Phóng to

Kỹ sư Việt Nam làm việc tại một nhà máy ở Nhật Bản - Ảnh do Esuhai cung cấp

Mục đích như ông Ninh nói đó là ngoài đem lại thu nhập, công ăn việc làm cho người dân còn là tiếp nhận công nghệ tiên tiến ở nước ngoài, đem về ứng dụng trong nước.

40-80 triệu đồng/tháng

Hiện Công ty Suleco đưa 180 kỹ sư và lao động bậc cao sang thị trường Nhật. Dự kiến trong năm 2013, Suleco sẽ cung ứng thêm 70-80 kỹ sư nữa. Còn Công ty Esuhai tính từ năm 2008 đến nay đã cung ứng cho các công ty Nhật Bản 52 kỹ sư trong lĩnh vực chế tạo, cơ khí, tự động hóa, ôtô và khuôn mẫu cùng 10 thông dịch viên tiếng Nhật. Đưa được nhiều nhất kỹ sư sang Nhật là Công ty Sovilaco với 600 kỹ sư kể từ năm 2004 đến nay và khoảng 100 lao động nghề bậc cao vào Hàn Quốc theo chương trình visa E7 (dành cho lao động kỹ thuật)

Cũng theo các công ty này, mức lương hiện nay các công ty Nhật Bản trả cho kỹ sư nước ngoài khoảng 2.000USD/tháng (tương đương 40 triệu đồng) trở lên. Ông Ninh nói “nếu siêng năng cày bừa ngoài giờ làm việc có khả năng thu nhập lên tới 60-80 triệu đồng/tháng”. Ngoài ra, lao động diện này còn được hưởng các chế độ ưu đãi khác như bảo lãnh người thân (vợ, chồng và con cái) sang Nhật sinh sống. Còn lao động kỹ thuật vào Hàn Quốc làm việc có thu nhập khoảng 1.200 USD/tháng (bao ăn ở và các chi phí dịch vụ), chưa kể làm thêm ngoài giờ. Lao động diện này được làm việc dài hạn và có thể chuyển đổi chỗ làm theo năng lực.

Thiếu người đủ chuẩn

Nhiều công ty XKLĐ cho biết thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc và một số thị trường châu Âu rất cần lao động kỹ thuật, có nghề và kỹ sư của VN. Tuy nhiên, nguồn nhân lực vừa thiếu vừa yếu nên khó đáp ứng được đơn hàng tuyển dụng từ các đối tác.

Ông Lê Long Sơn, giám đốc Công ty Esuhai, cho biết trong năm 2013 nhiều đối tác Nhật đặt hàng tuyển dụng kỹ sư cơ khí, ngành in... Tuy nhiên “nguồn lực rất thiếu dù hằng năm lượng kỹ sư, lao động nghề ra trường từ các trường đại học, cao đẳng khá nhiều. Nhưng đội ngũ này chưa thể đáp ứng được các tiêu chuẩn và điều kiện của đối tác”. Cái thiếu mà ông Sơn nói là kinh nghiệm nghề và ngoại ngữ. “Esuhai phải tuyển dụng từ các trường đại học về đào tạo lại cả nghề nghiệp lẫn ngoại ngữ một thời gian mới có thể cung ứng cho Nhật” - ông Sơn cho biết.

Ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước, xác nhận: “Tay nghề yếu là do hệ thống đào tạo trong nước và các nước tiếp nhận lao động có độ chênh lớn, công nghệ của họ hiện đại”.

Liên kết tạo nguồn

Theo ông Quỳnh, để khắc phục được điều này, các công ty làm XKLĐ phải có trung tâm đào tạo cả lao động phổ thông lẫn bậc cao, có giáo án, quy trình đào tạo khoa học, bài bản theo tiêu chuẩn các nước tiếp nhận. “Trong đề án của chương trình mục tiêu quốc gia việc làm 2013-2015, dự kiến sẽ dành hơn 1.000 tỉ đồng cho XKLĐ. Trong đó, dự kiến xây dựng một số trung tâm đào tạo lao động đưa đi làm việc ở nước ngoài, nhất là đào tạo lao động bậc cao cho các thị trường thu nhập tốt như Nhật, Hàn và một số nước châu Âu” - ông Quỳnh cho biết.

Trong khi đó, nhiều công ty XKLĐ đã tìm ra hướng đi để nâng dần việc đào tạo chất lượng nghề và ngoại ngữ cho đội ngũ lao động bậc cao. Công ty Esuhai cho biết trong tháng 8-2013 sẽ khánh thành trung tâm phục vụ công việc đào tạo cho đội ngũ lao động phổ thông cũng như lao động bậc cao theo một quy trình hiện đại theo tiêu chuẩn Nhật Bản. Esuhai cũng hợp tác với Trường Kaizen của Nhật để cùng phục vụ việc đào tạo lao động cho thị trường Nhật. Về tạo nguồn, Esuhai cũng đã ký kết hợp tác với Trường đại học Bách khoa Đà Nẵng nhằm tuyển dụng đội ngũ kỹ sư tốt nghiệp từ trường này hằng năm về đào tạo lại và cung ứng cho các đối tác nước ngoài. Còn Công ty Suleco đã ký hợp tác dài hạn với Trường đại học Bách khoa TP.HCM nhằm tạo nguồn cho việc XKLĐ bậc cao qua Nhật.