Theo The New York Times, trong bối cảnh xã hội vẫn còn nhiều khủng hoảng thiên tai, dịch bệnh... thông điệp ấy dường như chạm đúng tâm lý thời đại: con người mệt mỏi trước nhiều biến động và chọn cách quay về bên trong để tự bảo vệ mình. 

Nhưng liệu đó là một lời khuyên hữu ích hay chỉ như sự biện minh cho một lối sống vị kỷ?

Thay đổi gu đọc

Năm 1936, Dale Carnegie xuất bản cuốn Đắc nhân tâm, một trong những tựa sách chữa lành bán chạy nhất từ trước đến nay. Tựa sách đã bán được hơn 30 triệu bản. Lý giải sức hút này, nhà báo Emma Goldberg cho rằng thời điểm sách ra đời, nước Mỹ và cả thế giới đều chìm trong những cuộc khủng hoảng kinh tế.

Tỉ lệ thất nghiệp ở Mỹ lên tới 16,9%, người dân tuyệt vọng chờ đợi một "công thức" để thoát nghèo. 

Cuốn sách của Carnegie xuất hiện như một món quà trời cho, hứa hẹn sự thành công nếu độc giả biết thay đổi từ những điều nhỏ nhất như: nở nụ cười, khen ngợi người khác, khéo léo làm vừa lòng họ.

Những điều này định hình nội dung dòng sách chữa lành suốt nhiều thập niên. Đó là muốn tiến xa, hãy hòa hợp với người khác và làm họ yêu mến mình. 

Điều này cũng phản ánh niềm tin vào sự kết nối xã hội và sự tử tế có thể đưa con người vượt qua khó khăn.

Nhưng gần một thế kỷ sau, trên kệ sách lại xuất hiện những cái tên gây sốt như: Dám bị ghét (Kishimi Ichiro và Koga Fumitake), Ranh giới tự do (Nedra Glover Tawwab) hay Nghệ thuật tinh tế của việc... mặc kệ (Mark Manson) đều khuyên độc giả hãy tập trung vào bản thân và ít bận tâm đến nhu cầu của người khác. Đây đều là những tựa bán chạy toàn cầu và đã được xuất bản tại Việt Nam.

Cụ thể hơn, những tác phẩm này cho rằng độc giả không nhất thiết phải làm hài lòng tất cả mọi người, hãy can đảm nói không với những người mình không thích và thậm chí đừng sợ trở thành kẻ phản diện.

Ranh giới của tự do cá nhân và sự vị kỷ

Theo nhiều nhà nghiên cứu, danh mục best-seller của sách chữa lành phản chiếu nỗi lo của con người trong từng giai đoạn xã hội. 

"Nếu Đắc nhân tâm ra đời khi nước Mỹ còn đói nghèo, như sợi dây kết nối con người với nhau thì những tựa sách chữa lành xuất bản sau đại dịch Covid-19 lại hướng ta tập trung vào bản thân nhiều hơn sau khi chịu đựng những mất mát, khi đã thấy rõ sự mong manh của một kiếp người.

Giãn cách xã hội, nỗi lo về vắc xin, vật tư y tế... khiến ta càng trân trọng bản thân hơn", nhà báo Emma Goldberg của The New York Times nhận định. 

Và trong thời đại này, băn khoăn lớn nhất là tập trung bản thân đến mức nào thì sẽ trở thành ích kỷ? Ranh giới nào để một người thực sự tự do mà không trở thành con người vị kỷ?

Bác sĩ tâm lý Ingrid Clayton, tác giả cuốn Nuông chiều: Tại sao nhu cầu làm hài lòng người khác lại khiến chúng ta đánh mất chính mình, chia sẻ: "Đôi khi việc từ chối làm hài lòng người khác là điều nên làm. Chúng ta cần có thời gian cho bản thân để hồi phục. Nhưng sau đó phải quay lại với một năng lượng mới để gắn kết nhiều hơn".

Doraemon ra mắt ấn bản đặc biệt tại Việt Nam kỷ niệm 50 năm phát hành

Nhân ngày sinh nhật của Mèo Ú Doraemon, Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành trọn bộ 6 tập thuộc series kỷ niệm của Fujiko Pro. và Nhà xuất bản Shogakukan.