“Chúng tôi đã nhất trí trên một số phần của dự thảo thỏa thuận” - Thứ trưởng quốc phòng Pio Lorenzo Batino cho biết tại cuộc họp báo ở Manila, và tiết lộ thỏa thuận đã hoàn tất 80%. Nhiều khả năng thỏa thuận sẽ được ký kết trong chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Barack Obama vào tháng tới.

Trang Philippines Star dẫn lời các quan chức Philippines cho biết đề nghị, được đưa ra trong vòng đàm phán tuần trước ở Washington, sẽ cho phép Mỹ thiết lập các cơ sở bên trong các căn cứ quân sự của Philippines và ngược lại Philippines cũng được phép vào các cơ sở của Mỹ. Đây là một điểm quan trọng trong đàm phán tăng cường hợp tác quân sự hai nước, vốn hầu như giậm chân tại chỗ kể từ cuối năm ngoái do bất đồng về vấn đề trên. Những ý kiến phản đối cho rằng thỏa thuận sẽ vi phạm chủ quyền của Philippines.

Đến nay, sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Philippines chỉ giới hạn trong các cuộc tập trận chung thường niên và các chuyến viếng thăm. Thỏa thuận tăng cường hợp tác với Philippines có thể giúp Washington triển khai thêm binh lính, tàu chiến và máy bay tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trước đó, Mỹ cũng đã đạt thỏa thuận tương tự với Úc và Singapore trong chiến lược xoay trục của chính quyền ông Obama.

Theo giới quan sát, thỏa thuận không chỉ giúp Manila tăng cường an ninh trước đe dọa của Trung Quốc trong tranh chấp lãnh hải ở biển Đông, mà còn được hỗ trợ nhân đạo kịp thời trong các trận thiên tai. “Điều này sẽ không chấm dứt thói bắt nạt của Bắc Kinh nhưng sẽ khiến họ cẩn trọng hơn và kiềm chế việc phô diễn sức mạnh trước sự hiện diện của Mỹ” - Reuters dẫn nhận định của nhà phân tích Rommel Banlaoi thuộc Viện nghiên cứu khủng bố, bạo lực và hòa bình Philippines.