Ngày 5-10, trong chương trình công tác tại tỉnh Lào Cai, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Lào Cai và đại diện Công ty cổ phần Thủy điện Thác Bà về công tác chuẩn bị ứng phó với bão số 11 (bão Matmo).

Điều tiết lũ, vận hành liên hồ chứa không thể ràng buộc

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trần Huy Tuấn cho biết địa phương đang triển khai nhiệm vụ ứng phó với bão số 11 (bão Matmo).

Cụ thể, các thông tin dự báo lượng mưa cụ thể tại từng xã (từ 70 - 150mm) đã được chuyển đến chính quyền cơ sở để chủ động phương án ứng phó. Trong đó, công tác di dời dân được xác định là trọng tâm, "an toàn vẫn hơn, tính mạng là trên hết".

Ngành giáo dục cho học sinh mầm non, tiểu học, THCS nghỉ học tạm thời để bảo đảm an toàn. Tỉnh cũng đã chỉ đạo Sở Ngoại vụ trao đổi thông tin với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) về tình hình mưa, mực nước trên hai lưu vực sông Chảy và sông Hồng, nhằm chủ động nắm bắt khả năng xả lũ.

Tuy nhiên có những bất cập về chuyển mạng viễn thông khi có mưa bão; việc phân cấp quản lý hồ chứa, quy trình vận hành liên hồ chưa hợp lý; kiến nghị gia cố kè các đoạn xung yếu ở hạ du thủy điện Thác Bà...

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết hồ Thác Bà có dung tích khoảng 3 tỉ m³, có lưu vực trải rộng ở cả Lào Cai và Tuyên Quang, một phần bên kia biên giới, tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp về mưa lũ.

Hiện nay, hồ Thác Bà đã tiến hành xả để đưa mực nước về dưới cao trình 57m nhằm chuẩn bị đón lượng mưa lớn trong lưu vực có thể làm mực nước hồ tăng 80cm nhưng vẫn dưới cao trình bình thường.

Tuy nhiên theo ông Hiệp, cần tính đến tình huống mưa lớn hơn dự báo, hạ lưu sẽ phải chống chịu trong điều kiện nước các sông đang ở mức báo động 2, có nơi báo động 3.

Thực tế đang có bất hợp lý trong phân cấp quản lý hồ chứa, quy trình vận hành liên hồ và cần thay đổi khi thời gian xảy ra thiên tai không còn như trước.

"Trong tình huống thiên tai, bất kể ngày nào, giờ nào, cấp có thẩm quyền đều phải được quyết định, không thể ràng buộc bởi mốc thời gian hành chính. Vì vậy cần có hội đồng tư vấn hoặc nhóm chuyên gia độc lập tính toán phương án vận hành, lượng mưa, mô hình dòng chảy", ông Hiệp đề nghị.

Có dự báo và phương án cả trước, trong và sau bão

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho hay qua kiểm tra thực tế, nhiều địa phương vừa trải qua thiên tai đã được lực lượng quân đội hỗ trợ tích cực. Song công tác ứng phó bão số 11 rất khó khăn, phức tạp, khiến lực lượng cứu hộ và người dân đều mệt mỏi, đời sống gặp nhiều khó khăn.

"Chúng ta phải rút kinh nghiệm, dự báo không chỉ trước và trong bão, mà cả sau bão - giai đoạn hoàn lưu mới là lúc hình thái thiên tai gây tác động nặng nề nhất", Phó thủ tướng nói và yêu cầu các bản tin dự báo thiên tai phải bao quát cả ba giai đoạn: trước, trong và sau bão.

Ông cũng nhấn mạnh yêu cầu dự báo chính xác, kịp thời để công tác di dời, ứng phó, đi kèm với các khuyến cáo cụ thể theo từng ngày, từng đêm để hành động phù hợp. Các cơ quan chuyên môn cung cấp thông tin cập nhật, sát thực tế; xây dựng mô hình tính toán lượng mưa, lưu lượng nước để điều hành các hồ chứa chủ động hơn.

"Các trạm đo phải phục vụ cho việc dự báo lượng mưa ở từng khu vực, lưu vực, từ đó tính được mực nước trong vài giờ tới để điều hành sớm, chủ động hơn" - Phó thủ tướng nói và lưu ý cần phải khẩn trương rà soát việc vận hành hồ thủy điện Thác Bà, tính toán kỹ phương án điều tiết lũ. Quan điểm không thể thấy nước lên là xả, thấy nước xuống lại đóng mà phải tính toán khoa học, điều tiết hợp lý.

Theo đó, ông Hà giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường trình Thủ tướng xem xét sửa đổi quy trình về vận hành hồ chứa, làm rõ trách nhiệm các bên liên quan.

Riêng hồ thủy điện Thác Bà, tháng 10 này phải hoàn thiện, trình Bộ Công Thương thẩm định phương án xây dựng đập tràn hoặc công trình dự phòng khi xả lũ, đánh giá hiệu quả phát điện, điều tiết lũ; thiết lập ngay mô hình tính toán lượng mưa, dòng chảy về để có phương án cắt lũ, xả lũ tối ưu.

Đối với các mỏ khai thác khoáng sản, cần đảm bảo an toàn bãi thải, không để sạt lở. Khắc phục hạn chế của viễn thông trên cơ sở đưa thiết bị thông tin vào các vùng bị chia cắt, đảm bảo thông tin thông suốt...

Bão Matmo vào vịnh Bắc Bộ, đêm nay đến sáng sớm mai đổ bộ đất liền

Bão Matmo (bão số 11) đã đi vào khu vực phía đông bắc của vịnh Bắc Bộ với cường độ mạnh cấp 11-12 (103-133km/h), giật cấp 15.