Ngoài đồng vụ lúa đông xuân xanh ngắt, gió thổi xào xạc rụng tàu cau ở trong vườn - Ảnh: GIA TIẾN

Năm nay thằng Quân không phải mua vé xe sớm, không phải chen lấn giữa biển người đổ về quê ăn tết nữa. Chú của nó từ nước ngoài về, thuê xe đi luôn từ Sài Gòn về miệt thứ. Từ lúc bước lên xe, chú nó liên tục nói: "20 năm, 20 năm rồi chú không được đón tết ở nhà, 20 năm rồi…".

Hai mươi năm xa nhà, với một đứa mai làm chỗ này mốt làm chỗ khác, cả năm về nhà mấy lần như thằng Quân thì chẳng thể nào hiểu nổi. Nó đang tự thắc mắc, thời đại nào rồi? Bây giờ gọi điện video call, hình ảnh âm thanh trung thực, rõ ràng. Người người, nhà nhà check in bánh chưng, bánh tét, mai đào khoe sắc trên Facebook, Zalo ầm ầm… hà cớ gì chú Út nó cảm thán 20 năm, cảm thán về cái tết nghe xa lắc …

Cắt dòng suy nghĩ của nó, thím Út ngồi kế bên thốt lên: "Mèn ơi". Nghe ngờ ngợ. Suốt những năm ở xứ người, tiếng Tây, tiếng Ta, lâu lắm rồi thím mới thốt lên hai chữ "mèn ơi". Khi xe chạy bon bon trên đường thím bắt gặp thửa ruộng, mái lá đơn sơ, luống rau trên bờ cùng dây dưa hấu… Nhất là luống cải làm dưa, nghe trong đôi mắt và nụ cười của thím có khạp mần dưa của nội, có vị chua nồng nơi đầu lưỡi quyện vào mớ thịt kho nước dừa.

Và thím khóc… Cách đây 20 năm, cũng lần về quê đón tết như bây giờ, chỉ là lúc đó chú thím về thì bà nội đã nằm yên bên ông nội. Ngoài đồng vụ lúa đông xuân xanh ngắt, gió thổi xào xạc rụng tàu cau ở trong vườn. Giá mà khi đó có Facebook, Zalo chắc chú thím sẽ thôi buồn vì không nhìn được mặt nội …

Chú Út ngồi đó mắt đăm chiêu… Chú buồn. Nỗi buồn của những người đàn ông bao giờ cũng vậy, yên lặng mà dữ dội …

Xe vẫn đi, ngang qua những vườn hoa tết, ngang qua chợ búa, xóm làng, ngang qua những trái tim hừng hực lửa quê hương, lửa của sum vầy của tết.

Chuyến xe về lại nơi chôn nhau cắt rốn, chuyến xe hành trình 20 năm bỏ lại hai bên đường rung rinh những bông hoa sao nhái, phấp phới bay như gợi nhắc những kỷ niệm êm đềm thời thơ ấu. Cũng mùa hoa này, lúc nội còn sống, cứ nghe gió chướng se se lạnh trên nóc nhà là nội đi vót lá dừa lấy cọng dừa bó chổi, rồi ép chuối phơi khô. 

Tết mà, nhứt định phải có món mứt này, rồi qua 23 âm lịch có thêm mứt dừa, bánh bông lan, bánh kẹp… Và bánh tét. Với nội bánh tét phải được buột bằng dây lạt. Dì ba có lần đi đám giỗ đem về hai đòn bánh tét nhân chuối gói bằng dây nilông, nội nhất định không ăn. Ai không biết thì nói bà già khó tính quá trời. Nhưng chỉ có những đứa con trong nhà là hiểu nội. Nội đang giữ gìn lửa của ông cha xưa, giữ Tết như bao bà mẹ khác.

Rồi dưa kiệu, dưa cải, thịt kho… Rồi tết.

Tết ở đâu xa? Tết ở ngay trong thời khắc những bà mẹ đón con về. Chú Út hiểu điều này nên chú ngồi trên xe trầm ngâm, chú nhớ mùi bộ lư đồng, mùi bánh tét sôi sùng sục, chú nhớ tấm khăn rằn của nội, nhớ món mứt chuối ngọt lịm nơi đầu lưỡi mỗi dịp tết đến xuân về…

Nội không còn nữa, nhưng nội vẫn còn ở đâu đó trong cây xoài nội trồng, trong bộ chén dĩa nội mua (tết mới được đem ra ăn à), trong cái tính nói chuyện của ba, trong những ký ức tuyệt vời mà trên chuyến xe này thằng Quân đã được nghe chú Út kể. Và trong những ngày của tết có vị ngọt của bánh mứt, có cay nồng của miếng trầu, chung rượu…

…

Chú Út thắp nhang trên bàn thờ của nội, mùi hương nhang xộc vào cánh mũi, mắt chú đỏ hoe. Ôi mùa xuân, mùa của sum vầy…

Về thôi, ở quê có đứa con 'điên điên dại dại' đang ngóng chờ...

TTO - Giáp tết, gom góp được hơn triệu bạc, cô trở về bởi cô biết nơi quê nghèo người chồng già yếu và đứa con trai 'điên điên dại dại' đang ngóng chờ cô…