Nhiều hộ kinh doanh tại các chợ đầu mối cho biết doanh thu hầu hết đạt trên 500 triệu đồng/năm nên tuân thủ đóng thêm các loại thuế, chi phí phát sinh theo quy định mới. Tuy nhiên vẫn có tâm lý "sợ làm sai" vì chưa rõ các quy định, dẫn đến khả năng kinh doanh cầm chừng.

Phát sinh nhiều vấn đề 

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online ngày 31-12, ông N.V.Đ., thương nhân ngành hàng thịt heo tại chợ đầu mối Hóc Môn (TP.HCM), cho biết trước đây nộp theo thuế khoán là 10 triệu đồng/tháng, nay theo thuế kê khai khả năng sẽ tốn nhiều hơn, đặc biệt đơn vị có doanh thu lớn (trên 500 triệu - PV) nên chịu thêm các loại thuế và chi phí khác theo quy định mới. 

Tuy vậy, ông Đ. khẳng định vẫn tuân thủ quy định Nhà nước.

Theo ông Đ., điều gặp khó là đến hôm nay đối tác cung cấp heo mảnh không chịu ký hợp đồng để ông có hóa đơn chứng từ đầu vào để kê khai. 

Lý giải điều này, ông Đ. cho biết sạp ông bán mảnh cho đối tác và lấy hoa hồng cố định trước giờ là 1.000 đồng/kg, nhưng khi áp dụng chính sách thuế mới ông bị phát sinh thêm nhiều chi phí nên đề xuất mức chiết khấu lên 1.700 đồng/kg, dẫn đến đối tác không chịu.

"Nếu đối tác không chịu ký hợp đồng thì tôi sẽ không nhập heo của họ. Để thay thế, chúng tôi có thể tăng giết mổ hoặc sẽ tìm mối khác. Nhưng với lượng cung chiếm tới 70%, nếu không nhập heo từ họ thì trước mắt lượng heo về sạp tôi tại chợ đầu mối sẽ giảm mạnh", ông Đ. nhận định.

Tương tự, đại diện một sạp bán heo mảnh tại chợ đầu mối cũng cho biết vẫn chưa tìm được tiếng nói chung với đối tác cung ứng heo mảnh, nên có thể hoạt động trong ngày đầu áp dụng chính sách thuế mới có thể bị gián đoạn ít nhiều, thậm chí có thể tạm nghỉ. 

Ngoài ra, việc cơ quan thuế vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể thêm, giải đáp các thắc mắc từ thương nhân dù đã ngày cuối năm 2025 cũng khiến thương nhân có tâm lý không tự tin kinh doanh.

"Trước đây, thương lái mua heo hơi rồi giết mổ và bán heo mảnh vào chợ gần như không đóng các khoản thuế phí gì nhiều, dù doanh thu của họ mỗi năm là rất lớn. Thời điểm này, thương lái thuộc diện hộ kinh doanh phải thực hiện nghĩa vụ thuế nhưng có vẻ họ còn lúng túng, điều này gián tiếp gây khó, gây bị động cho chúng tôi, bởi chúng tôi cần hóa đơn, chứng từ đầu ra đầu vào", vị này than.

Một số thương lái, thương nhân kinh doanh rau củ, hải sản cũng cho biết dù chỉ còn vài giờ nữa là áp dụng chính sách thuế mới nhưng vẫn còn gặp ít nhiều khó khăn ở khâu hóa đơn chứng từ đầu ra đầu vào vì mua hàng nhỏ lẻ nhiều nơi, trong đó chủ yếu từ nông dân. 

Điều này dẫn đến khả năng khó có thể thỏa các điều kiện của chính sách thuế mới. Do đó, mong muốn ngành thuế cho thêm thời gian để hộ kinh doanh thích nghi, hoặc có giải pháp cho phù hợp với thực tế.

Chợ xác nhận thương nhân còn bối rối với chính sách thuế, hoạt động có thể ảnh hưởng

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online ngày 31-12, đại diện ban quản lý một chợ đầu mối tại TP.HCM cho biết hầu hết thương nhân kinh doanh tại chợ đều có doanh thu từ 500 triệu đồng/năm trở lên nên thuộc ngưỡng phải đóng các loại thuế theo quy định mới.

Theo vị này, để hỗ trợ thương nhân, từ tháng 11 đến nay chợ đã làm hết thẩm quyền có thể thông qua việc tuyên truyền, phối hợp với cơ quan thuế để liên tục tổ chức các buổi tập huấn, hướng dẫn cho thương nhân tại chợ.

Tuy vậy, thực tế có thương nhân hiện vẫn còn chưa rõ các quy định và hướng dẫn từ ngành thuế, dẫn đến tâm lý sợ làm sai, dù lực lượng này khẳng định sẵn sàng tuân thủ quy định thuế mới để minh bạch các hoạt động.

"Hóa đơn đầu ra đầu vào, thương nhân tự bắt heo từ dân hoặc công ty để mang đi giết mổ và bán heo mảnh ra chợ, nhưng cũng nhiều trường hợp thương nhân nhập heo mảnh lại từ thương lái và lấy hoa hồng theo đầu ký. Do đó, phát sinh nhiều vấn đề về hóa đơn chứng từ, hợp đồng ký kết giữa các bên, điều mà gần như trước đây cả người bán lẫn người mua ít ai làm khi áp dụng thuế khoán", vị này lý giải.

Trong khi đó, trả lời về trường hợp nếu người mua và người bán không tìm được tiếng nói chung, dẫn đến lượng hàng về chợ đầu mối có thể bị sụt giảm mạnh, đại diện một chợ đầu mối tại TP.HCM khẳng định đến hiện nay nguồn cung tại chợ vẫn ổn định. Còn trường hợp có bị sụt giảm hay không thì chờ sang 1-1-2026 ghi nhận lượng hàng.

Tuy vậy, vị này thừa nhận nếu giữa người bán và mua không tìm được tiếng nói chung thì khả năng sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung về chợ, đồng nghĩa với việc sẽ ảnh hưởng tới khâu sản xuất, khâu trung gian, và nguồn cung cho thị trường chợ lẻ.

Hộ kinh doanh được hỗ trợ kê khai thuế

Chỉ còn hai tuần nữa, hộ kinh doanh sẽ chuyển sang thuế kê khai. Việc tự kê khai, nộp thuế và sử dụng hóa đơn điện tử... được các hộ kinh doanh rất quan tâm, do mọi việc vẫn còn khá mới mẻ.