn viên trụ sở hành chính mà còn là tính thống nhất của quy hoạch và cơ sở pháp lý của việc thu hồi đất.

Theo các phản ánh trên Tuổi Trẻ Online, việc "giải tỏa, thu hồi đất của 32 hộ dân để mở rộng khuôn viên trụ sở" đến nay chỉ là đề xuất của Ban Chỉ đạo triển khai xây dựng trụ sở các cơ quan tỉnh, chưa phải là chủ trương của Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh và chưa có quyết định chủ trương đầu tư, thông báo thu hồi đất theo quy định của pháp luật.

Chỉ đạo làm rõ cơ sở pháp lý thu hồi đất của dân

Vấn đề pháp lý ở dạng đề xuất nên chưa phát sinh việc hạn chế quyền sở hữu nhà đất của người dân, chưa phát sinh quyền khiếu nại hoặc khởi kiện. Theo đó người dân và công luận thực hiện quyền phản ánh, kiến nghị để chính quyền thận trọng xem xét trước khi có quyết định chính thức đối với đề xuất này.

Trước nhiều ý kiến của dư luận về việc thu hồi đất mà dân sống ổn định hàng chục năm ngay giữa trung tâm Nha Trang này, ngày 2-10-2025, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành công văn "khẩn", giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì phối hợp các sở, ngành và UBND phường Nha Trang làm rõ cơ sở pháp lý của việc thu hồi đất của 32 hộ dân nói trên.

Văn bản yêu cầu: Nếu có căn cứ pháp luật, phải lập báo cáo cụ thể về trình tự, thủ tục, phương án tái định cư, đảm bảo người dân có nơi ở bằng hoặc tốt hơn nơi cũ. Nếu chưa đủ cơ sở pháp lý phải nghiên cứu phương án tôn tạo, chỉnh trang khu vực, bảo đảm an ninh, an toàn và quyền lợi chính đáng của người dân.

Chỉ đạo này thể hiện rõ tinh thần thượng tôn pháp luật, yêu cầu thu hồi đất phải minh bạch, đúng quy định và có trách nhiệm xã hội.

Đề xuất "vênh" với quy hoạch và tình huống pháp lý phát sinh

Theo đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung TP Nha Trang đến năm 2040 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 259 ngày 31-3-2024, khu vực này thuộc vùng trung tâm đô thị và các đồ án quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 được UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt từ năm 2011 đến nay, phần đất của 32 hộ dân nêu trên vẫn được xác định là đất thương mại, dịch vụ (ký hiệu TM-22), không phải đất cơ quan - trụ sở.

Cụ thể, Quyết định 3411/QĐ-UBND ngày 16-12-2011: Toàn bộ khu đất và 32 hộ dân đều thuộc ô TM-22 (đất thương mại dịch vụ); Quyết định 805/QĐ-UBND ngày 11-4-2023: giữ nguyên khu đất 32 hộ dân là đất thương mại dịch vụ; Quyết định số 1964/QĐ-UBND ngày 20-6-2025: giữ nguyên khu đất 32 hộ dân là đất thương mại dịch vụ; Nghị quyết 17/NQ-HĐND ngày 2-6-2023: chỉ cho phép đầu tư xây dựng trụ sở mới tại số 1 Trần Phú và Khu liên cơ 1, không bao gồm khu dân cư Nguyễn Bỉnh Khiêm; Quyết định số 2727/QĐ-UBND ngày 1-12-2023 của UBND TP Nha Trang về phê duyệt quy hoạch tổng thể mặt bằng trụ sở làm việc của Tỉnh ủy, Đoàn ĐBQH - UBND - HĐND tỉnh nêu rõ phía bắc giáp khu dân cư hiện trạng.

Như vậy, có thể nhận xét đề xuất thu hồi đất của 32 hộ dân đường Nguyễn Bỉnh Khiêm để mở rộng khu viên trụ sở là không phù hợp với các đồ án quy hoạch đô thị. Nếu thực hiện thu hồi đất như vậy khả năng phát sinh khiếu nại, khiếu kiện hành chính rất lớn.

Trong khi đó, Luật Đất đai 2024 cũng khẳng định: Nhà nước chỉ được thu hồi đất khi có căn cứ pháp lý rõ ràng, phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt.

32 hộ dân tại đây đã được công nhận quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất từ trước năm 2011 thông qua việc mua hóa giá nhà Nhà nước, sinh sống ổn định hàng chục năm qua.

Tuy nhiên, đồ án quy hoạch năm 2011 đã chuyển khu vực này thành đất thương mại dịch vụ, nếu chưa lấy ý kiến cộng đồng dân cư nơi đây là vi phạm nguyên tắc công khai, minh bạch trong lập quy hoạch. Nếu thu hồi đất khi chưa điều chỉnh quy hoạch, không có chủ trương đầu tư được phê duyệt sẽ xâm phạm quyền lợi hợp pháp của người dân và ảnh hưởng đến uy tín chính quyền.

Thu hồi đất không chỉ là vấn đề kỹ thuật hành chính, mà còn là vấn đề của niềm tin và sự công bằng xã hội.

Quy hoạch phải đúng luật, bảo đảm tầm nhìn dài hạn

Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Chỉ thị về tăng cường công tác quản lý và tổ chức thực hiện quy hoạch đô thị, nông thôn, yêu cầu: Các cấp, các ngành phải nâng cao nhận thức, tuyệt đối tuân thủ pháp luật trong hoạt động quy hoạch; Người đứng đầu chịu trách nhiệm toàn diện về tiến độ, chất lượng đồ án; Quy hoạch không còn là "xin - chờ - phê duyệt", mà phải chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy phục vụ phát triển.

Chỉ thị cũng giao Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh cùng các tổ chức chính trị - xã hội giám sát việc công bố, cắm mốc giới, lấy ý kiến cộng đồng dân cư, bảo đảm việc lấy ý kiến thực chất, không hình thức, hướng đến quy hoạch "đúng luật - đúng hướng - hợp lòng dân".

Tình huống pháp lý phát sinh tại khu đất 32 hộ dân đường Nguyễn Bỉnh Khiêm mà Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa vừa yêu cầu các cơ quan báo cáo làm rõ về các căn cứ pháp lý.

Theo đó, quy hoạch và thu hồi đất phải thống nhất, có căn cứ pháp lý, công khai và hợp lòng dân. Một chủ trương đúng về phát triển chỉ có thể được xã hội ủng hộ khi được thực hiện minh bạch, đúng quy định và tôn trọng quyền lợi chính đáng của người dân. Chỉ khi ấy, Khánh Hòa mới có thể hướng tới một nền quy hoạch hiện đại, hài hòa và nhân văn.

Giao Nha Trang bồi thường, giải tỏa khu nhà dân giáp dự án trụ sở các cơ quan tỉnh

TP Nha Trang vừa được giao nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhằm giải tỏa toàn bộ khu nhà dân ở đường Nguyễn Bỉnh Khiêm hiện nay, giáp dự án xây dựng trụ sở các cơ quan tỉnh Khánh Hòa.