Ngày 9-6, Quốc hội sẽ thảo luận tổ về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Theo luật hiện hành, chỉ khi doanh nghiệp đã có đất ở (thuần ở) hoặc doanh nghiệp đã có đất ở và các loại đất khác không phải đất ở (trong khu đất có ít nhất 1m² đất ở) mới được làm dự án.

Còn lại dù doanh nghiệp đã có quỹ đất phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhưng chưa có chút đất ở nào (thuần đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp, đất sản xuất kinh doanh, thương mại dịch vụ…) đều bế tắc, không được làm dự án.

Hàng trăm dự án vướng

Quy định gây vướng mắc cho hàng trăm dự án nhà ở thương mại trên cả nước, đặc biệt tại TP.HCM, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai…

Một chủ đầu tư tại Hà Nội có khu đất ở quận Đống Đa đã được cấp giấy phép quy hoạch, chấp thuận bản vẽ tổng mặt bằng 1/500 và phê duyệt phương án kiến trúc. Dự án hiện phù hợp quy hoạch chức năng hỗn hợp, nằm trong kế hoạch sử dụng đất của quận nhưng "đắp chiếu" vì không có chút đất ở nào.

Từ năm 2016 đến nay, chủ đầu tư đã nộp hơn 50 tỉ tiền thuê đất và tiền thuế, nhưng do ách tắc, không thể khởi công, đã gây thiệt hại lớn cho Nhà nước, chủ đầu tư.

Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đang trình kỳ họp thứ 5 có đưa vào quy định cho chủ đầu tư "có quyền sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở đã nộp tiền sử dụng đất hoặc nộp tiền thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê" được làm dự án nhà ở.

Dù vậy, theo Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, nội dung này không thống nhất quy định của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cũng đang trình tại kỳ họp này.

Theo đó, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chỉ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại đối với đất ở hoặc đất ở và đất khác không phải là đất ở.

Ủy ban Pháp luật đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá tác động để quy định thống nhất nội dung này trong hai dự thảo luật.

Cần thống nhất tháo gỡ cho doanh nghiệp

Đây không phải lần đầu tiên Chính phủ trình Quốc hội nội dung sửa đổi quan trọng này để "gỡ vướng" cho doanh nghiệp.

Tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất (tháng 1-2022), khi trình dự thảo luật sửa đổi 9 luật, Chính phủ đã đưa vào quy định loại đất khác (không phải đất ở) được làm dự án nhà ở. Tuy nhiên khi thảo luận, bên cạnh ý kiến đồng ý sửa đổi để tháo gỡ vướng mắc cho các dự án, nhiều đại biểu lại đề nghị cân nhắc thận trọng. 

Luật thông qua sau đó không đưa quy định này vào.

Giám đốc một doanh nghiệp tại TP.HCM cho hay số lượng khu đất có 100% đất ở hoặc một phần đất ở chỉ chiếm phần rất nhỏ, trong khi doanh nghiệp có thuần đất khác lại chiếm đa số hiện nay.

Luật Nhà ở cũng mới mở ra cho loại đất khác đã nộp tiền sử dụng đất hoặc nộp tiền thuê đất một lần, và loại đất trả tiền hằng năm dù rất phổ biến sẽ không được thực hiện dự án nhà ở.

Nghị quyết 18 đang chủ trương chuyển sang thuê đất trả tiền hằng năm, nếu quy định như dự thảo sẽ tiếp tục gây ách tắc rất lớn về chính sách pháp luật. Do vậy, Luật Nhà ở (sửa đổi) nên áp dụng thống nhất theo Luật Đầu tư, chỉ yêu cầu doanh nghiệp có quyền sử dụng đất hợp pháp.

Thủ tướng: Không hợp thức hóa sai phạm nhưng phải có giải pháp gỡ vướng dự án

Sáng 16-4, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM.