Hằng năm, Ấn Độ ghi nhận nhiều ca tử vong do rắn cắn nhất thế giới - Ảnh: GETTY IMAGES

Theo WHO, Ấn Độ đứng đầu những nước mà người dân bị rắn độc làm hại nhiều nhất. Hằng năm, số nạn nhân rắn cắn ở nước này chiếm 1/2 số ca trên toàn cầu. Tương tự, người chết vì rắn độc tại Ấn Độ mỗi năm cũng hơn 1/2 số trường hợp tử vong trên khắp thế giới.

Nghiên cứu của nhiều nhà khoa học quốc tế đăng trên tạp chí uy tín eLife cho thấy từ năm 2000 đến năm 2019, khoảng 1,2 triệu người Ấn Độ bỏ mạng vì rắn cắn. Trung bình mỗi năm nước này ghi nhận 58.000 ca tử vong do rắn độc tấn công.

Trong danh sách nạn nhân, một nửa là những người từ 30-69 tuổi và 1/4 là trẻ em dưới 15 tuổi. Các ca tử vong phần lớn xuất hiện tại những vùng nông thôn đông dân.

Hổ lục, cạp nong và hổ mang là những "sát thủ" hàng đầu. Nghiên cứu cũng chỉ ra khoảng 50% số ca tử vong trong năm xảy ra từ tháng 6 đến tháng 9, lúc gió mùa hoạt động mạnh.

Phân bố một số loài rắn độc ở Ấn Độ - Ảnh: THE HINDU

Phần lớn nạn nhân đều bị rắn cắn ở chân, tử vong do nọc độc rắn quá mạnh nhưng không thể cấp cứu kịp thời.

WHO đặt mục tiêu đến năm 2030 có thể hỗ trợ Ấn Độ giảm một nửa số ca tử vong vì rắn cắn so với hiện tại.

"Chúng tôi sẽ bắt đầu bằng những biện pháp truyền thông và giáo dục. Trong đó, nông dân có thể áp dụng những phương pháp canh tác ít tác động đến rắn hay có thể đeo ủng, găng tay khi làm việc, sử dụng thêm đèn vào ban đêm để giảm rủi ro bị rắn cắn", ông Romulus Whitaker - nhà nghiên cứu bò sát, nhiều năm cộng tác với WHO - cho biết. 

Trên toàn cầu, WHO cũng ghi nhận mỗi năm có từ 80.000-140.000 ca tử vong vì rắn độc cắn. Số liệu được công bố vào năm 2019 cho thấy người chết vì rắn cắn trên thế giới vượt qua số ca tử vong vì sốt xuất huyết hay bệnh dại.

Rắn ở Ấn Độ thường xuất hiện nhiều ở nông thôn - Ảnh: GETTY IMAGES

Ở cấp khu vực, châu Á và châu Phi dẫn đầu về số người tử vong do rắn cắn, kế đến là Nam Mỹ, châu Đại Dương…

Theo WHO, khí hậu và thổ nhưỡng ở châu Á và châu Phi rất phù hợp cho các loại rắn độc, trong khi hệ thống y tế và kỹ thuật điều trị - nhất là sơ cứu, tại nhiều nước ở hai châu lục này nhìn chung còn nhiều hạn chế.

Hòn đảo mỗi mét vuông một con rắn

Cách bờ biển Sao Paulo khoảng hơn 100 cây số, đảo Ilha da Queimada Grande (Brazil) thường được gọi là "đảo rắn" khi số lượng loài bò sát này luôn ở mức kinh khủng. Theo CNN, hòn đảo có diện tích 43 hecta nhưng trung bình cứ mỗi mét vuông ở đây lại có một con rắn độc.

National Geographic ghi nhận hòn đảo là nơi duy nhất tồn tại loài rắn hổ lục đầu vàng (tên khoa học Bothrops insularis), được mô tả có nọc độc khủng khiếp, có thể làm tan da thịt. Khi trưởng thành, rắn có thể dài hơn nửa mét.

Rắn hổ lục đầu vàng khét tiếng trên đảo Ilha da Queimada Grande - Ảnh: GETTY IMAGES

Một số giả thuyết cho rằng hơn 11.000 năm trước nước biển ở đây dâng cao, làm mất phần đất nối đảo và đất liền. Điều này làm cho một số lượng lớn rắn bị kẹt lại và tiếp tục sinh sôi tới ngày nay.

Những năm gần đây, chính quyền Brazil nhiều lần ban lệnh hạn chế hoặc cấm người dân, khách du lịch ra đảo. Một trong những ngoại lệ là các nhà khoa học cần thực hiện nghiên cứu.

Cảnh báo: Nhiều người dân bị rắn cắn trong mùa mưa

TTO - Đây là những bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy do bị rắn cắn. Bệnh nhân điều trị tại đây chủ yếu bị rắn lục, chàm quạp, sài cổ đỏ… cắn. Đây là nhóm có thể gây ra hiện tượng rối loạn đông máu ở bệnh nhân.