Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (trái) tiếp Thủ tướng quốc đảo Solomon Islands Manasseh Sogavare tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc năm 2019 - Ảnh: AP

Trong bình luận đầu tiên về vấn đề này, Chính phủ quần đảo Solomon cho biết: "Mở rộng quan hệ đối tác là cần thiết để cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân chúng tôi, và để giải quyết các mối đe dọa an ninh mà đất nước đang đối mặt".

Solomon cho biết quốc đảo đang "đa dạng hóa quan hệ đối tác an ninh của đất nước, bao gồm với Trung Quốc" và đang làm việc để ký một số thỏa thuận với Bắc Kinh "để tiếp tục tạo ra môi trường an toàn và an ninh hơn nữa cho đầu tư trong nước và nước ngoài".

Theo Hãng tin Reuters, một hiệp ước an ninh với quần đảo Solomon sẽ là bước tiến lớn đối với Trung Quốc trong khu vực mà các đồng minh Úc và New Zealand của Mỹ coi là "sân sau" của họ trong nhiều thập kỷ qua.

Úc và New Zealand đã bày tỏ lo ngại của họ về tác động của việc hợp tác quân sự giữa Trung Quốc và quần đảo Solomon đối với an ninh trong khu vực, sau khi dự thảo hợp tác an ninh giữa Bắc Kinh và quốc đảo này bị rò rỉ trong tuần này.

Một quan chức quần đảo Solomon nói với Reuters rằng một thỏa thuận an ninh với Trung Quốc sẽ được trình lên nội các quốc đảo để xem xét.

Quần đảo Solomon cho biết thỏa thuận này sẽ đáp ứng các nhu cầu nhân đạo, và cần thiết để giúp Solomon xây dựng lại nền kinh tế sau những cuộc bạo động gần đây. Solomon cũng sẽ ký một thỏa thuận về hàng không với Trung Quốc và tăng cường thương mại.

Solomon khẳng định vẫn duy trì thỏa thuận an ninh ký kết năm 2017 với Úc.

Cũng trong ngày 25-3, Thủ tướng Úc Scott Morrison cho biết Úc và New Zealand là một phần trong "gia đình Thái Bình Dương" và có lịch sử hỗ trợ an ninh và ứng phó với các cuộc khủng hoảng trong khu vực.

"Có những người khác có thể tìm cách gây ảnh hưởng và chúng tôi rất ý thức về điều đó", ông Morrison nói.

Trong khi đó, Ngoại trưởng New Zealand Nanaia Mahuta nói rằng các đối tác Thái Bình Dương nên minh bạch trong những hành động của họ.

Theo tài liệu rò rỉ về thỏa thuận an ninh nói trên, cảnh sát và quân đội Trung Quốc có thể giúp đỡ Solomon giữ gìn trật tự xã hội, ứng phó với thảm họa và bảo vệ an toàn cho công dân cũng như các dự án lớn của Trung Quốc tại quần đảo này.

Bộ trưởng Quốc phòng Úc Peter Dutton nói bất kỳ động thái nào nhằm thiết lập một căn cứ quân sự của Trung Quốc tại quần đảo Solomon đều đáng quan ngại.

Chính quyền quốc đảo Solomon Islands cũng đã quyết định cắt đứt quan hệ với Đài Loan, thiết lập quan hệ với Trung Quốc vào năm 2019.

Khu Chinatown ở quần đảo Solomon bị cướp bóc, đốt phá trong bạo động

TTO - Hàng ngàn người, một số mang theo mã tấu, đã tràn qua khu Chinatown và các khu tập trung nhiều cơ sở làm ăn tại thủ đô Honiara của Solomon Islands, một quốc đảo gần Úc.