Xe máy tràn lên vỉa hè trên đường Nguyễn Hữu Cảnh vào giờ cao điểm - Ảnh: Thanh Tùng

* TS DƯ PHƯỚC TÂN (trưởng phòng nghiên cứu quản lý đô thị Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM):

Phải uốn nắn, lập lại trật tự

Ở Việt Nam hiện nay, nhiều người cái gì cũng muốn nhanh, liền tay, có ngay, chứ ít khi kiên nhẫn chờ đợi. Ra đường thường có tâm lý là lên xe máy chạy cho nhanh chứ không kiên nhẫn đi bộ một quãng đường ngắn hoặc đi bộ đến bến xe buýt, đi siêu thị...

Muốn thay đổi điều này có lẽ phải thay đổi từ gốc văn hóa, từ trong nhà trường, thay đổi cho cả một thế hệ chứ không phải ngày một ngày hai mà thay đổi được.

Ngay từ bây giờ, ở trường các em cần học tính kiên nhẫn, nhường nhịn nhau; thầy cô, cha mẹ lúc nào cũng phải gương mẫu cho con cái noi theo, chở con đi ngoài đường cũng đi từ từ, nhường nhịn tới lượt mình, chấp nhận mất một khoảng thời gian cho đi lại, không phóng nhanh, hối hả, không leo lên lề đường chạy cho nhanh tới nơi khi kẹt xe, ùn tắc...

Bên cạnh rèn luyện tính kiên nhẫn khi đi lại về lâu dài, trước mắt, theo tôi vẫn phải uốn nắn và lập trật tự giao thông bằng các lực lượng chức năng và chế tài, xử phạt. Các lực lượng chức năng chốt chặn, bảo vệ trật tự thường xuyên ở những khu vực thường xảy ra kẹt xe, ùn tắc để xử lý nhanh, điều tiết kịp thời các đám ùn xe nhỏ để tránh xảy ra ùn tắc lớn.

Bên cạnh đó, đối với những người cố tình vi phạm cần phải phạt nặng, giam xe, thu bằng lái... để răn đe.

Có thể từ việc sợ bị phạt, người dân sẽ ý thức dần dần đến việc chấp nhận phải mất một khoảng thời gian nhất định cho đi lại, không lấn tuyến và chen lấn khi gặp ùn tắc...

* Trung tá NGUYỄN VĂN HẢI - đội trưởng đội tuần tra dẫn đoàn, Phòng cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt (PC67) Công an TP.HCM:

Sẽ tăng cường xử lý vi phạm

Khi bị kẹt xe kéo dài, cũng có các trường hợp vì lý do công việc, mưu sinh, gia đình... mà họ phải thoát ra bằng cách vi phạm Luật giao thông như chạy ngược chiều, lấn tuyến, leo lên vỉa hè, vượt đèn đỏ...

Với những hành vi đó, lực lượng CSGT khi làm nhiệm vụ, tuần tra, điều tiết giao thông cũng thường xuyên nhắc nhở, xử phạt.

Tuy nhiên, tình trạng vi phạm giao thông như thế không phải cá biệt mà là thường xuyên và không chỉ trong trường hợp kẹt xe. Ngay cả khi có lực lượng CSGT tham gia điều tiết tại những nút giao thông, giải tỏa tình trạng kẹt xe vào giờ cao điểm cũng rất căng thẳng với người tham gia giao thông.

Trong nhiều trường hợp, CSGT điều tiết ra hiệu lệnh chặn dòng xe này để cho dòng khác lưu thông, rồi tuần tự như vậy. Vậy mà nhiều trường hợp vẫn không chấp hành, mỗi xe nhích tới một chút làm cho CSGT khó khăn điều tiết, kẹt xe lại kéo dài thêm.

Nhiều trường hợp thậm chí là tranh thủ khoảng trống điều tiết của CSGT để phóng xe chạy luôn bất chấp hiệu lệnh điều tiết. Nếu mỗi người nhường nhau một chút, chấp hành tốt điều tiết của CSGT thì tình trạng kẹt xe sẽ được giải quyết nhanh hơn.

Qua công tác, chúng tôi ghi nhận nguyên nhân kẹt xe trong nhiều trường hợp do ý thức của người tham gia giao thông. Trong khi diện tích đường sá, giao lộ còn nhỏ, đèn tín hiệu giao thông còn thiếu hay hư tạm thời thì người tham gia giao thông tranh giành nhau vượt, rẽ rất ẩu, chặn đầu nhiều xe khác làm ùn ứ cả dòng xe rồi lan ra cả tuyến đường, nút giao thông.

Thêm vào đó, khi va quẹt nhau thì dừng xe giữa đường cự cãi hoặc tò mò nhìn ngó với các việc xảy ra, tạo dồn ứ...

Hiện nay, CSGT đã được bố trí tham gia điều tiết tại nhiều điểm, tuyến theo kế hoạch và sẽ tăng thêm khi cần giải quyết điểm ùn ứ. Tuy nhiên, để giải quyết căn cơ nạn kẹt xe, bên cạnh các yếu tố về cơ sở hạ tầng thì ý thức chấp hành pháp luật, nhường nhịn nhau khi tham gia giao thông phải được chấn chỉnh ngay.

Chúng tôi sẽ tăng cường việc nhắc nhở, xử phạt các trường hợp vi phạm để góp phần chấn chỉnh tình trạng này.