Xin hỏi khi em gái tôi về VN để nhận phần di sản được chia này (khoảng 800 triệu đồng) có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không, nếu có thì phải đóng bao nhiêu phần trăm trên tổng số tiền được nhận, và có phải làm thủ tục gì để được nhận không?

(ĐÀO THỊ TÚ NGA)

Trả lời:

Đối với trường hợp này, vì chị không nêu rõ việc mẹ chị chết có để lại di chúc hay không và căn nhà này có thuộc sở hữu của duy nhất mẹ chị hay không, nên tôi sẽ tư vấn cho chị dựa theo giả định là mẹ chị mất không để lại di chúc và di sản để lại là căn nhà thuộc sở hữu của duy nhất mẹ chị, ba chị em chị là những đồng thừa kế duy nhất.

Dựa trên cơ sở này, tôi đưa ra tư vấn như sau:

Do mẹ chị mất không để lại di chúc nên căn cứ theo điều 675 Bộ luật dân sự, ba chị em sẽ thuộc trường hợp thừa kế theo pháp luật.

Theo đó, căn cứ theo điều 676 Bộ luật dân sự, ba chị em sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Để nhận được phần di sản này, ba chị em phải tiến hành thủ tục khai nhận di sản đối với căn nhà do mẹ để lại.

Trường hợp ba chị em nhận di sản thừa kế là căn nhà (ba chị em cùng đứng tên căn nhà) thì sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân căn cứ theo khoản 4, điều 4 Luật thuế thu nhập cá nhân 2007, sửa đổi năm 2012 quy định về thu nhập được miễn thuế:

“4. Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau”.

Tuy nhiên, theo yêu cầu của chị, căn nhà này sẽ được bán đi để chia lại cho người em ở Úc. Do đó, về nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân của em gái chị, khi chuyển nhượng căn nhà này, có hai trường hợp có thể xảy ra như sau:

1. Nếu em gái chị chưa có quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở nơi khác tại Việt Nam thì em gái chị sẽ được miễn thuế, căn cứ theo điểm b.1.1.2 khoản 1, điều 3 thông tư 111/2013/TT-BTC.

2. Nếu em gái chị đã có quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở nơi khác tại Việt Nam thì căn cứ theo điểm b khoản 4 điều 17 thông tư 92/2015/TT-BTC, trường hợp chuyển nhượng bất động sản là đồng sở hữu thì nghĩa vụ thuế được xác định riêng cho từng người nộp thuế theo tỉ lệ sở hữu bất động sản.

Do đó, em gái chị sẽ chịu thuế theo tỉ lệ sở hữu căn nhà. Cụ thể mức thuế suất em gái chị phải chịu là 1/3 của 2% giá trị chuyển nhượng căn nhà (2% giá trị chuyển nhượng là mức thuế suất áp dụng đối với trường hợp chuyển nhượng bất động sản theo khoản 12, điều 2 nghị định 12/2015/NĐ-CP).