Phóng to

TT - Dịch lở mồm long móng (LMLM) ở gia súc (chủ yếu ở heo, trâu, bò) đã xuất hiện tại 17 tỉnh, TP trên cả nước. Đây là bệnh rất nguy hiểm, dễ lây lan. Làm thế nào để phát hiện và cách xử lý heo bệnh?

TS Tô Long Thành (ảnh), phó giám đốc Trung tâm Chẩn đoán thú y T.Ư (Cục Thú y - Bộ NN&PTNT), cho biết:

- LMLM là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm của động vật móng guốc chẵn như trâu, bò, lợn, dê, hươu, nai... Bệnh rất nguy hiểm do khả năng lây lan rất nhanh, rất mạnh, không chỉ lây lan do tiếp xúc giữa động vật khỏe với động vật mắc bệnh mà còn qua nhiều đường, kể cả qua không khí. Do tính chất nguy hiểm của bệnh nên Tổ chức Dịch tễ thế giới xếp bệnh LMLM vào đầu bảng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm của động vật (bảng A).

* Người chăn nuôi có thể nhận biết được triệu chứng của bệnh này không, thưa ông?

Phóng to

- Người chăn nuôi có thể dễ dàng phát hiện được căn bệnh này. Triệu chứng của gia súc bị bệnh là sốt cao (40OC), ủ rũ, kém ăn, tiết nước bọt nhiều, nước bọt thành sợi dài, mụn nước phát triển ở niêm mạc miệng, lợi và lưỡi, chân, vú, đặc biệt ở các kẽ móng và bờ móng. Mụn nước chứa dịch màu vàng nhạt và tự vỡ trong vòng 24 giờ. Mụn nước vỡ làm bờ móng con vật sưng đau khiến đi lại khó khăn, phải nằm một chỗ. Thời gian ủ bệnh thường từ 2-5 ngày và nếu là bệnh ác tính, đến ngày thứ 5-6 con vật sẽ yếu, khó thở và chết.

* Có phân biệt được thịt của gia súc bị bệnh với thịt gia súc cùng loại khỏe mạnh?

- Thịt gia súc bị LMLM không thể phân biệt được với thịt gia súc khỏe mạnh nếu người ta đã loại bỏ hết các khu vực bị bệnh (đầu, chân, các núm vú...). Tuy nhiên virus của bệnh này rất yếu, dễ bị diệt dưới ánh nắng mặt trời, nhiệt độ cao (từ 70OC trở lên).

* Virus LMLM có thể lây sang người khi tiếp xúc không?

- Đến thời điểm này vẫn chưa có một nghiên cứu hoặc sự khẳng định nào cho thấy bệnh này có thể lây từ súc vật sang người. Vì virus này rất yếu, dễ chết nên khi tiếp xúc với thịt gia súc nghi bệnh nên dùng găng tay, sau đó chà xát và rửa tay bằng quả chanh tươi, lá khế, các chất kiềm mạnh.

* Khi phát hiện gia súc mắc bệnh, biện pháp xử lý phải như thế nào?

- “Phát hiện nhanh, tiêu hủy gọn, khoanh vùng, xử lý ngay” là biện pháp hữu hiệu nhất lúc này. Trong đó tiêu hủy toàn bộ gia súc bệnh là một trong ba cách khống chế bệnh hiệu quả nhất, cùng với biện pháp tiêm phòng bằng văcxin, giết hủy kết hợp tiêm phòng.

Bệnh LMLM chưa có thuốc chữa đặc hiệu, chỉ có văcxin phòng bệnh. Văcxin có nhiều loại và phải tiêm 2-3 liều/năm.

Theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, khi phát hiện gia súc có biểu hiện nghi mắc bệnh LMLM, người chăn nuôi có trách nhiệm báo ngay cho cán bộ thú y và chính quyền địa phương. Thú y cơ sở phải ngay lập tức báo cáo lên cơ quan thú y cấp trên và thực hiện ngay các biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn bệnh lây lan. Nếu bệnh có chiều hướng lây lan rộng phải báo cáo bằng văn bản, đồng thời trình UBND tỉnh ra quyết định công bố dịch. Tại nơi có dịch phải khoanh vùng ổ dịch và lập các trạm gác kiểm soát ngăn cấm việc đưa gia súc và sản phẩm của chúng ra ngoài. Nghiêm cấm buôn bán gia súc, sản phẩm gia súc bị bệnh cũng như nghiêm cấm việc chữa bệnh của thú y tư nhân trong vùng có dịch. Mọi gia súc mắc bệnh đều bị giết, hủy bằng cách đốt hoặc chôn (UBND tỉnh ra quyết định tiêu hủy và chính sách hỗ trợ người chăn nuôi). Chuồng trại chăn nuôi, nơi chăn thả gia súc bệnh phải được vệ sinh tiêu độc, khử trùng bằng các loại hóa chất (theo hướng dẫn của cơ quan thú y), vôi bột...