Theo Variety, một số lựa chọn về phim tài liệu hay nhất trong năm nay ghi lại những hiện thực hỗn loạn, xu hướng chính trị đầy hiểm họa cùng những bi kịch đau lòng. Qua đó, giúp khán giả thấu hiểu hơn những góc tối của xã hội.

Danh sách còn có những câu chuyện về niềm hy vọng, sự đấu tranh, cảm hứng nghệ thuật, lòng dũng cảm của những con người bình thường và phi thường.

Tuổi Trẻ Online giới thiệu 10 phim tài liệu hay nhất năm 2024 do tờ Variety bình chọn như The greatest night in pop, Plastic people, Elizabeth Taylor: The lost tapes...

The greatest night in pop

The greatest night in pop của đạo diễn Bảo Nguyễn, là phim tài liệu kể về "đêm vĩ đại nhất trong lịch sử âm nhạc thế giới" vào ngày 25-1-1985.

Hàng chục ca sĩ và ngôi sao huyền thoại hàng đầu Hollywood tập hợp để thu âm ca khúc We are the world nhằm kêu gọi từ thiện, hỗ trợ người dân gặp nạn đói ở châu Phi.

Dàn nghệ sĩ tham gia gồm "ông hoàng nhạc pop" Michael Jackson, cùng những tên tuổi nổi tiếng như Prince, Lionel Richie, Stevie Wonder, Bruce Springsteen, Cyndi Lauper, Bette Midler, Paul Simo, Diana Ross...

Phim tổng hợp các thước phim hậu trường và những cuộc phỏng vấn chưa từng công bố về đêm thu âm "định mệnh" đã thay đổi làng nhạc thế giới mãi mãi.

Năm 2025 sẽ đánh dấu 40 năm ca khúc We are the world ra đời, đạt nhiều cột mốc lịch sử, như lọt vào top 10 đĩa đơn bán chạy nhất mọi thời đại và mang về 63 triệu USD cho các mục đích từ thiện.

Theo Variety, The greatest night in pop không chỉ dành cho người yêu thích bản nhạc We are the world, mà còn dành cho những ai bị mê hoặc bởi tầm ảnh hưởng mạnh mẽ của nó.

Elizabeth Taylor: The lost tapes

Elizabeth Taylor: The lost tapes khám phá sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp của huyền thoại điện ảnh Elizabeth Taylor (qua đời ở tuổi 79 vào năm 2011 vì suy tim).

Phim lấy 40 giờ trò chuyện chưa từng công bố giữa Elizabeth Taylor và cố nhà báo Richard Meryman.

Các băng ghi âm nằm trong khoảng thời gian từ năm 1964 - 1965, khi Elizabeth Taylor đang ở đỉnh cao danh vọng cùng bạn diễn Richard Burton trong Who's Afraid of Virginia Woolf?.

Giọng nói của nữ diễn viên có sức truyền cảm độc đáo. Cô vừa ngạo nghễ, sầu muộn, gợi cảm, phẫn nộ, vừa đầy vẻ hoan lạc buông thả và luôn thẳng thắn.

Người xem được nghe những câu chuyện đằng sau ánh hào quang, những góc khuất trong cuộc sống cá nhân, những thăng trầm trong tình yêu và sự nghiệp của một biểu tượng Hollywood.

Với những thước phim quý giá, bức ảnh gia đình và clip về các vai diễn kinh điển, phim vẽ nên bức chân dung đa chiều về Elizabeth Taylor - một người phụ nữ tài năng, mạnh mẽ nhưng cũng rất dễ tổn thương.

Plastic people

Plastic people tập trung vào vấn đề ô nhiễm nhựa đang trở nên cấp bách trên toàn cầu.

Microplastic - các hạt nhựa có kích thước nhỏ hơn 5mm, thậm chí có thể siêu vi xâm nhập vào thực phẩm, nước, không khí và khiến cơ thể con người bị nhiễm độc từ bên trong.

Phim cung cấp những bằng chứng thuyết phục rằng nhựa là một yếu tố chính góp phần vào tỉ lệ vô sinh ngày càng tăng.

Plastic people mang đến những thước phim lịch sử về sự phát triển của nhựa trong thế kỷ 20 và cách nó dần chiếm lĩnh thế giới, với mối liên kết không thể tách rời giữa các tập đoàn dầu mỏ và ngành công nghiệp nhựa.

Theo một cách nào đó, Plastic People giống như một bộ phim kinh dị. Thậm chí, nó có thể được đặt tên là Attack of the killer Polymers (Cuộc tấn công của những sát thủ Polyme).

Dahomey

Dahomey kể về câu chuyện “hồi hương” của 26 báu vật hoàng gia từ Vương quốc Dahomey (nay là Cộng hòa Benin) vào năm 2021. Trước đó, những báu vật này từng bị quân đội Pháp cướp đoạt vào năm 1892.

Phim mở ra quá trình những hiện vật này được trả lại từ Pháp về Benin và phản ứng của người dân Benin đối với sự kiện lịch sử này.

Dahomey kết hợp giữa các yếu tố tưởng tượng và thực tế, sử dụng hình ảnh tài liệu cũng như những đoạn hội thoại mô phỏng nhằm mang lại cái nhìn sâu sắc về sự phức tạp của vấn đề hoàn trả tài sản văn hóa bị chiếm đoạt trong quá khứ.

Dahomey có màn ra mắt quốc tế tại Liên hoan phim Berlin lần thứ 74. Phim cũng lọt vào danh sách rút gọn đề cử Oscar ở hai hạng mục Phim tài liệu hay nhất và Phim quốc tế hay nhất.

Black box diaries

Black box diaries ghi lại hành trình đòi lại công lý của Shiori Ito trong vụ kiện tấn công tình dục của chính cô trong suốt 5 năm.

Phim dựa trên bản báo chí điều tra, phân tích vụ hiếp dâm nghiêm trọng ở Nhật Bản. Thủ phạm là Noriyuki Yamaguchi - giám đốc của Tokyo Broadcasting System.

Ông ta là một người quyền lực, có mối quan hệ với những người ở vị trí cao, trong đó có thủ tướng Shinzo Abe.

“Phim chuyển đổi linh hoạt từ những cảnh điều ra và lời thú tội trực tiếp của thủ phạm. Không hề có sự thao túng hay ủy mị quá mức, phim kéo cảm xúc của chúng ta cuốn theo diễn biến vụ án cam go này” - nhà phê bình Guy Lodge nhận xét.

Black box diaries ra mắt tại Liên hoan phim Sundance 2024. Phim nhận nhiều sự hoan nghênh của giới phê bình và được Tổ chức Đánh giá quốc gia (National Board of Review) bình chọn là 1 trong 5 bộ phim tài liệu hay nhất năm 2024.

The Bibi files

The Bibi files do Alexis Bloom đạo diễn, xoay quanh cuộc điều tra về các cáo buộc hối lộ đối với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Phim dựa trên hàng ngàn giờ thẩm vấn mà cảnh sát Israel ghi lại từ năm 2016 - 2018. Những đoạn băng này chuyển đến nhà làm phim Alex Gibney qua ứng dụng Signal vào đầu năm 2023.

Mặc dù các đoạn âm thanh thẩm vấn từng công bố trước đó nhưng các đoạn video tư liệu trong phim chưa từng phát hành công khai. Bộ phim không chỉ xoay quanh Netanyahu mà còn bao gồm hình ảnh gia đình, bạn bè và cộng sự của ông.

Đặc biệt, phim còn lồng ghép các cuộc phỏng vấn độc quyền với người trong cuộc - những người sẵn sàng lên tiếng công khai chỉ trích tội ác của Benjamin Netanyahu.

Nhà làm phim Alex Gibney chia sẻ: “Những đoạn ghi âm này làm sáng tỏ tính cách của Netanyahu, điều mà chưa ai biết.

Chúng là bằng chứng rõ ràng và không thể chối cãi về bản chất tham nhũng, xảo trá của ông ta. Đồng thời phơi bày cách mà ông ta đưa người dân đến tình trạng bi thảm hiện tại”.

Ernest Cole: Lost and found

Ernest Cole: Lost and found đưa khán giả quay trở lại thời kỳ Apartheid đen tối ở Nam Phi.

Bộ phim kể về câu chuyện của Ernest Cole, một nhiếp ảnh gia tài năng dám đối mặt với sự thật phũ phàng của Apartheid - chế độ phân biệt chủng tộc và ghi lại những hình ảnh chân thực về cuộc sống của người da đen dưới ách áp bức.

Qua những bức ảnh đầy chất thơ nhưng cũng không kém phần đau xót của Ernest Cole, khán giả được chứng kiến những góc khuất của xã hội Nam Phi thời đó, nơi mà sự bất công và phân biệt đối xử diễn ra hằng ngày.

Phim cũng tái hiện lại hành trình đầy gian nan của Ernest Cole khi ông phải rời khỏi quê hương để bảo vệ bản thân và những tác phẩm của mình.

Ernest Cole: Lost and found là bằng chứng lịch sử về một thời kỳ đen tối của nhân loại. Phim khơi gợi trong lòng khán giả những suy ngẫm sâu sắc về sự bất công, về quyền con người và về tầm quan trọng của việc ghi lại lịch sử.

Catching fire: The story of Anita Pallenberg

Catching fire: The story of Anita Pallenberg kể về huyền thoại rock’n’roll Anita Pallenberg - người trở thành nguồn cảm hứng lớn cho ban nhạc The Rolling Stones.

Phim xây dựng dựa trên bản thảo tự truyện Black Magic, được các con của Pallenberg phát hiện sau khi bà qua đời vào năm 2017.

Những đoạn văn trong cuốn sách này được Scarlett Johansson tái hiện trong phim, mang đến cái nhìn sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp đầy biến động của Pallenberg.

Phim không chỉ ca ngợi tài năng và phong cách của Pallenberg, mà còn vén màn sự thật về mặt tối của nền văn hóa rock, đặc biệt là mối quan hệ phức tạp giữa bà và Keith Richards.

Ennio

Ennio là phim tài liệu phát hành năm 2021 do Giuseppe Tornatore - đạo diễn đoạt giải Oscar - chỉ đạo. Phim thực hiện nhằm vinh danh cuộc đời và di sản của Ennio Morricone, nhạc sĩ huyền thoại người Ý.

Ennio kể lại hành trình sáng tác âm nhạc của Morricone trong suốt chặng đường sự nghiệp. Phim bao gồm phỏng vấn với các đạo diễn, biên kịch, nhạc sĩ, nhà soạn nhạc và nhà phê bình nổi tiếng từng làm việc cùng Morricone khi ông sinh thời.

“Càng xem phim và nghe nhạc về Ennio Morricone, ta càng có suy nghĩ chung: Liệu rằng âm nhạc của ông đến từ đâu?

Cái hay của Ennio là không chỉ tập trung vào âm nhạc của Morricone mà còn bản nghiên cứu về tính cách đầy ẩn ý và có phần nghiêm túc, đôi khi lại có phần tinh nghịch” - tờ Variety nhận xét.

Tóm lại, Ennio không chỉ là sự tri ân dành cho huyền thoại Ennio Morricone mà còn mở ra cái nhìn sâu sắc về tính cách đặc biệt và sự nghiệp huyền thoại của người góp phần định hình lịch sử âm nhạc.

Skywalkers: A love story

Skywalkers: A love story là bộ phim tài liệu đầy kịch tính và lãng mạn, kể về câu chuyện tình yêu của cặp đôi người Nga, Angela Nikolau và Ivan Beerkus. Cả hai nổi tiếng với những màn biểu diễn leo trèo táo bạo và nguy hiểm trên các tòa nhà chọc trời khắp thế giới.

Họ đã chinh phục nhiều công trình cao nhất và nổi tiếng nhất, trong đó có Merdeka 118 tại Kuala Lumpur, Malaysia.

Phim khám phá sâu hơn về cuộc sống, tình yêu và đam mê của Angela và Ivan, đồng thời làm nổi bật những rủi ro, thách thức mà họ phải đối mặt.

Qua đó, người xem thấy được lòng dũng cảm, sự kiên trì và tình yêu mãnh liệt của họ dành cho công việc tiềm ẩn nhiều rủi ro này.

10 phim Việt thua lỗ nhất năm 2024: Có phim không thu nổi 100 triệu đồng

Biệt đội hot girl, Domino: Lối thoát cuối cùng, Án mạng lầu 4, B4S - Trước giờ yêu, Móng vuốt, Mùa hè đẹp nhất… là những phim Việt có doanh thu thấp nhất năm 2024.