Phóng to

Mở thêm hố ga thu nước để tránh đường ống cấp nước trên đường Đinh Bộ Lĩnh, quận Bình Thạnh - Ảnh: TỰ TRUNG

Ống nước nằm trong... cống

Sáng 26-4, chúng tôi trở lại khu vực được TTKTHN xác định có nước bẩn xâm nhập đường ống (hẻm 414 đường Dương Bá Trạc, phường 1, quận 8). Người dân ở đây cho biết trước đó đã phát hiện đường ống bị bể.

Theo ông Nguyễn Văn Long, nhà 414/6: “Mỗi lần triều cường, nước máy đục và hôi giống như nước cống. Gần đây Chi nhánh Cấp nước Chợ Lớn khóa van ống nước dẫn vào khu vực này nhưng khi dùng máy bơm vẫn hút được nước nhưng toàn là nước đen, hôi thối như nước kênh”.

Ngay cả khi ngành cấp nước dùng xe bồn bơm nước vào đường ống thì nước máy tràn lên tại các nắp hố ga gần đó. Như vậy đoạn ống bị bể tại nhiều điểm trong thời gian khá lâu mà ngành cấp nước chưa phát hiện!

Ông Phạm Mạnh Đức, giám đốc Chi nhánh Cấp nước Chợ Lớn, nói đã biết đường ống bị bể từ một tháng trước đó nhưng không thể xác định được điểm bể. Nguyên nhân do đường ống nằm lọt trong cống thoát nước nên không thể kiểm tra. Để hạn chế nước bẩn lan rộng, chi nhánh đã cô lập khu vực trên và cung cấp nước bằng xe bồn, cắt bỏ đoạn ống cũ và đang thay bằng đường ống mới.

Chiều 26-4, TTKTHN tiếp tục dùng hóa chất đánh dấu và lấy mẫu nước tại hẻm 190 Xóm Đất, phường 10, quận 11. Cách tiến hành như sau: TTKTHN sẽ khóa van đoạn ống nghi ngờ có xâm nhập nước bẩn, sau đó dùng hóa chất đánh dấu xung quanh ống nước.

Trong khoảng hai giờ, đủ để cho hóa chất ngấm vào khu vực xung quanh thì bắt đầu mở van trở lại. TTKTHN sẽ lấy nước tại vòi nước ở nhà dân để phân tích. Nếu nước bên ngoài xâm nhập đường ống thì mẫu nước sẽ có hóa chất. Theo TTKTHN, hóa chất đánh dấu trong đường ống chỉ trong giới hạn cho phép, không ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Phó giám đốc Chi nhánh Cấp nước Phú Hòa Tân Nguyễn Tống Đăng Khoa cho biết tiêu chuẩn để chọn đánh dấu là đường ống cấp nước phải ngập trong nước (nước ngầm hoặc nước cống), áp lực nước bên trong đường ống yếu hơn bên ngoài.

Từ phát hiện nước bẩn xâm nhập đường ống của TTKTHN, nhiều người dân ở các khu vực khác tỏ ra lo lắng. Tuy nhiên theo ông Bùi Quang Trí, phó giám đốc TTKTHN, chỉ đánh dấu tại hai điểm, không mở rộng ở các khu vực khác, kể cả những khu vực nước bẩn diễn ra trên diện rộng như quận Tân Bình, Tân Phú vì kinh phí đề án có hạn (?!).

Ngoài ra quận Tân Bình, Tân Phú áp lực nước mạnh nên không thể đánh dấu được. Tiến sĩ Lê Long, chuyên về ngành cấp thoát nước, cho rằng hiện tượng nước bẩn xâm nhập đường ống từ trước nay đã có, nhất là những vùng nước yếu như quận 8. Tuy nhiên những khu vực chọn không mang tính đặc trưng và việc kiểm tra của TTKTHN chỉ giới hạn ở một số khu vực. Vì vậy kết quả này chưa phản ánh tình hình chung của toàn TP. Bởi thực tế nước bẩn xảy ra nhiều tại Tân Bình, Tân Phú, thậm chí ở khu vực Tham Lương, giáp với quận 12.

Ông Hồ Long Phi, giảng viên bộ môn kỹ thuật tài nguyên nước (Trường Đại học Bách khoa - ĐHQG TP.HCM), cũng có cùng quan điểm trên và cho rằng khả năng nước bẩn xâm nhập đường ống không chỉ xảy ra ở một vài khu vực.

Ngay cả một số khu vực nước mạnh như quận Tân Bình, Tân Phú khi Nhà máy nước Tân Hiệp ngưng bơm (khi đó áp lực nước bằng 0), cũng có thể xâm nhập nước bẩn vào đường ống qua những điểm bể. Ông Phi cho rằng để xác định được nguyên nhân nước bẩn xâm nhập đường ống, TTKTHN cần khảo sát thêm nhiều khu vực nữa chứ không chỉ thực hiện một vài điểm như vừa qua.

Hiểm họa do “cấp” nằm trong “thoát”

Nguồn tin từ Công ty Thoát nước đô thị TP cho biết qua tổng kiểm tra rà soát có đến 1.200 điểm giao cắt giữa hệ thống thoát nước và đường ống cấp nước. Trong đó có rất nhiều vị trí cống chính trên các trục đường chính trong TP thuộc các quận 1, 5, 11... có ống cấp nước xuyên ngang lòng cống thoát nước. Và cũng có rất nhiều đường ống cấp nước đi xuyên lòng hố ga của cống thoát nước.

Từ nhiều tháng nay, Công ty thoát nước đô thị đã phối hợp với Sawaco để xử lý các điểm giao cắt này. Giải pháp đang thực hiện là tách chuyển đường ống cấp nước ra khỏi hệ thống thoát nước; đưa hệ thống ống cấp nước chạy theo đường vòng ngoài của hố ga; di dời dịch chuyển hố ga...

Cụ thể trong 794 điểm ảnh hưởng lớn đến khả năng thoát nước và có thể xử lý ngay, hiện Công ty Thoát nước đô thị đã xử lý được 779 điểm, 15 điểm chưa giải quyết được; 406 điểm còn lại đang chờ làm tiếp.

Công ty Thoát nước đô thị cũng cho biết về trách nhiệm của việc để xảy ra các giao cắt trên thì mới xác định có 26 điểm là những điểm bị giao cắt từ trước năm 1975. Còn lại những điểm giao cắt từ thời điểm 1975 trở về sau cho tới nay công ty mới xác định được 108 trường hợp thuộc phần trách nhiệm của nhiều đơn vị.

Công ty gặp nhiều khó khăn trong việc xác định chủ đầu tư, đơn vị thi công gây ra các điểm giao cắt cụ thể trên tuyến đường Võ Văn Ngân, Lê Văn Việt... do các tuyến cống được xây dựng bởi nhiều chủ đầu tư khác nhau. Tất cả những điểm giao cắt đã xử lý, chưa xử lý vẫn chưa được đơn vị có trách nhiệm thông tin rõ ràng địa chỉ, khu vực.

Hiện người dân rất lo lắng vì theo họ những điểm giao cắt này đều có thể dẫn đến khả năng gây nhiễm bẩn từ hệ thống nước thải vào hệ thống ống cấp nước. Theo một chuyên viên kỹ thuật, tại các điểm giao cắt nếu áp lực nước máy yếu hơn hoặc bị tụt áp đột ngột, nước cống có thể xâm nhập qua những chỗ bể.