Đó là số phận "nghiệt ngã" của Quán Kỳ Nam nói riêng và những phim nghệ thuật, phim độc lập nói chung trong cỗ máy khổng lồ của thị trường phim chiếu rạp mà mỗi suất chiếu là một cơ hội tối đa hóa lợi nhuận của các nhà phát hành.

Liền có không ít bài báo "khóc" cho Quán Kỳ Nam: "Tiếc cho Quán Kỳ Nam", "Đau lòng cho Quán Kỳ Nam"...

Thậm chí trên mạng một số cây bút, một số người nổi tiếng, cả khán giả kêu gọi "giải cứu" phim, rủ bạn bè, người thân đi xem phim. Có người đau xót vì một phim đẹp, lắng đọng, thấm đẫm căn tính Việt Nam chỉ có vài suất chiếu ít ỏi, lại vào khung giờ bất lợi.

Quán Kỳ Nam vẫn đang chiếu ngoài rạp

Nhưng trong một thời đại khán giả không ít lần chán chường trước những chiến dịch truyền thông "bẩn", trào lưu hô hào giải cứu sáo rỗng, giả tạo, không phải lời kêu gọi nào cũng... khả tín. Thậm chí giữa một thực đơn quá nhiều món hấp dẫn, tức thì mời gọi, người ta bỗng nghi ngờ, ngại xem một bộ phim... cần được giải cứu.

Với Quán Kỳ Nam, một bộ phận khán giả đã quyết định trao niềm tin vào Leon Lê - đạo diễn từng ghi dấu ấn với khán giả qua Song lang bảy năm trước. 

Dẫu số lượng người xem chưa bùng lên thành làn sóng nhưng ít nhất đã tạo ra hiệu ứng FOMO, giúp một bộ phim nghệ thuật kén khán giả bị cho sắp rời rạp có thêm một cơ hội đến gần hơn với công chúng.

Tới thời điểm hiện tại, sau hơn nửa tháng bộ phim vẫn đang trụ rạp, thu về 4,6 tỉ đồng (theo Box Office Vietnam). Đây là một con số không phải thấp so với mặt bằng doanh thu phim nghệ thuật từ trước tới nay tại rạp Việt.

Những người đi xem Quán Kỳ Nam về có khen có chê và ơn trời, may mà có khen - chê chứ không đến mức "tắt điện" không buồn khen - chê.

Song hành trình của Quán Kỳ Nam thêm lần nữa cho thấy sức mạnh của điện ảnh đích thực. Nếu phim có chất lượng hoặc ít ra vẫn có điều gì đó khiến người ta vấn vương, lưu luyến, tự bản thân nó có đường đến với công chúng qua hình thức truyền miệng, những chia sẻ chân thành hoặc những thảo luận sâu sắc trên các diễn đàn, hoặc qua sức lan tỏa của những khán giả trung thành yêu điện ảnh, ủng hộ điện ảnh. Đây là điều có muốn phù phép cũng bất khả.

Màn trình diễn không như kỳ vọng chỉ là "cái chết vật lý"

Trong lịch sử điện ảnh có không ít phim được giới phê bình đánh giá cao, đoạt giải thưởng nhưng lại thất bại thảm hại về doanh thu. 

Điều đó không chỉ xảy ra với phim nghệ thuật mà cả các "bom tấn" được đầu tư hàng trăm triệu USD. Không chỉ với những đạo diễn trẻ mà cả những "già gân" như Steven Spielberg, Quentin Tarantino đến Martin Scorsese, Denis Villeneuve... 

Hay như ba phim nghệ thuật của Việt Nam đoạt giải cao tại các liên hoan phim uy tín trên thế giới thời gian qua cũng không khả quan về mặt doanh thu (Mưa trên cánh bướm hơn 600 triệu đồng, Bên trong vỏ kén vàng 1,4 tỉ đồng, Cu li không bao giờ khóc 744 triệu đồng).

Ở các thị trường như Mỹ, châu Âu, nguyên tắc cung cầu trong kinh doanh thẳng nhưng rất thật. Một phim có chất lượng tệ mà doanh thu cao vẫn được hoan nghênh; một phim hay mà doanh thu thấp sẽ bị cắt suất chiếu. Rất sòng phẳng, đúng nguyên tắc thị trường.

Bù lại, họ có các quỹ điện ảnh quốc gia hoặc các rạp chiếu phim nghệ thuật chuyên biệt (art house cinemas) được trợ cấp. Điều này giúp các phim nghệ thuật không quá phụ thuộc hoàn toàn vào doanh thu cũng như thị hiếu đại chúng. Đó là điều thiệt thòi cho những nhà làm phim nghệ thuật/độc lập của nước ta.

Nhưng một màn "trình diễn" không được như kỳ vọng ngoài rạp không phải lúc nào cũng đặt dấu chấm hết, đó chỉ là một "cái chết vật lý". 

Có những phim theo thời gian được đánh giá lại, được thổi bùng sức sống bởi thời gian, thành những tác phẩm kinh điển hoặc được nhìn nhận theo đúng giá trị của chúng.

Đau lòng cho 'Quán Kỳ Nam'

'Quán Kỳ Nam', một bộ phim 'hay bậc nhất' trong năm nay của điện ảnh Việt, lại có số suất chiếu ít ỏi và nguy cơ sớm rời rạp chiếu.