Nhưng hơn 20 năm, từ trung tâm quận 1 nhìn sang Thủ Thiêm - chỉ cách trung tâm TP con sông - vẫn hoang sơ. Bao lợi thế, tiềm năng vùng bán đảo chưa được đánh thức.

Hơn hai thập niên, khu đô thị Thủ Thiêm mới cơ bản hoàn thành di dời dân, tạo mặt bằng trống, một số công trình mọc lên nhưng chủ yếu là dự án bất động sản. Hình hài trung tâm tài chính chưa nên dạng hình. Nay TP phải xây dựng đề án khác đưa Thủ Thiêm thành trung tâm tài chính tầm cỡ. Giấc mơ đô thị đặc biệt ở bán đảo này phải tính toán, xây dựng lại. Trung tâm tài chính, thương mại, kỳ tích "Thủ Thiêm" - một đầu tàu kéo đưa kinh tế vùng, cả nước phát triển vẫn trên giấy. Thời gian trôi qua, cơ hội cũng trôi qua.

Khi nhắc đến Thủ Thiêm, chẳng ai quên Phố Đông (Thượng Hải, Trung Quốc) vì Phố Đông và Thủ Thiêm có điểm xuất phát không mấy khác nhau. Phố Đông từng là vùng đất hoang sơ, nghèo nàn nằm bên sông Hoàng Phố. Nhưng chỉ trong một thập niên từ khi được phê duyệt chủ trương, Phố Đông đã "hóa rồng" trở thành trung tâm tài chính, thương mại của thế giới. Kỳ tích Phố Đông khiến cả thế giới kinh ngạc, nơi đây được ví như Phố Wall của New York hay The City của London. Cùng vạch xuất phát, cùng ước mơ, hoài bão, nhưng chỉ thấy kỳ tích Phố Đông!?

"Ôn cố tri tân" - nói chuyện Thủ Thiêm, Phố Đông để nhìn lại một giấc mơ táo bạo, đột phá, kỳ vọng lớn mà lãnh đạo TP.HCM đang xây dựng, đặt vào đề án TP Thủ Đức. Nơi đây được kỳ vọng sẽ hình thành một khu đô thị sáng tạo, tương tác cao ở khu vực phía đông TP.HCM - một đầu tàu, động lực mới trong phát triển kinh tế vùng và cả nước.

Một lần nữa câu hỏi so sánh giữa phát triển Phố Đông và Thủ Thiêm cần được nhìn nhận để có bước đi đúng, vững chắc, đảm bảo thành công hơn cho đề án TP Thủ Đức. Những bài học của Phố Đông về xây dựng chiến lược phát triển và cơ chế quản lý đặc thù, thậm chí thay đổi khung chính sách tạo một số đặc quyền cho khu đô thị mới... cần được làm rõ.

Phát triển TP Thủ Đức không chỉ là chiến lược địa phương mà phải trở thành chính sách mang chiến lược của quốc gia. Bài học ở Phố Đông và Thủ Thiêm cho thấy tâm huyết ấp ủ của lãnh đạo nhiệm kỳ trước nhưng nếu không có chủ trương, chính sách đặc thù; những quy hoạch, kế hoạch chi tiết, cẩn thận, tỉ mỉ cùng với những ràng buộc pháp lý để chủ trương đảm bảo thực hiện xuyên suốt và quy hoạch khó lòng bị điều chỉnh, thay đổi thì mục tiêu ban đầu sẽ dễ bị méo mó, chệch hướng, thậm chí phá sản ở nhiệm kỳ sau.

Một đề án quy hoạch đô thị đặc biệt có thể tạo ra một đầu tàu bứt phá cho nền kinh tế nhưng nếu không thận trọng, xây dựng kỹ sẽ chỉ làm giá bất động sản leo thang và lợi ích nhận được chỉ dành cho một nhóm người. Cần lưu ý rằng, phát triển một TP mà chỉ thấy giá bất động sản tăng vùn vụt, không khéo đó là con dao hai lưỡi. Bởi giá đất tăng, quy hoạch dễ bị phá nát, khó đền bù để thực hiện các dự án, đặc biệt là nhiều người mải mê chạy theo bất động sản, quên đi các mục tiêu khác được đặt ra khi phát triển TP...

Thành phố Thủ Đức: phía Đông có gì lạ?

TTO - Thủ tướng vừa đồng ý chủ trương thành lập thành phố phía Đông trực thuộc TP.HCM trên cơ sở sáp nhập quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức với tên gọi dự kiến thành phố Thủ Đức. Vậy thành phố mới này có gì lạ?